Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Historie

De ontwikkeling van de Hawker Hurricane startte in feite al in 1930, toen Hawker op basis van RAF specificatie F7/30 de PV3 ontwierp, een vergrote versie van de Hawker Fury.
Dit ontwerp werd afgewezen, waarop  men begon met het ontwerpen van een eendekker met vier machinegeweren en als motor de Rolls Royce Goshawk,

Op papier was dit ontwerp in januari 1934 klaar, maar er vloeide geen opdracht uit voort. Hoofdontwerper Syndey Camm ontwikkelde het ontwerp verder uit met een intrekbaar landingsgestel en een Rolls Royce PV-12 motor (later bekend als de Rolls Royce Merlin).

Voor windtunneltests werd een schaalmodel op 1/10 van de ware grootte gebouwd en getest. De tests verliepen naar volle tevredenheid en Camm benaderde het Air Ministry opnieuw. Deze keer was het antwoord positief, en er volgde een opdracht voorde bouw van een prototype.

In november 1934 vaardigde de Air Ministry Specification F.5/34 uit, die was gebaseerd op aanbevelingen van Squadron Leader Ralph Sorley, waarin gesteld werd dat gevechtsvliegtuigen moeten worden bewapend met acht machinegeweren.
Het werk aan de mock-up was toen al te ver gevorderd om nog aan te passen. In januari 1935 was de houten mock-up gereed en met een aantal aanbevelingen voor detail wijzigingen, werd de bouw van het prototype is goedgekeurd en een nieuwe specificatie (F.36 /34) rond het ontwerp uitgeschreven.

In juli 1935 werd deze specificatie gewijzigd en omvatte alsnog de installatie van acht mitrailleurs.
Op 6 november 1935 maakte het prototype K5083 de eerste vlucht met Hawker chief testpiloot, Flight Lieutenant (later Captain Group) George Bulman.

De RAF proeven begonnen in februari 1936 en de testresultaten waren gunstig.  De door Hawker voorgestelde naam. "Hurricane" werd goedgekeurd op 26 juni.
Nader onderzoek wees uit dat de Hurricane had een slechte spin-recovery had en er werd een modificatie vanaf het 61^e productietoestel doorgevoerd: verlenging van de onderzijde van het roer en het aanpassing van de onderzijde van de rompvorm.

Aanvankelijk was het toestel uitgerust met een Watts tweebladige propeller met vaste spoed, maar  deze werd vanaf april 1939 vervangen door een DeHavilland driebladige propeller met variabele spoed. Hierdoor werd met name de startlengte met circa 140 m verkort tot 230 m.
In de zomer van 1940 werd de DeHavilland propeller vervangen door een driebladige hydraulische ‘contant-speed’ propeller.

Het toestel was qua constructie conventioneel gebouwd, van een metalen buizenframe bedekt met linnen. Aanvankelijk was de vleugel ook bekleed met linnen.
In april 1939 werd een geheel metalen vleugel geïntroduceerd, waarmee een hogere duiksnelheid mogelijk was. Bovendien kon deze vleugel een hogere belasting verwerken.

Deze vleugels werden op de meeste (operationele) toestellen alsnog aangebracht.

 Een overzicht van de productie van Hawker Hurricane is hier te vinden. 

Versies.

Na het uitbreken van de oorlog met Japan, werden 51 Hurricane Mk IIB gedemonteerd en verzonden in kratten naar Singapore;

De Hurricanes waren uitgerust met 'Vokes' stoffilters onder de neus en waren gewapend met 12 machinegeweren. Dit extra gewicht had een negatieve invloed op de prestaties.

De toestellen waren binnen 48 uur gemonteerd en na drie dagen waren de eerste 21 toestellen operationeel inzetbaar en werden toegewezen aan 232 Squadron en het 488 (NZ) Squadron. Op 18 januari, vormden de twee squadrons de basis voor de 226 Group.

Tussen 27 en 30 januari kwamen nog eens 48 Hurricanes (Mk IIA) aan met het vliegdekschip HMS Indomitable, en werden overgevlogen naar de vliegvelden Palembang 1 en Palembang 2 op Sumatra in Nederlands-Indië.

Op  18 februari was de toestand op Sumatra onhoudbaar geworden en werden de overgebleven toestellen waaronder slechts 18 bruikbare Hurricanes (van de oorspronkelijke 99 stuks)  overgebracht naar Java.

