Historie

Al snel na het einde van de tweede wereld-oorlog in Europa werd bij Fokker begonnen met de ontwikkeling van een nieuwe lesvliegtuig. Doel was de vervanging van de toen al verouderde Tiger Moth.
Het toestel was een laagdekker met metalen vleugel en een staartwiel. De instructeur en de leerling zaten naast elkaar.
Als snel nam Frits Diepen en ook de LSK deel aan de ontwikkeling van het toestel. De LSK nam deel omdat men eind jaren veertig de Tiger Moth wilde vervangen door een moderner lesvliegtuig voor de primaire training.

Diepen bestelde in oktober 1946 100 stuks,  waarbij hij als plan had om 10 exemplaren aan de LSK, 10 stuks aan de RLS, 10 stuks aan de ML-KNIL en 70 stuks op de internationale markt te verkopen.

Het toestel werd uitgerust met een Lycoming O-435A motor van 190 pk.

Het prototype was in december 1947 gereed, en op 18 december werd van Schiphol de eerste vlucht gemaakt.

Tijdens de proefvluchten kwamen allerlei onvolkomenheden aan het licht, waardoor allerlei grotere en kleinere wijzigingen werden aangebracht.
Medio maart 1948 maakte het tweede prototype de eerste vlucht. Ook dit toestel werd gebruikt voor testvluchten.

Uiteindelijk werden ruim 100 stuks gebouwd voor de luchtmacht van Nederland, Israël, voor Italië en voor de luchtmacht van Brazilië.

 Versies

Fokker S.11:
De oorspronkelijke uitvoering, waarvan vier stuks werden gebouwd, inclusief de beide (vliegende) prototypen.
Fokker S.11.1:
Deze uitvoering werd geleverd aan de LSK (Nederlandse Luchtmacht), 39 stuks, en aan de RLS (twee stuks) .
Fokker S.11.2:
40 stuks in 1950/1951 geleverd aan Israël
Fokker S.11.3:
11 stuks gebouw voor Italië
AerMacchi in Italië bouwde de S-11.3 in licentie ook als M.416 (180 stuks!)
Fokker S.11.4:
4 stuks,gebouwd voor Brazilië.
In Brazilië was ook licentie-bouw van 95 stuks "T-11" door de opgerichte Fokker Industria Aeronautica; dit type was lokaal bekend als de T-21 Instructor.

 

Technische gegevens
Afmetingen:
Lengte: 8,18 m Spanwijdte: 11 m
Hoogte: 2,7 m Vleugeloppervlak: 18,5 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 780 kg Max. startgewicht: 1085 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 215 km/u Stijgsnelheid: - m/min
Kruissnelheid: 170 km/u    
Vliegbereik: 630 km Plafond: 4000 m
Overig:
Motortype: Eén Lycoming O-435A van 190 pk
Bemanning: Eén instructeur plus één leerling
Bewapening: Geen

 


Gebruik bij KLu en MLD.

Gebruik bij de KLu.

Nadat er een bescheiden begin gemaakt was met de heropbouw van de Nederlandse Luchtstrijdkrachten na de tweede Wereldoorlog, werd Woensdrecht aangewezen als vliegbasis voor de eerste vliegopleiding (EVO). Deze werd in augustus 1946 uitgerust met 56 Tiger Moths, die uit RAF surplus voorraden waren aangeschaft.

Eind jaen veertig bleek toch wel de behoefte aan een modernere trainer en kwam al snel uit bij Fokker die de Fokker S.11 had ontworpen.

Al spoedig keek men uit naar een modernere trainer. Fokker was juist met het ontwerp van de S-11 op de markt gekomen  en eind 1949 werden dan ook  25 exemplaren. In de periode 1952-1953 werden er nog eens 14 stuks besteld. Na een aantal testvluchten werden de toestellen van Schiphol naar Woensdrecht overgevlogen. De toestellen werden met een geel gespoten romp geleverd. Aanvankelijk waren de aluminium vleugels blank gelaten, maar uiteindelijk werden ook deze geel gespoten.

Na de indienstneming van de S-11 bij de KLu (Koninklijke Luchtmacht) kreeg men met een aantal problemen te kampen, niet alleen was er een gebrek aan reserve-onderdelen, maar ook waren er technische problemen met klemmende cockpitkappen, slechte radio's, afwezigheid van verwarming, een zwak landingsgestel en later ook problemen met de Aeromatic propellers.

Het startgewicht van het toestel liep door alle modificaties op, waardoor de prestaties verminderden.

Desondanks was het toestel prettig om mee te vliegen en werd het  eind jaren zestig buiten dienst gesteld.

.

N02 03 20 V2

Een gerestaureerde, vliegwaardige Fokker S.11 Instructor, PH-HOG als E-39, gefotografeerd tijdens Airshow Lelystad, augustus 2002

IMG 0237 V2

Een kwartet vliegwaardige Fokker S.11 Instructors (van 'Fokker Four') gefotografeerd tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 2014 op vliegbasis Gilze-Rijen.

