Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Dutch Modelling and Aviation

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijkste steun voor hem.

Deze website zal door verschillende mensen zo lang mogelijk in stand worden gehouden, zodat andere liefhebbers kunnen blijven profiteren van uitgebreide inhoud.

Consolidated B-24D & -J Liberator

Historie

In 1938 ontving Consolidated Aircraft het verzoek om B-17s te gaan produceren. De Chef engineer, David Davis, kwam echter met een eigen vleugelontwerp met een 15% lagere luchtweerstand.  Er werd een ruw ontwerp gemaakt van een viermotorig toestel met deze vleugel.

De USAAC gaf in maart 1939 opdracht voor de bouw van een prototype van de Consolidated Model 32, USAAC aanduiding XB-24.  Het toestel met twee staartvinnen had een unieke constructie van het bommenruim, dat uit twee delen bestond, deze rolden op net als garagedeuren. Ook ging de bemanning via het bommenruim het toestel binnen. Uitgerust met tvier Pratt & Whitney R-1830-33 Twin Wasp motoren van elk 1100 pk had het toestel een maximum snelheid van circa 440 km/u. Verder was het de eerste zware bommenwerper van de USAAF met een neuswiel-onderstel.

Nog voor de eerste vlucht werd al opdracht gegeven voor de bouw van zeven test-toestellen, aangeduid als YB-24. Ook Frankrijk plaatste een bestelling, die later naar de RAF gingen.

De USAAF bestelde medio 1939 al 120 stuks van de B-24, waarvan er 20 stuks als Liberator I naar de RAF gingen, die ze, voorzien van radar en vier 20 mm kanonnen in de neus  voor de onderzeeboot-bestrijding gebruikte.

Omdat de prestaties tegenvielen, werd een XB-24 besteld met vier turbo-charged Pratt & Whitney R-1830-43 motoren van elk 1200 pk, die het toestel, nu aangeduid als XB-24B een topsnelheid van bijna 500 km/u wisten te geven. Ook werd het toestel voorzien van zelfdichtende brandstoftanks en een wat grotere spanwijdte.

De stabiliteit en handelbaarheid van de B-24 zou verbeterd worden met één verticale staartvin in plaats van de standaard dubbele staart. De B-24ST en XB-24K werden met één vin uitgerust en toonden dit inderdaad aan. De B-24N was de eerste versie met een enkele staart die in productie zou worden genomen, maar de bestelling werd afgezegd vanwege het einde van de oorlog. Alleen de van de B-24 afgeleide PB4Y Privateer  ging in productie.

De B-24C was de eerste versie waarin de oorlogservaringen van de Britten waren verwerkt, al werden er slechts negen stuks van besteld die echter niet in operationele dienst werden genomen.

De eerste operationeel inzetbare versie was de B-24D, waarvan er ruim 2700 werden geproduceerd in allerlei subvarianten of productieblokken.

Om te voldoen aan de vraag naar meer vuurkracht verscheen de B-24H met een Emerson A-15 neuskoepel en verbeterde staart- en rugkoepel.

De B-24J verscheen en verschilde van de B-24H vooral in de toegepaste Convair A-6A neuskoepel, omdat de A-15 koepel onvoldoende beschikbaar was. Verder had het toestel een verbeterde C-1 automatische piloot, nieuwe M-series bomrichtsysteem, verbeterde brandstofvoorziening en een elektronisch controle systeem van de turbo-superchargers.

Het gewicht van het toestel nam toe wat een negatieve invloed had op de prestaties omdat de motoren hetzelfde bleven. VAn de B-24J werden in totaal ruim 6600 stuks op alle productielijnen geproduceerd.

Versies.