Met het oog op de Japanse oorlogsdreiging zocht de Nederlandse regering in ballingschap in 1940 en 1941 naar nieuwe jachtvliegtuigen voor de Militaire Luchtvaart van het KNIL.
Voldoende om vijf nieuwe jachtvliegafdelingen mee te kunnen vormen. Op 11 augustus 1941 ondertekende ze een principeovereenkomst voor de levering van 100 Hurricanes Mk.II door de Canadian Car and Foundry Co. Ltd. te Fort Williams.
In verband met de mogelijke aanschaf van 72 Bell P-39's, werd dit aantal tijdelijk teruggebracht tot 72 stuks.
Op 5 januari 1942 zou de levering beginnen met vijftien toestellen per maand. Het definitieve contract werd op 29 november 1941 getekend, waarbij de aflevering zou starten in mei 1942.
Uiteindelijk ging dat niet door omdat de Japanse opmars in het Verre Oosten de geallieerden alsnog verraste.
Nederlands Indië capituleerde op 8 maart 1942, maar de ML-KNIL heeft in de strijd wel gebruik gemaakt van een aantal Hurricanes Mk II, die oorspronkelijk voor de RAF in Singapore waren bestemd.

In de literatuur over de ML-Hurricanes kom je verschillende typen tegen: Gerard Casius heeft het over Hurricanes IIA, maar P.C. Boer weer over Hurricanes IIB. Beiden vermelden wel dat de toestellen waren uitgerust met acht mitrailleurs, waarmee de vleugelvariant met kanonnen in elk geval is uitgesloten. Volgens Max Schep zijn, ter verbetering van de wendbaarheid van de toestellen, de vier buitenste mitrailleurs verwijderd. De toestellen waren afgeleverd met extra brandstoftanks voor in de vleugels, maar die zijn bij de assemblage in Indië zeer waarschijnlijk niet aangebracht.

Aankomst op Java

De Hurricanes, in totaal 29 stuks, arriveerden op 4 februari 1942 met het transportschip HMS Athene in Batavia. Ze werden daar geassembleerd door RAF-grondpersoneel van de 266 Fighter Wing. Dat had hier echter geen ervaring mee, zodat het werk niet voldoende opschoot.
Daarom besloot ABDAIR, op advies van Generaal-majoor Van Oyen, om nog een ML-bouwploeg in te zetten. Daarin zaten negentig man van de technische diensten van de ML en de KNILM!
Ze werkten circa vijf dagen lang in een 24-uurs ploegendienst.
De laatste jagers kwamen op 15 februari gereed. De toestellen werden over de weg naar Kemajoran getransporteerd, daar vlieggereed gemaakt en door de RAF proefgevlogen.
Vervolgens werden de Hurricanes door RAF- en ML-vliegers naar Tjililitan overgevlogen en daar door de operationele eenheden afgehaald.
Al snel werden er zeventien toestellen naar Palembang (Sumatra) overgevlogen ten behoeve van het 266 Squadron RAF, terwijl er twaalf kisten in opdracht van ABDAIR werden overgedragen aan de ML/KNIL.
Ze dienden ter versterking van de 2 Vl.G.-FV, die was uitgerust met Curtiss Wright Interceptors.

In de literatuur over de ML-Hurricanes kom je verschillende typen tegen: Gerard Casius heeft het over Hurricanes IIA, maar P.C. Boer weer over Hurricanes IIB. Beiden vermelden wel dat de toestellen waren uitgerust met acht mitrailleurs, waarmee de vleugelvariant met kanonnen in elk geval is uitgesloten. Volgens Max Schep zijn, ter verbetering van de wendbaarheid van de toestellen, de vier buitenste mitrailleurs verwijderd. De toestellen waren afgeleverd met extra brandstoftanks voor in de vleugels, maar die zijn bij de assemblage in Indië zeer waarschijnlijk niet aangebracht.

