Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Dutch Modelling and Aviation

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijkste steun voor hem.

Deze website zal door verschillende mensen zo lang mogelijk in stand worden gehouden, zodat andere liefhebbers kunnen blijven profiteren van uitgebreide inhoud.

Airco DeHavilland DH-4

Historie

De DeHavilland DH-4 was in 1916 ontworpen met als doel om een lichte, snelle tweepersoons, dagbommenwerper te realiseren.
Als motor was de BHP van 160 pk gedacht. Deze motor leverde echter nogal wat problemen op, zodat het tweede prototype werd uitgerust met de Rolls Royce Eagle III van 250 pk. Deze bleek beter te voldoen.
De eerste order, eind 1916 voor 50 machines, werd dan ook met deze motor uitgerust.
Alle vervolgopdrachten zouden met de Eagle worden uitgerust. De eerste toestellen kwamen in de loop van maart 1917 in operationele dienst.

Echter, dit leverde problemen op ten aanzien van de beschikbaarheid van deze motor, reden om ook toestellen met andere motoren uit te rusten, onder andere de BHP van 230 pk, RAF 3A van 200 pk, de Siddeley Puma van 230 pk of een Fiat van 260 pk. Deze leverden echter minder goede prestaties dan de met Eagle uitgeruste machines.

Het toestel was vrij conventioneel van ontwerp. De bemanning had vrij ruim opgezette cockpits, van elkaar gescheiden door de brandstoftank. Voor de waarnemer waren één of twee draaibaar opgestelde mitrailleurs beschikbaar. Als voorwaarts bewapening was een vaste, gesynchroniseerde Vickers mitrailleur op de neus aangebracht.
Als bommenlast kon een lading van twee bommen van elk 104 kg of vier bommen van elk 51 kg worden meegenomen.
De communicatie tussen de beide bemanningsleden verliep via een spreekbuis, die in de praktijk niet bleek te voldoen.

Uiteindelijk werden er in Engeland 1449 stuks gebouwd, na de oorlog werden in 1926 door SABCA, België nog 15 stuks gebouwd.

Ook in de VS werd dit toestel gebouwd en uitgerust met de Liberty L-12 motor. Er werd opdracht gegeven voor 9500 toestellen, waarvan uiteindelijk bijna 1900 stuks het front in Frankrijk bereikten
Na de oorlog werden vooral door Boeing surplus DH-4s opgewaardeerd tot DH.4B standaard onder de aanduiding Boeing model 16.

De DH.4 bleek erg succesvol te zijn door zijn betrouwbaarheid en goede prestaties.
De prestaties van vooral de met Eagle-motoren uitgeruste machines was zodanig dat een escorte niet nodig bleek te zijn.
Wel bleek de locatie van de brandstoftank erg nadelig te zijn, deze bemoeilijkte niet alleen de communicatie, maar leverde bij een aanval ook veel brandgevaar op.

Dit probleem werd bij de latere, maar toch minder goed presterende DH.9 afdoende opgelost. De DH.9A, een DH.9 uitgerust met de Amerikaanse Liberty motor voldeed beter. Omdat in de VS geen goede vliegtuigen voorhanden waren, werden verschillende Franse en Engelse toestellen aangeschaft, waaronder een Airco DH.4

De DH.4 werd in de VS gebouwd door vooral Dayton-Wright and Fisher Body en was uitgerust met een Liberty L-12 van 400 pk. Verder was als bewapening twee .30 inch mitrailleurs in de neus en twee .30 inch mitrailleur voor de waarnemer. De bommenlast was circa 200 kg.
De prestaties van deze Amerikaanse uitvoering deden weinig onder voor de met een Rolls Royce Eagle motor uitgeruste Engelse versie. Het toestel genoot als Liberty plane een grote populariteit onder de Amerikaanse bemanningen.
De DH-4 werd ook gebruikt door de United States Navy en het US Marine Corps, zowel tijdens als na de eerste wereldoorlog.
De US Navy ontving 51 DH-4's tijdens de oorlog, gevolgd door 172 DH-4B's and DH-4B-1's na de oorlog plus nog eens 30 DH-4M-1s met een gelast staalbuis frame. (aanduiding O2B) in 1925.

Versies.

Britse uitvoeringen:

DH.4:
De oorspronkelijk uitvoering, die zowel in de VS (met Liberty motor) als in de UK werd gebouwd

Na-oorlogse versies

DH.4A:
Na-oorlogse versie met een cabine voor twee passagiers achter de piloot.
DH-4B:
Opnieuw gebouwde en aangepaste uitvoering van Liberty-motor voor U.S. Air Service, de cockpit was verplaatst achter de brandstoftank, net voor de waarnemerszitplaats.
  • DH-4B-1: Uitvoering met vergrote brandstofcapaciteit (tot 110 US gallon).
  • DH-4B-2: Trainer versie.
  • DH-4B-3: Versie met een 135 US Gallon brandstoftank
  • DH-4B-4: Civiele versie.
  • DH-4B-5: Experimentele civiele uitvoering met gesloten cabine.
  • DH-4BD: Spuitvliegtuig, gebaseerd op DH-4B
  • DH-4BG: Versie van DH-4B met rookgeneratoren.
  • DH-4BK: DH-4b geschikt voor nachtvluchten.
  • DH-4BMs: Eénpersooons uitvoering voor liaison en communicatievluchten.
    • DH-4BM-1: BM met dubbele besturing.
    • DH-4BM-2: BM met dubbele besturing.
  • DH-4-BP: Experimentele fotoverkenner.
    • DH-4-BP-1: BP-versie voor onderzoekswerk
  • DH-4BS: Testtoestel voor Liberty met turbocompressor.
  • DH-4BT: Tweepersoons trainer met dubbele besturing.
  • DH-4BW: Test voor Wright H motor.
DH-4C:
Uitgerust met een Packard van 300 pk.
DH-4L:
Civiele uitvoering.
DH-4M:
opnieuw gebouwde DH-4B uitgerust met staalbuis romp.
  • DH-4 Amb: Ambulance-uitvoering.
  • DH-4M-1: Na-oorlogse uitvoering door Boeing als model 1B, gebouwd met nieuwe romp, als O2B-1 voor de US Navy
    • DH-4M-1T: DH-4M met dubbele besturing
    • DH-4M-1K: Doelsleper.
    • O2B-2: Landversie en nachtvliegversie voor US Navy.
    • DH-4M-2: Na-oorlogse uitvoering gebouwd door Atlantic.
DH.4R:
Een eenpersoons race uitvoering met een 450 pk Napier Lion motor.
L.W.F. J-2:
Tweemotorige lange-afstands ontwikkeling met twee Hall-Scott-Liberty 6 motoren van 200 pk en vleugels met spanwijdte 16.04 m.

 

Technische gegevens Airco DH-4
Afmetingen:
Spanwijdte: 12,95 m Lengte: 9,35 m
Hoogte: 3,35 m Vleugeloppervlak: 40,5 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 1090 kg Max. startgewicht: 1575 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 220 km/u Stijgsnelheid: 5,2 min naar 1980 m
Vliegbereik: 5,75 uur Plafond: 7165 m
Overig:
Motortype: Eén Rolls Royce Eagle VIII van 345 pk.
Bemanning: Twee man
Bewapening: Circa 250 kg bommen. Eén vaste Vickers plus één/twee draaibare Lewis mitrailleurs.