XB-24:
prototype; maakte op 29 december 1939 de eerste vlucht.
YB-24:
pre-productie versie; Zeven stuks gebouwd, waarvan er zes aan de RAF geleverd warden als LB-30; De 7e ging naar de USAAC als 40-702.
B-24:
eerste productie versie; Order op 27 april 1939. Een YB-24 omgebouwd: toevoeging van de-icing boots en omissie van leading edge slots.
B-24A/LB-30B:
Eerste echte productieversie met verbeterde aerodynamica. Negen stuks naar USAAF Ferrying Command en 20 stuks naar RAF als LB-30B .
  • Liberator B Mk I: 20 stuks, die niet bruikbaar bleken voor operationeel gebruik. Sommige werden omgebouwd tot GR.I en gebruikt voor patrouille tegen onderzeeboten.
XB-24B:
één omgebouwde en verbeterde XB-24 met vier Pratt & Whitney R-1830-41 turbo-supercharged stermotoren van 1200 pk in plaats van de Pratt & Whitney R-1830-33 van 1000 pk. De topsnelheid ging met circa 60 km/u omhoog. De cowlings werden ovaal van vorm vanwege de turbo-superchargers.
B-24C:
Negen stuks productieversie van XB-24B, voorzien van een hydraulische Consolidated A-6 turret met twee twin .50 mitrailleurs en verder werd een Martin rugkoepel toegepast.
  • Liberator B Mk II: 165 stuks vergelijkbaar met B-24C; Was de eerste versie geschikt voor operationele doeleinden. Verlengde neus en vergrote romp en Britse apparatuur.
B-24D:
Eerste versie die op grote schaal werd geproduceerd. Verbeterde B-24C met vier Pratt & Whitney R-1830-43 supercharged motoren. Aanvankelijk met een Bendix koepel in de buik, maar later wegens problemen niet meer geïnstalleerd en vervangen door een enkele .50 inch mitrailleur in een "tunnel", later werd ook wel een Sperry koepel toegepast. De laatste serie B-24Ds hadden een tweetal mitrailleurs gemonteerd onder in de neus. In totaal werden er 2696 stuks gebouwd op verschillende productielijnen.
  • XF-7: foto-verkennerversie van B-24D.
  • Liberator B Mk III: Britse versie met .303 inch Browning mitrailleurs, Boulton-Paul staartkoepel en andere Britse apparatuur. De Martin rugkoepel bleef gehandhaafd. 156 stuks gebouwd.
  • Liberator B Mk IIIA: Lend-Lease B-24Ds met Amerikaanse uitrusting en bewapening.
  • Liberator B Mk V: B-24D versie met vergrote brandstof-capaciteit en zelfde bewapening als Liberator Mk III.
  • Liberator GR Mk V: Voor RAF Coastal Command aangepaste B-24D voor onderzeeboot-bestrijding met zoekradar en zoeklicht.
B-24ST:
een experimenteel toestel; toepassing van stuurvlakken van een Dougas B-23 Dragon op een B-24D airframe. Deze configuratie bleek stabieler en meer handelbaar te zijn.
XB-24K:
één omgebouwde B-24D, ontwikkeld uit B-24ST met de start van een Douglas C-54. Werd verder ontwikkeld tot PB4Y-2 en B-24N.
B-24E:
ruim 800 stuks van een door Ford gebouwde versie van B-24D met Pratt & Whitney R-1830-65 motoren zonder buikkoepel. Werden vooral ingezet als trainers.
  • Liberator B Mk IV: niet geleverde Britse versie van B-24E.
XB-24F:
Eén omgebouwd B-24D voor testen van thermische de-icing.
B-24G:
25 stuks van door North American gebouwde B-24S met een Sperry koepel en drie mitrailleurs in de neus.
  • B-24G-1: Als B-25G maar met een A-6 neuskoepel; 405 stuks gebouwd
B-24H:
3100 stuks met zwaardere voorwaartse bewapening; een elektrisch gestuurde Emerson A-15 koepel; versterkt airframe; aangepast staartkoepel en een Martin A-3 rugkoepel. De positie van de zij-schutters werden voorzien van (iets uitstekende) ramen.
  • F-7: foto-verkennerversie van B-24H.
  • Liberator B Mk VI: RAF versie met Boulton Paul staartkoepel, verder zelfde bewapening als B-24H.
B-24J:
6678 stuks van een verder verbeterde versie: de A-15 koepel werd vervangen door een hydraulische Consolidated A-6 koepel. Verder was een verbeterde automatische piloot en bomrichtinstallatie aangebracht.
  • F-7A: foto-verkennersversie van B-24j met drie camera’s in de neus en drie in het bommenruim
  • F-7B: Idem met zes camera’s in het bommenruim.
  • Liberator B Mk VIII: RAF uitvoering van B-24J.
  • Liberator C Mk VI: Voor transport gemodificeerde Liberator B Mk VIII.
  • Liberator GR Mk VIII: Voor RAF Coastal Command aangepaste B-24J voor onderzeeboot-rol.
  • Liberator C Mk VIII: door RAF voor transport aangepaste Liberator GR Mk VIII.
  • Liberator GR Mk VI: RAF Coastal Command aanduiding van B-24G/H/J type voor lange-afstandsverkenning.
B-24L:
1667 stuks van een lichtere uitvoering van de B—24J, waarbij de Sperry buikkoepel was vervangen door een ring-opstelling met twee mitrailleurs en de A-6B staartkoepel door een M-6A koepel.
  • RB-24L: uitvoering voor training van B-29 luchtschutters met zelfde geschutsinstallatie als op B-29.
  • TB-24L: idem met toegevoegde radarapparatuur.
B-24M:
2593 stuks van deze laatste, verder verbeterde versie van B-24L met verdere gewichtsbesparing; een lichtgewicht versie van de A-6B staartkoepel; open posities voor zij-schutters; herintroductie van Sperry buikkoepel Laer werd ook een windscherm met minder spijlen toegepast.
XB-24N:
her-ontwerp van B-24J met enkele staart en Emerson 128 koepel in de neus en vaste staartgeschut, Eén gebouwd
YB-24N:
zeven stuks pre-productie uitvoering van XB-24N
XB-24P:
één aangepaste B-24D voor testen van brandblusinstallatie
XB-24Q:
een door General Electric aangepaste B-24L met radargestuurde staartkoepel (voor gebruikt in de Boeing B-47 Stratojet.
XB-41:
een omgebouwd B-24D met extra bewapening. Doel was als escorte te fungeren, de prestaties leden echter te veel onder de extra bewapening.
C-87 Liberator Express:
Eerste transport uitvoering voor 20 passagiers.
  • AT-22 or TB-24: C-87 versie voor training van flight engineers.
  • RY-2: U.S. Navy aanduiding van de C-87.
  • Liberator C Mk VII: RAF aanduiding van C-87.
C-87A:
VIP transport-uitvoering met vier R-1830-45 motoren en slaapgelegenheid voor 16 passagiers.
  • RY-1: U.S. Navy aanduiding van de C-87A.
C-87B:
Bewapende transport versie. Werd niet in productie genomen
PB4Y-1:
976 stuks van B-24D, B-24J, B-24L en B-24M voor US Navy.
  • PB4Y-1P: fotoverkenner-versie.
PB4Y-2 Privateer:
uitvoering met grote staartvin en andere aanpassingen.
RY-3:
transport variant van de PB4Y-2.
  • Liberator C Mk IX: RAF aanduiding voor RY-3/C-87C
  • C-87C: USAAF aanduiding voor de RY-3.
P5Y:
Niet gebouwde patrouille-versie met twee motoren

 

Technische gegevens Consolidated B-24D Liberator Mk.III
Afmetingen:
Lengte: 20,45 m Spanwijdte: 33,52 m
Hoogte: 5,46 m Vleugeloppervlak: 97,35 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 16 780 kg Max. startgewicht: 28 123 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 434 km/u kruissnelheid: 382 km/u
Vliegbereik: 3684 km Plafond: - m
Overig:
Motortype: Vier Pratt & Whitney R-1830-43 Twin Wasp van 1200 pk elk
Bemanning: Negen man.
Bewapening: Negen mitrailleurs; Bommenlading.

 

Technische gegevens Consolidated B-24J Liberator Gr.Mk.VI
Afmetingen:
Lengte: 20,45 m Spanwijdte: 33,52 m
Hoogte: 5,46 m Vleugeloppervlak: 97,35 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 17 236 kg Max. startgewicht: 27 240 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 482 km/u kruissnelheid: 447 km/u
Vliegbereik: 2465 km Plafond: - m
Overig:
Motortype: Vier Pratt & Whitney R-1830-65 Twin Wasp van 1200 pk elk
Bemanning: Acht man.
Bewapening: Tien mitrailleurs; Bommenlading.