Java, febr. 1942, transport over de weg naar Kemajoran van 2 Hurricanes (mogelijk van de ML-KNIL). Vleugels zijn gedemonteerd en een afdekzeil ligt over de neus.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Eerste tegenslagen

De 2 Vl.G.-IV, door de Japanse opmars van haar basis in Soerabaja verdreven, arriveerde op 13 februari in Andir met zes overgebleven Interceptors.
Op 16 februari vertrok ze met de Hurricanes naar Kalidjati voor het afwerken van een oefenprogramma.
Door slecht weer en door de oorlogsomstandigheden verkeerde de landingsbaan daar in slechte staat. Vlieger Bruinier sloeg bij de landing over de kop, waardoor zijn Hurricane totaal werd vernield.
Tijdens het oefenen kreeg vlieger Hermans op 17 februari motorstoring. De motor sloeg af en bij de landing sloeg hij eveneens over de kop. Zo gingen er in de eerste paar dagen bij de Vlieggroep al twee Hurricanes verloren.

Al snel bleek dat de nieuwe jagers eigenlijk niet goed operationeel inzetbaar waren door het ontbreken van radiokristallen voor de Nederlandse frequenties en door problemen met de zuurstofvoorziening en het benodigde Engelse gereedschap.
Ter ondersteuning werden dertig tot veertig RAF-specialisten ingezet.
Op advies van de (Engelse) technische officier werden de tropenfilters van de motoren verwijderd, omdat dit zo'n 10 mijl snelheidswinst opleverde.

Onder vuur op Kalidjati

Bij de Britse squadrons wekte het veel irritatie dat de Nederlanders hun Hurricanes tot nu toe nog niet operationeel hadden ingezet. Voor de plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten, Kapitein-waarnemer Leyden, was dit de aanleiding om Standing Patrols uit te laten voeren.
Op 25 februari 1942 vielen de Japanners Kalidjati aan. Bij het eerste alarm startten acht Hurricanes en kruisten circa twee uur lang op een hoogte van 6000 m, waarna ze wegens brandstofgebrek terugkeerden.
Twee toestellen waren net geland en een derde, met vlieger Jacobs, was net in de landing toen het vliegveld werd gebombardeerd.
Hij startte door, maar werd vlak daarna neergeschoten en moest een buiklanding maken. Zijn kist raakte hierbij total loss. De twee gelande toestellen liepen kogel- en scherfschade op.
De rest van de Hurricanes voerde een kringgevecht uit, maar moest zich hier al snel aan onttrekken door de nijpende brandstofsituatie.
Twee toestellen weken uit naar Tjikampek, waar speciaal voor de Hurricanes een voorraad met 100-octaan brandstof stond opgeslagen. De rest landde op Kalidjati, waarbij het toestel van vlieger Hamming tijdens de uitloop in een bomkrater terechtkwam en flinke schade opliep.
Kort nadat de vliegers hun Hurricanes uit Tjikampek waren teruggekeerd, barstte er weer een bombardement op Kalidjati los. Het beschadigde toestel van Hamming werd nu total loss geschoten. En de start- en landingsbaan raakte zwaar toegetakeld.

In actie vanaf Ngoro.

Op 26 februari viel het besluit om een groot deel van het op West-Java aanwezige ML-materieel en -personeel naar Oost-Java te sturen ter ondersteuning van het daar opere­rende 17 Pursuit Squadron RAF. De zes Hurricanes die vliegklaar waren vertrokken eveneens. Ze vlogen naar Ngoro via Madioen.
Ook het grondpersoneel werd overgeplaatst.
Op 27 februari arriveerde een zevende, ondertussen gerepareerde Hurricane op Ngoro. Kalidjati ging op 1 maart, dus nog geen week later, verloren.
De achtergebleven en voor de reparatie van het zevende toestel volledig gekannibaliseerde Hurricane viel in handen van de Japanners.

Ten behoeve van de servicing kwam op 27 en 28 februari de benodigde munitie, zuurstof en hydraulische olie aan. Net op tijd, want op 1 maart werd vanaf Ngoro, bij zonsopgang, een grootscheepse geallieerde aanval op de Japanse invasiemacht uitgevoerd. De ML-Hurricanes deden mee.
Elt.Vl.Wn. Bruinier liep tijdens de aanval zware schade op aan de (houten) propeller van zijn toestel. Hij slaagde er toch nog in een normale landing op Madioen te maken.
Sgt.maj.Vl. Boonstoppel landde ook uit ook voorzorg op Madioen. Een derde kist (de Z5664 ?) maakte een nood­landing in een sawa bij Bodjonegoro.

