Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Dutch Modelling and Aviation

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijkste steun voor hem.

Deze website zal door verschillende mensen zo lang mogelijk in stand worden gehouden, zodat andere liefhebbers kunnen blijven profiteren van uitgebreide inhoud.

Commonwhealth CA-6 Wackett

Historie

In 1936 werd door de Australische regering de Commonwhealth Aircraft Corporation op om zo in de eigen behoefte aan vliegtuigen te kunnen voorzien, voor het geval dat Engeland niet meer in staat zou zijn hierin te voorzien.
In december 1938 werd de CA-2 uitgebracht, een eenvoudig trainingstoestel met wat extra’s ten behoeve van de gevorderden training, zoals blindvliegmogelijkheid, vleugelkleppen en simulatie van een intrekbaar landingsgestel.
Het toestel was vrij conventioneel van constructie, een met linnen overtrokken staalbuisromp en houten vleugels.

Het prototype had een motor van 175 pk die het een kruissnelheid van 150 km/u gaf. Op 19 oktober 1939 maakte het toestel de eerste vlucht, met een Gipsy Major lijnmotor van 140 pk.
In juni 1940 werden door de Australische regering 200 toestellen besteld en voorzien van een Gipsy Six van 200 pk (type CA-6). Helaas bleken deze moeilijk leverbaar, zodat de machines uiteindelijk werden voorzien van een Amerikaanse Warner Super Scarab stermotor van 175 pk.
In januari 1942 waren 100 toestellen in gebruik genomen, drie maanden later was de gehele order geleverd. Rond die tijd waren echter andere lestoestellen ruim voorhanden, zodat het verder bij deze order bleef.

 

Technische gegevens
Afmetingen:
Lengte: 7,92 m Spanwijdte: 11,28 m
Hoogte: 2,06 m Vleugeloppervlak: - m2
Gewichten:
Leeggewicht: 866 kg Max. startgewicht: 1176 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 177 km/u Stijgsnelheid: - m/min
Vliegbereik: 684 km Plafond: 4877 m
Overig:
Motortype: Eén Warner Scarab van 165 pk
Bemanning: Eén instructeur plus één leerling.
Bewapening: Geen

 


In mei 1946 werd op Java gestart met de elementaire vliegopleiding. In oktober zou dan met de vervolgopleiding worden begonnen, ware het niet dat hiervoor geen vliegend materieel voor beschikbaar was.
De Wacketts waren inmiddels op de surplusmarkt beschikbaar gekomen. Zo’n negentig toestellen waren overgedaan aan handelaar J.T. Brown. Een deel hiervan, waarschijnlijk vijftig stuks, werd door verkocht aan de ML-KNIL.
Door dat de Australische vakbonden deze lading weigerden te laten laden vanwege Nederlandse Indië-politiek, duurde het tot april 1947 voordat ze in Batavia arriveerden. De toestellen werden op Tjililitan opgebouwd, een deel werd gekannibaliseerd, zodat er, voor zover bekend niet meer dan dertig toestellen operationeel in dienst zijn geweest.
De eerste zeven kisten waren in augustus klaar.
Medio september waren veertien toestellen gereed. De toestellen waren, mede door de lange opslag in niet al te beste conditie en het kostte de Technische Deinst veel moeite om ze in de lucht te houden. Al heel snel werd bijvoorbeeld de motorkap verwijderd, zodat de koeling van de motor verbeterde. Qua prestatie vielen de toestellen tegen, gezegd werd dat deze minder was dan de Tiger Moth. In het gebruik bleek de kist erg veilig, in de twee jaar zijn er slecht drie afgeschreven.
Op 20 mei 1948 kwam een toestel tijdens een blindvliegvlucht in de bergen terecht en raakte tijdens een uitwijkmanoeuvre overtrokken en stortte neer. In augustus werd een tweede toestel afgeschreven en op 23 februari 1949 verongelukte er een bij Kalidjati.

Na juli 1949 zijn geen gegevens meer bekend. Op papier zijn er toch nog eenentwintig aan de AURI overgedragen, die ze waarschijnlijk niet meer heeft gebruikt.