IMG 0262

Een gerestaureerde, vliegwaardige Fokker S.11 Instructor, PH-HOG als E-39, gefotografeerd tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 2014 op vliegbasis Gilze-Rijen.

IMG 0267

Een gerestaureerde, vliegwaardige Fokker S.11 Instructor, PH-HOK als E-29, gefotografeerd tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 2014 op vliegbasis Gilze-Rijen.

 

Gebruik bij de MLD.

Aanvankelijk werden de marinevliegers oom op Woensdrecht bij de EVO opgeleid. Eind jaren 50 nam de MLD echter de elementaire vliegopleiding zelf in ter hand en werden negen Fokker S.11s van de KLu geleend en op MarineVliegkamp 'DE Kooy gestationeerd bij VliegtuigSquadron 9.

In januari 1970 kreeg VSQ 9 negen toestellen in eigendom (E-31 t/m E-39). Deze werden voorzien van MLD registraties.

Eind 1973 werden de toestellen alweer buiten dienst gesteld.

 

N02 03 19 V2

Een gerestaureerde, vliegwaardige Fokker S.11 Instructor, PH-GRY als 197, gefotografeerd tijdens Airshow Lelystad, augustus 2002.

 


Fokker S.11 Instructor.

 

 


Registratiegegevens KLu en MLD.

Registratie-overzicht KLu

Registratie
Registratie
 Constr. nr.
Constr. nr.
 Datum in dienst
Datum in dienst
 Datum uit dienst
Datum uit dienst
 Opmerkingen
Opmerkingen
E-1 6199     Naar OO-PCH
E-2 6191     Naar PH-NDZ
E-3 6192      
E-4 6193     Gesloopt
E-5 6257   01-03-1971 Afgeschreven
E-6 6195     PH-HOE ????
Naar Koninklijke Luchtmacht Historische vlucht als 197 / PH-GRY
E-7 6196     Gesloopt
E-8 6197     Afgeschreven
E-9 6200     Naar Aviodome
E-10 6201     Gesloopt
E-11 6202     Naar G-BJDR
E-12 6203     Afgeschreven
E-13 6204     Afgeschreven
E-14 6205     Naar PH-AFS
E-15 6206     Naar G-BIYU
E-16 6207     Afgeschreven
E-17 6208     Naar OO-MCH
E-18 6209     Naar PH-HTC
E-19 6210     Afgeschreven
E-20 6211     Naar PH-GRB
E-21 6212     Afgeschreven
E-22 6213     Naar Militaire Luchtvaart Museum Soesterberg
E-23 6214   29-07-1953 Afgeschreven
E-24 6215     Naar Militaire Luchtvaart Museum Soesterberg
Vliegt sinds 11-2010 bij Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht met de reg PH-SII
E-25 6216     Naar OO-LMC
E-26 6269     Naar OO-MSH
E-27 6270     Naar PH-HOL
E-28 6271     Afgeschreven
E-29 6272     Naar PH-HOK
E-30 6273     Opslag
E-31 6274     Naar MLD als 174
E-32 6282     Naar MLD als 175;
Vliegt sinds ?? bij Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht met de reg PH-HOI
E-33 6276     Naar MLD als 176
E-34 6277     Naar MLD als 177
E-35 6278     Naar MLD als 178
E-36 6279     Naar MLD als 179
E-37 6280     Naar MLD als 197
E-38 6281     Naar MLD als 198
E-39 6275     Naar MLD als 199

 

Registratie-overzicht MLD

Registratie
Registratie
 Constr. nr.
Constr. nr.
 Datum in dienst
Datum in dienst
 Datum uit dienst
Datum uit dienst
 Opmerkingen
Opmerkingen
174 6274 26-01-1970 28-08-1973 Was E-31
Verkocht
175 6282 26-01-1970 28-08-1973 ex E-32
Verkocht
Vliegt sinds ?? bij Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht met de reg PH-HOI
176 6276 26-01-1970 28-08-1973 ex E-33
Verkocht
177 6277 26-01-1970 28-08-1973 ex E-34
Verkocht
178 6278 26-01-1970 28-08-1973 ex E-35
Verkocht
179 6279 26-01-1970 28-08-1973 ex E-36
Verkocht
197 6280 26-01-1970 10-09-1973 ex E-37
Verkocht
198 6281 26-01-1970 28-08-1973 ex E-38
Verkocht
199 6275 26-01-1970 28-08-1973 ex E-39
Verkocht

 


Schaal 1/72

Bouwpakketten

  • Master Model/ CMK
    • Kit XX / 138: Een resin kit van een Fokker S.11/S.12

 

Fokker S 11 Instructor AKleijn
Een model van een Fokker S.11 Instructor, gebouwd door Adri Kleijn.