Opnieuw onder vuur

Na de behouden terugkeer van de overige Hurricanes op Ngoro, landde er een Lockheed 12 met aan boord de langverwachte radiokristallen. Het toestel was onderweg door een aantal van hun missie terugkerende P-40's beschoten. Maar toen ze de rood-wit-blauwe vlaggen in de gaten hadden gekregen, waren ze afgedraaid.
Nog tijdens de debriefing van de vliegers werd Ngoro door een tweetal Japanse Navy O's Aangevallen en gestrafed.
Omdat Ngoro eigenlijk een schuilvliegveld was en een uitstekende camouflage bezat, was er bijzonder weinig luchtdoelgeschut aanwezig.
De Japanse toestellen ondervonden dan ook weinig tegenstand. Na afloop van de aanval waren op twee ML-Hurricanes na, alle aanwezige USAAC- en ML-toestellen zwaar beschadigd of totaal vernield. De ongecamoufleerde, niet verdekt opgestelde Lockheed 12 ging helemaal in vlammen op.

Terugtrekking mislukt

Naar aanleiding van deze gebeurtenissen werd het 17 Pursuit Squadron van Ngoro terug­getrokken. Twee niet helemaal afgetankte Hurricanes vertrokken met bestemming Ban-doeng.
Vdg.Vl.Wnr. Wink, die tot dan toe op Brewster Buffalo's had gevlogen, vloog één kist. Hij had slechts een vijf minuten durende cockpit-instructie gehad!
De rest van het ML-personeel ging per autocolonne. Kort nadat die was vertrokken werd Ngoro opnieuw gebombardeerd.
Wink, die onderweg problemen constateerde met het overpompen van brandstof van de romp- naar de vleugeltank, besloot een tussenlanding te maken op Wira-saba. Bij het taxiën maakte hij ongelukkigerwijs een neusstandje, wat de propeller van zijn toestel zwaar beschadigde.
Een nieuwe propeller was niet zo gauw beschikbaar, dus zat hij vast op Wirasaba. Omdat ook dit vliegveld ontruimd moest worden, zat er niks anders op dan zijn Hurricane, samen met twee aanwezige en beschadigde Glenn Martin bom­menwerpers, in brand te steken.
Lt.Vl. Marinus was met de andere Hurricane uiteindelijk al even weinig fortuinlijk. Door brandstofgebrek moest hij een tussenlanding op het in aanbouw zijnde vliegveld Surakarta maken.
Hoe nu verder? Vliegtuigbenzine van 100 octaan was hier niet, maar wel was er een pomp met autobenzine in de buurt; daarmee werd zijn toestel afgetankt.
Marinus overnachtte in Surakarta en probeerde op 2 maart vanaf een droge sawa te starten, omdat in verband met de naderende Japanners de startbaan al was vernield. Hij sloeg bij deze poging over de kop en zijn toestel raakte total loss.

Laatste Hurricane

Vlieger Sgt.maj.Vl. Boonstoppel, die in een eerder stadium met zijn Hurricane op vliegveld Madioen was beland, kwam intussen op Andir aan. Boonstoppel had door de telefoon gehoord dat Ngoro ontruimd was.
Hij werd doorgestuurd naar Pameumpeuk om bij te tanken. Maar ook hier was geen 100-octaan brandstof (wel 90 octaan), zodat hij doorging naar Maospati. Dit veld werd ook al ontruimd, zodat hij tenslotte onverrichterzake terugkeerde op Andir.
Nu was het de bedoeling dat Boonstoppel de volgende dag met zijn Hurricane deel zou nemen aan een aanval op Japanse eenheden bij Eretan Wetan. Maar 's ochtends ontdekte hij dat grondpersoneel de propeller van zijn kist had gedemonteerd om Wink uit zijn benarde situatie in Wirasaba te helpen!
De propeller werd in opdracht van Boonstoppel nog wel teruggeplaatst, maar vliegklaar heeft hij zijn toestel niet meer gekregen. Het viel bij de capitulatie op 8 maart in Japanse handen.

De registraties zijn niet met honderd procent zekerheid bekend. Volgens Boer had één de registratie Z5664. De overige zouden (waarschijnlijk) Z56-registraties hebben gevoerd. Maar in zijn eerder aangehaalde brief noemt hij Z5663 als de enige bekende registratie!
Via Hans Berfelo heb ik de volgende lijst gekregen:

De Hurricanes IIA: Z2581, DG614.

