Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Dutch Modelling and Aviation

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijkste steun voor hem.

Deze website zal door verschillende mensen zo lang mogelijk in stand worden gehouden, zodat andere liefhebbers kunnen blijven profiteren van uitgebreide inhoud.

Martin PBM-5A Mariner

Historie

Martin had voor de PBM al een reeks vliegboten gebouwd voor de US Navy, namelijk de Martin Model 117 PM-1, de Martin Model 111 PM-2, Martin Model 120 P3M-1/2 en de Martin model 130 Clipper.
De US Navy was in 1937 op zoek naar een verbeterde opvolger voor de Consolidated PBY. Martin kwam met Model 162. Om het ontwerp te beproeven werd eerst een schaalmodel, Model 162A gebouwd op ¼ van de ware grootte en uitgerust met één motor van 120 pk. Deze vloog voor het eerst in december 1937.
Martin ontving in juni 1937 kreeg een contract om een prototype te bouwen, aangeduid als XPBM-1 (Experimental Patrol Bomber Martin 1).
Deze vloog voor het eerst in februari 1939. Martin had al medio december 1937 een order voor de levering van 20 toestellen, aangeduid als PBM-1. Deze hadden een herzien staart-ontwerp en waren voorzien van twee 1600 pk Wright R-2600-6 motoren.
De eerste kwam in september 1940 in dienst.
DE PBM-2 was een lange-afstands-ontwerp die echter niet in productie werd genomen..
De PBM-3 was voorzien van twee Wright R-2600-12 motoren van 1700 pk elk. Deze versie had meer bewapening en een groter brandstof-capaciteit.
De PBM-5, uitgerust met twee Wright R-2800 motoren van elk 2100 pk maakte in mei 1943 de eerste vlucht. Van dit type, met een grotere brandstof-capaciteit en An/APS-15 radar, werden 1000 stuks besteld. Er werden er echter circa 600 stuks afgeleverd door het einde van de oorlog. Van de laatste uitvoering, de PBM-5A een amfibische versie werden 36 stuks gebouwd, plus nog vier PBM-5’s omgebouwd.

Versies.

XPBM-1 (Model 162):
Prototype, uitgerust met twee 1600 pk Wright R-2600-6 motoren.
PBM-1 (Model 162):
Eerste productieversie, met vijf .50 inch mitrailleurs; 21 stuks gebouwd.
XPBM-2 (Model 162):
Eén omgebouwde PBM-1 voor katapult proeven en lange afstand.
PBM-3 (Model 162B):
32 stuks van een verbeterde versie met twee 1700 pk R-2600-12 motoren.
  • PBM-3R (Model 162B): Onbewapende transport versie; 118 stuks nieuw gebouwd plus 31 omgebouwde PBM-3s.
  • PBM-3C (Model 162C): 274 stuks van een verbeterde patrouille uitvoering met twee .50 inch mitrailleurs in neuskoepel en in de rugkoepel; verder een enkele .50 inch mitrailleur in de staartkoepel en zij-posities en een AN/APS-15 radar in een koepel op het dak achter de cockpit.
  • PBM-3B (Model 162C): Aanduiding voor 332 stuks ex-RAF Mariner GR.1A nadat die waren geretourneerd.
  • PBM-3S (Model 162C): Speciale onderzeebootbestrijder met gereduceerde bewapening en vergroot bereik. 94 stuks nieuw gebouwd plus nog 62 aangepaste oudere toestellen.
  • PBM-3D (Model 162D): Partouille-bommenwerper versie met twee 1,900 hp (1,417 kW) Wright R-2600-22s) en uitgebreidere bewapening, namelijk twee .50 inch mitrailleurs in de neus-, rug- en staartkoepel en twee enkele aan beide zijden. 256 stuks gebouwd.
PBM-4 (Model 162E):
Ongebouwde uitvoering met twee 2700 pk Wright R-3350 motoren.
PBM-5 (Model 162F):
Laatste vliegboot versie met twee 2100 pk Pratt & Whitney R-2800 motoren 628 stuks gebouwd.
  • PBM-5E: variant met verbeterde radar.
  • PBM-5S: lichtgewicht onderzeebootbestrijder.
  • PBM-5S2: verbeterde onderzeebootbestrijder met herziene radarinstallatie.
  • PBM-5A (Model 162G): Amfibie-uitvoering met intrekbaar landingsgestel.