Trainer Wacket Commonwealth, voor de E.V.O. ,ready for take-off op Kalidjati, solovlucht van l.l.o.o.vlgr Eijkelboom op 30-08-1948
Trainer Wacket Commonwealth, voor de E.V.O. ,ready for take-off op Kalidjati, solovlucht van l.l.o.o.vlgr Eijkelboom op 30-08-1948.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Commomwealth CA-6 Wackett lesvliegtuig voor de eerste vliegopleiding van de ML/KNIL
Commomwealth CA-6 Wackett lesvliegtuig voor de eerste vliegopleiding van de ML/KNIL.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Commomwealth CA-6 Wackett lesvliegtuig voor de eerste vliegopleiding van de ML/KNIL klaar voor de start met maximaal toeren draaiende motor. De blokkenpaai moet nog in actie komen
Commomwealth CA-6 Wackett lesvliegtuig voor de eerste vliegopleiding van de ML/KNIL klaar voor de start met maximaal toeren draaiende motor. De blokkenpaai moet nog in actie komen.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Crash van Wackett trainer B.308, Eerste Opleiding School op Kalid Djati, West Java, Indonesië aug. 1948
Crash van Wackett trainer B.308, Eerste Opleiding School op Kalid Djati, West Java, Indonesië aug. 1948.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

 


Registratie
Registratie
Constr.nr.
Constr.nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
B3-01   04-1947 07-1949  
B3-02   04-1947 07-1949  
B3-03   04-1947 07-1949  
B3-04   04-1947 07-1949  
B3-05   04-1947 07-1949  
B3-06   04-1947 07-1949  
B3-07   04-1947 07-1949  
B3-08   04-1947 07-1949  
B3-09   04-1947 07-1949  
B3-10   04-1947 07-1949  
B3-11   04-1947 07-1949  
B3-12   04-1947 07-1949  
B3-13   04-1947 07-1949  
B3-14   04-1947 07-1949  
B3-15   04-1947 07-1949  
B3-16   04-1947 07-1949  
B3-17   04-1947 07-1949  
B3-18   04-1947 07-1949  
B3-19   04-1947 07-1949  
B3-20   04-1947 07-1949  
B3-21   04-1947 07-1949  
B3-22   04-1947 07-1949  
B3-23   04-1947 07-1949  
B3-24   04-1947 07-1949  
B3-25   04-1947 07-1949  
B3-26   04-1947 07-1949  
B3-27   04-1947 07-1949  
B3-28   04-1947 07-1949  
B3-29   04-1947 07-1949  
B3-30   04-1947 07-1949  

 


Schaal 1/72

Bouwpakketten

  • Czech Master Resin (CMR)
    • Kit 5089: een resin model
  • High Planes Models
    • Kit 72014: Een spuitgiet model met decals voor een toestel van RAAF en ML-KNIL.

Modelling add-on

  • --
    • Set --: --

Decals

  • --
    • Set --: --

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • Planet
    • Kit 148: een resin kit met vacu canopy en decals voor twee RAAF versies.Modelling add-on
  • --
    • Set --: --

Decals

  • --
    • Set --: --

 


SchemaKleurnaamFS-nummerBS-nummerHumbrolXtraColorVallejo Model ColorVallejo Model Air
Standaard #1Geheel Geel     154 X213 70.953  

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

 

Kleurenschema Commonwealth CA-6 Wackett
Schema 1: Commonwealth CA-6 Wackett.
Het eerste schema, geheel trainergeel met de vlag als nationaliteitskenmerk en registraties op de staart
Kleurenschema Commonwealth CA-6 Wackett
Schema 2: Commonwealth CA-6 Wackett.
Het tweede schema, geheel trainergeel met de rozet als nationaliteitskenmerk en registraties op de romp.
Kleurenschema Commonwealth CA-6 Wackett
Schema 3: Commonwealth CA-6 Wackett.

 


Literatuur.

Militaire Luchtvaart in Nederlandsch-Indië in beeld, Deel 2 Hugo Hooftman Pag. 110 - 117 1981 Uitgever Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Luchtvaartwereld; 5e jaargang nummer 5: De Commonwealth Wackett Gerard Casius pag. 152 - 154 1988 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Camouflage en Kentekens J.Greuter e.a.   1997 Bonneville – Bergen (NH)

 

Websites.

Met dank aan M.T.A. Schep voor extra informatie in de vorm van onder andere foto's en verschillende correcties van de (initiële) tekeningen.