De Hurricanes IIB: Z5317, Z5319, Z5341, Z5437, Z5546, Z5546, Z5555, Z5556, Z5602,Z5609, Z5612, Z5616, Z5619, Z5622, Z5664, Z5682, Z5683, Z5690, Z5691,BD778, BG677, BG677.

En waarschijnlijk de Hurricanes IIB: BD890, BD892, BD896, BD927, BE149, BE194, BE206, BE210, BE218, BE225, BE293, BE332, BE333, BE362, BE363

Deze lijst is samengesteld op basis de ladinglijst van de HMS Athene en verder uit Engelse archieven (door J. van der Wei). Hiermee zijn eigenlijk 38 van de 39 toestellen hiermee achterhaald.

De door Boer vermelde registratie Z5663 komt niet in deze lijst voor, wel de registratie Z5664. (mogelijk een vergissing in zijn brief?) Misschien dat er ooit, wanneer er nog eens fotomateriaal en dergelijke opduikt, meer duidelijkheid komt.
Persoonlijk vind ik het opvallend dat er bijvoorbeeld in Japan (nog) geen fotomateriaal van buitgemaakte ML-Hurricanes zijn gevonden.

Schaal 1/72

Bouwpakketten

• Airfix
  • Kit 02082: een Mk.I/Mk.II. Dit model is van origine een Mk.II, met als opties bommen, een 40 mm antitankkanon en extra brandstof­tanks. De romp is achter de canopy te laag uitgevallen. De canopy zelf is te plat en verder zijn de bijgeleverde spinners onjuist van vorm.
• Hasegawa
  • Kit 24AP135 / 24AP147: Hurricane-modellen van de typen IIB respectievelijk IIC. Dit zijn zeer fraaie modellen en echt aan te raden.
• Heller
  • Kit 269: een Mk.IIC. Dit is een fraai model, maar door de andersoortige bewapening moeten de vleugels aangepast worden. De vorm en afmetingen van de staartvlakken zijn niet geheel correct. Je kunt ze het beste vervangen door nieuwe exemplaren, vervaardigd uit bijvoorbeeld plasticard. Ook zijn de vleugeltips niet goed van vorm.
• SMER
  • Kit 0842: Een Mk.IIC. Deze kit is in feite dezelfde als de Heller kit.
• Revell
  • Kit 04144: Een model van een Mk.IIc.
    • Een review staat op de IPMS-site.
  • Kit 04138: Een model van de Mk. IIB.
• Academy
  • Kit AC2129: Een model van een Hurricane Mk. IIC

Twee modellen van de Hawker Hurricane, gebouwd door Peter Banis.

Een model van een Hawker Hurricane, gebouwd door Adri Kleijn.

Een model van een Hawker Hurricane, gebouwd door Adri Kleijn.

Modelling add-on

• Aeroclub
  • Set P051: Watts Air screw:
  • Set C050: Canopy
• ExtraTech
  • Set 72045: Detaillering set voor Academy IIC
  • Set 72083: Detaillering set voor Revell IIB
• Eduard
  • Set SS117: Detaillering set voor Revell Mk. II
  • Set E72-289: Detailset Hawker Hurricane MkIIb (Revell)
  • Set XS003: Express Mask Hawker Hurricane MKII (Hasegawa)
• CMK
  • Set A7010: Hurricane MKII Interior set (Revell)
• LF Models
  • Set D7202: 40 Gallon Long range tanks for Hurricane MKII
• Kora Models
  • Set d7258: Hawker Hurricane MKII-IV Late type wheels
• Resin Art Simple
  • Set 7319: Hawker Hurricane MKII Wheels
• Peewit
  • Set M72002: Hawker Hurricane MKIIc Canopy masking (Smer/Heller)

Decals

• Dutch Decal.
  • Set 72035: Set met o.a. oranje driehoeken voor Do-24; Fokker T-IVa; Hurricane IIa/IIb
• FlevoDecal.
  • Set FD72-003: ML KNIL 1942-1947 Part 1.