 

Modelling add-on

  • --
    • Set --: --

Decals

  • --
    • Set --: --

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • --
    • Kit --: --

Modelling add-on

  • --
    • Set --: --

Decals

  • --
    • Set --: --

 


Schema Kleurnaam FS-nummer RAL Humbrol XtraColor Vallejo Model Color Vallejo Model Air
Standaard #1 Romp Geel     154 x213 70.953 71.078
Vleugels Blank Metaal            
 
Standaard #2 Geheel Geel     154 x213 70.953 71.078
 
Standaard #3 Geheel Geel     154 x213 70.953 71.078
Vlakken Day Glo   3026 209   70.733  

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Fokker S.11 LSK/KLu

Fokker S11-KLU-1A-SMALL
Afleverschema Fokker S.11:
geheel blank metalen vleugels en gele romp. Voorzien van houten Aviodiepen FDV 2015 propeller met spinner.
Fokker S11-KLU-1B-SMALL
Tweede kleurenschema Fokker S.11:
Al vrij snel na aflevering werden de vleugels ook geel geschilderd.
Fokker S11-KLU-1A-SMALL
Tweede kleurenschema Fokker S.11:
Toestel voorzien van de verstelbare Koppers Model 220 Aeromatic verstelbare propeller. De reden was dat daarmee de (stijg)prestaties verbeterden (door de geschilderde vleugels was het toestel enekel tientallen kilo's zwaarder geworden).
Fokker S11-KLU-3-SMALL
Vierde kleurenschema Fokker S.11: De toestellen werden in 1957 voorzien van een taps toelopend anitglans paneel op de neus.
Fokker S11-KLU-4A-SMALL
Vijfde kleurenschema Fokker S.11:

Vanaf 1959 werd de beschildering verder aangepast. Rozetten op de vleugels in twee posities; de vlag op de staart verdween en er kwam een registratie voor in de plaatst en verder werden op neus, staart en vleugeluiteinden dayglo-vlakken aangebracht en het antiglanspaneel op de neus werd vergroot.

Fokker S11-KLU-4B-SMALL
Vijfde kleurenschema Fokker S.11: In 1969 werden UHF-radio's geplaatst en de antenne op het dak werd vervangen.

 

Fokker S.11 MLD

Fokker S11 MLD 1 SMALL
Kleurenschema Fokker S.11:
De toestellen van de marine luchtvaartdienst waren overgenomen van de KLu en behielden in principe de beschildering. Alleen de registraties werden aangepast. De MLD-machines hebben nooit een UHF-radio ontvangen zoals de machines van de Luchtmacht.

 


Literatuur.

Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. Hugo Hooftman Pag. 134 - 135 1977 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Dutch Military Aviation 1945-1978 Paul A. Jackson Pag. 67; 81 1978 Uitgever: Midland Countries Publications, Leicester
Nederlandse Militaire Luchtvaart in Beeld. deel 2 Hugo Hooftman Pag. 76 - 77 1978 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Nederlandse Marinevliegtuigen Thijs Postma & Nico Geldhof Pag. 65 1978 Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage
Fokker-vliegtuigen voor de Militaire Luchtvaart   Pag. 22 1982  
De Nederlandse Vliegtuigen: Alle vliegtuigen ooit in Nederland ontworpen en gebouwd Theo Wesselink & Thijs Postma Pag. 125 - 127 1982 Uitgever: Romen Luchtvaart, Haarlem
AVIA: 41e jaargang nummer 4: Veel belangstelling voor veteranen: Fokker koopt D-VII Bart van der Klaauw Pag. 146 - 147 1982 Uitgevers Wyt, Rotterdam
AVIA: 41e jaargang nummer 9: De S.11 Instructor. Bart van der Klaauw Pag. 336 - 342 1982 Uitgevers Wyt, Rotterdam
AVIA: 42e jaargang nummer 3: Fokker Four: Remmen los voor seizoen 1983 Ben Ullings Pag. 86 - 87 1983 Uitgevers Wyt, Rotterdam
Squadrons van de Koninklijke Luchtmacht Willem Helfferich Pag. 17 1983 Uitgever: Unieboek b.v., Houten
KLu Vliegtuigen: De vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht vanaf 1913 Wim Schoenmaker & Thijs Postma Pag. 109 1987 Uitgeverij De Alk, Alkmaar
Van Luchtvaartafdeling tot Koninklijke Luchtmacht: 75 jaar Militaire Luchtvaart in Nederland Koos van de Berg Pag. 36 1987 Uitgever: Rebo Produkties, Sassenheim
De geschiedenis van de Fokker S-11 Instructor inclusief de S-12 en Fokker Four Fred Roos Pag. 1987 Uitgever: Fred Roos, Nijmegen
Modelbouw in Plastic jaargang 20, nummer 3: Fokker S-11 Instructor deel 2 Johan Wolf Pag. 60 - 71 1990 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Modelbouw in Plastic jaargang 20, nummer 2: Fokker S-11 Instructor deel 1 Wim Nijenhuis Pag. 30 - 47 1991 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Squadrons van de Koninklijke Luchtmacht (derde herzien druk) Willem Helfferich Pag. 30 - 1994 Uitgevers Wyt, Rotterdam
Camouflage en Kentekens J.Greuter e.a.   1997 Bonneville – Bergen (NH)
85 Jaar Marineluchtvaartdienst in beeld Van Farman tot NH 90 Helikopter Peter Korbee Pag. 144 - 145 2002 Uitgever: Korbee MLD Promotie, Valkenburg

 

Websites.

--