Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Dutch Modelling and Aviation

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijkste steun voor hem.

Deze website zal door verschillende mensen zo lang mogelijk in stand worden gehouden, zodat andere liefhebbers kunnen blijven profiteren van uitgebreide inhoud.

Airco DeHavilland DH-9

Historie

De DH.9 was ontworpen om de DH.4 op te volgen, waarbij de tekortkomingen van dit toestel zou dan worden opgelost.
In feite was het een verdere verfijning van de DH.4, waarbij alleen de romp werd herzien.
De zitplaats van de piloot was naar achter verplaatst en de brandstoftank bevond zich nu direct achter de motor. De motor zou een veelbelovende BHP van 300 pk moeten worden, echter door tegenslagen bij de ontwikkeling van deze motor, werd het slecht 230 pk. Dit had een negatief effect op de prestaties van de nieuwe machine, die nu beduidend minder waren dan die van de DH.4. Er werden er ruim 4000 van besteld, op basis van de verwachte betere prestaties. De eersten werden in november 1917 afgeleverd, in juni waren negen squadrons operationeel
De vervangende motor, eigenlijk ontwikkeld uit de BHP, was de lichtere Siddeley Puma van eveneens 230 pk, waarmee de meeste productie DH.9s werden uitgerust. Deze motor bleek echter onbetrouwbaar. Ook werd de (zwaardere) Fiat A.12 toegepast
Ook andere pogingen om de prestaties te verbeteren met andere motoren bleken niet succesvol.

Het toestel viel vooral bij gebruik aan het westelijk front erg tegen en leed beduidend meer verliezen dan de DH.4, ook door de onbetrouwbare motor.
In bijvoorbeeld het Midden Oosten waren de problemen minder groot, voornamelijk doordat daar minder tegenstand werd ondervonden.

De productie ging nog door tot in 1919 en in 1920 werd het type buiten dienst gesteld door de RAF.
Na de oorlog waren veel toestellen overtollig verklaard en werden verkocht of gesloopt.
De DH.9 was erg bruikbaar voor onder andere vervoer van passagiers en goederen door de grote capaciteit.
Vaak werden de toestellen flink verbouwd en werd een passagierscompartiment aangebracht.

Varianten

DH.9:
De oorspronkelijk uitvoering, gebouwd 3024 stuks, plus nog een aantal in licentie in België en Spanje.
DH.9A:
beter bekend als de Nine-Ack was ontworpen door Westland voor toepassing van de American Liberty L-12 motor van 400 hp (298 kW). Behalve de nieuwe motor waren ook de vleugels iets groter. Door een tekort aan deze Amerikaanse motor werd het toestel minder snel in gebruik genomen dan gehoopt. Uiteindelijk werden er 2300 van gebouwd.

Na-oorlogse typen.

DH.9B:
Ombouw tot civiele driezits-uitvoering (één piloot plus twee passagiers).
DH.9C:
Ombouw tot Civiele vierzits-utivoering (één piloot plus drie passagiers.).
DH.9J:
Gemoderniseerd versie uitgerust met een Armstrong Siddeley Jaguar III stermotor van 385 pk.
DH.9J M'pala I:
Zuid-Afrikaanse, gemoderniseerde uitvoering; uitgerust met een Bristol Jupiter VI stermotor van 450 pk.
  • M'pala II: Idem, maar met een Bristol Jupiter VIII stermotor van 480 pk.
  • Mantis: Idem, maar met een Wolseley Viper lijnmotor van 200 pk.
Handley Page HP.17:
Een versie met experimentele luchtspleten in de vleugel.
USD-9 - DH.9s:
1415 stuks gebouwd in de VS door US Army's Engineering Division.

 

Technische gegevens
Afmetingen:
Spanwijdte: 19,92 m Lengte: 9,27 m
Hoogte: 3,44 m Vleugeloppervlak: 40,32 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 1014 kg Max. startgewicht: 1723 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 187 km/u Stijgsnelheid: - m/min
Vliegbereik: 4,5 uur Plafond: 4730 m
Overig:
Motortype: Eén Armstrong Siddeley Puma 230 van 230 pk
Bemanning: Twee man: één vlieger plus één waarnemer
Bewapening: Tot 200 kg bommen; Eén vaste, voorwaarts Vickers mitrailleur en één/twee draaibare Lewis mitrailleurs.