Schaal 1/48

Bouwpakketten

• Airfix
  • Kit A05127 / A04102: Hurricane MKI
• Hasegawa
  • Kit 09065: Hurricane MKI
• Italeri
  • Kit 342726: Hurricane MKIIc
• Tamiya
  • Kit 37011: Hurricane MKI

Modelling add-on

• Aires
  • Set 4050: Hawker Hurricane MKII Cockpit Detail set
• Airwaves
  • Set SC4829: Hawker Hurricane MKIID/MkIV Bomb Racks
  • Set SC4830: Hawker Hurricane MKIID/MkIV Drop Tanks
  • Set SC4828: Hawker Hurricane MKIID/MkIV Armoured Radiator
• Ciro Models
  • Set C-421: Hawker Hurricane MKII 44 gal External Fuel tanks
• CMK
  • A4011: Hawker Hurricane MkII interior set (Hasegawa)
• Eduard
  • Set FE536: Detailset Hawker Hurricane MKIId Interior Self Adhesive (Hasegawa)
  • Set E49-536: Detailset Hurricane MKIId Self Adhesive
  • Set E49-253: Detailset Hawker Hurricane MKII (Hasegawa)
  • Set E48-009 : Detailset Hawker Hurricane MKII
  • Set XF008: Express Mask Hawker Hurricane MkII (Hasegawa)
• Master, reality in Miniature
  • Set AM-48-085: Hawker Hurricane MKIIc Hispano MK2 20mm Cannon with round recoil springs (4x)
  • Set AM-48-084: Hawker Hurricane MKIIc Hispano MK1 20mm Cannon with flat recoil springs (4x)
• Part Etchings
  • Set S48035: Hawker Hurricane MkIIc (Hasegawa)
  • Set S48039: Hawker Hurricane MKIID (Hasegawa)

Decals

• FlevoDecal.
  • Set FD48-003: ML KNIL 1942-1947 Part 1.

De Hurricanes kwamen direct van de RAF en waren voorzien van de standaard RAF-camouflage: dark-green en dark-earth aan de bovenzijde en sky aan de onderzijde. De spinner was donker­groen. Het is mij niet duidelijk of de sky band achter, rondom de romp was aangebracht. Dit was wel standaard bij de RAF, zie bijvoorbeeld fotomateriaal met RAF-Brewsters uit die zelfde periode.

Driehoeken en vlaggen

Wat betreft de nationaliteitskenmerken gold in die tijd dat er oranje driehoeken gevoerd moesten worden. De RAF-roundels aan de bovenzijde en de romp­zijkanten werden met donkergroene, die aan de onderzijde met lichtgrijze ML-verf over­geschilderd. De RAF Fin flashes werden ook donkergroen overgeschilderd. Vanaf 24 februari 1942 werd de oranje driehoek officieel vervangen door de rood-wit-blauwe vlag.
Volgens Max Schep, die vele ML-KNIL mensen heeft geïnterviewd, werden de toestellen zeer waarschijnlijk op 28 februari 1942 tijdens de servicing van de nieuwe nationaliteitskenmerken voorzien.
In ieder geval gebeurde dit nog voor 3 maart. Boer gaf als aanvullende informatie, dat de nationaliteitstekens niet over de RAF-roundels waren heen geschilderd, maar verder naar achteren stonden, tegen het serienummer aan met ongeveer een halve letterbreedte tussenruimte.
Dit klinkt aannemelijk als je bedenkt dat het overschilderen vrij gehaast gebeurde en er niet gewacht werd tot alle verf droog was. De breedte van de vlaggen was ongeveer 1,67 maal de hoogte. De hoogte zou ongeveer gelijk zijn aan die van de RAF-roundel minus de gele buitenrand.
Voor de vlaggen onder de vleugels geldt hetzelfde. De oriëntering was zodanig dat ze min of meer loodrecht op de rompas stonden.

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Kleurenschema Hawker Hurricane IIB (voor maart 1942)

Kleurenschema Hawker Hurricane IIB (vanaf maart 1942).

Literatuur.

Websites.

• Wikipedia UK: Hawker Hurricane
• AngelFire.com: Hawker Hurricane
• JaapTeeuwen.com: Hawker Hurricane
• BritishAircraft.co: Hawker Hurricane

Met dank aan o.a. Max Schep en Hans Berfelo voor allerlei aanvullende informatie. Dank aan Theo van Schaik voor informatie en adviezen over de modellen. Bovenstaande is in 1996 verschenen als artikel in Model in Plastic, een uitgave van IPMS Nederland