 

Technische gegevens
Afmetingen:
Lengte: 24,3 m Spanwijdte: 36 m
Hoogte: 8,38 m Vleugeloppervlak: - m2
Gewichten:
Gewicht (Leeg): 14890 kg Max. start gewicht: 27350 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 340 km/u Kruissnelheid: 175 km/u
Stijgsnelheid: - m/min    
Plafond: 6035 m Vliegbereik: 3600 km
Overigen:
Bemanning: Twaalf man ?
Motortype: Twee Pratt & Whitney R-2900-34 Twin Wasp van 2100 pk.
Bewapening: -

Pilots Manual

 


Hier komt tekst over gebruik in Nederlandse dienst

Overname van de Martin Mariner PBM 5a 16-300 in Norfolk USA. Cpt Mitchell, USN, bij zijn aanbiedingsspeech.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Martin PBM-5A Mariner
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Martin PBM-5A Mariner P- / 16-302
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
De cockpit van een Martin PBM-5A Mariner
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Stuurboord landingspoot van de Martin PBM-5A Mariner P- / 16-302 (1955-1959)
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Martin PBM-5A Mariner P- / 16-306 (1956-1959) te Biak, Ned Nieuw-Guinea, gereed voor transport overzee
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Martin PBM-5A Mariner P- / 16-310
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Martin PBM-5A Mariner P- / 16-306 (1956-1959) te Jefman, Nederlands Nieuw-Guinea
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
De Stuurboord motor van de Martin PBM-5A Mariner P- / 16-302 (1955-1959)
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Blik in de cockpit van een Martin PBM-5A Mariner (1955-1960)
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Martin PBM-5A Mariner P- / 16-303 (1955-1958) te Ifar, Nederlands Nieuw-Guinea
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Een Martin PBM-5A Mariner (1955-1960) tijdens landing op zee bij Woendi, Nederlands Nieuw-Guinea
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Vlg.Tlgr E. Prins met op de achtergrond een Martin Mariner Marine patrouillevliegtuig
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Martin PBM-5A Mariner P- / 16-313 (1957-1960) te Abadan, Iran, tijdens een tussenlanding op weg naar Nederlands Nieuw-Guinea
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
De bemanningsleden Bausch, Muller en (zittend) Prins bij de radarkoepel van hun Martin PBM-5A Mariner (1955-1960) na een landing op een rede in Nederlands Nieuw-Guinea
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Offvl van Vlijmen voor een Martin-Mariner op de vliegstrip Jeffman, Nederlands Nieuw-Guinea.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Martin PBM-5A Mariner P- / 16-316 1958 te Biak, Nederlands Nieuw-Guinea, bij aankomst uit Nederland LtzV1 Adriaanse stapt uit
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Debarkatie-oefening van enkele mariniers met een Martin Mariner in Nederlands Nieuw-Guinea
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
gtvgmrknst J.A. Albers op de trap bij de Martin Mariner P-/16-306 in Nederlands Nieuw-Guinea.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

 


Martin PBM-5A Mariner

 

   

 


Registratie
Registratie
2e Registratie
2e Registratie
Constr. nr.
Constr. nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
P-300 100 122075 22-12-1955 15-01-1960 Afgevoerd Marine VliegKamp Biak
P-301 101 122081 22-12-1955 15-01-1960 Afgevoerd Marine VliegKamp Biak
P-302 102 122085 21-12-1955 15-12-1959 In zee, Papiti Baai
P-303   122608 29-11-1955 20-08-1958 Ongeval, Abadan
P-304 103 122070 31-07-1956 15-01-1960 Afgevoerd Marine VliegKamp Biak
P-305   122072 05-12-1956 22-11-1957 Ongeval, Haringvliet
P-306   122084 17-12-1956 10-06-1959 Ongeval, Goa
P-307   122603 08-10-1956 11-10-1957 Ongeval, Marine VliegKamp Valkenburg
P-308 104 122078 07-03-1957 15-01-1960 Afgevoerd Nederland.
P-309 105 122611 24-04-1957 15-01-1960 Afgevoerd Marine VliegKamp Biak
P-310 106 122612 08-04-1957 15-01-1960 Afgevoerd Marine VliegKamp Biak
P-311 107 122613 12-06-1957 15-01-1960 Afgevoerd Marine VliegKamp Biak
P-312   122470 14-05-1957 12-08-1957 Ongeval Merauke
P-313 108 122079 12-07-1957 15-01-1960 Afgevoerd Marine VliegKamp Biak
P-314 109 122604 25-07-1957 15-01-1960 Afgevoerd Marine VliegKamp Biak
P-315   122082 17-09-1957 28-06-1958 Gesloopt Nederland
P-316 110 122086 17-09-1957 15-01-1960 Afgevoerd Marine VliegKamp Biak

 


Schaal 1/72

Bouwpakketten

  • MACH2
    • Kit GP028: Een PBM-5 Mariner
      • Op de website van IPMS Nederland is de volgende review van het MACH2 model van de Mariner te vinden.
  • Rareplanes
    • Kit RP9001: Een vacu-gevormd model van een PBM-5 Mariner
  • Minicraft
    • Kit 11641: Een model van een PBM-5A Mariner

Een model van een Martin PBM-5A Mariner, de Academy kit gebouwd door Adri Kleijn.

Martin PBM 5A Mariner 321 Sqn 01 AKleijn Martin_PBM5A_ Mariner A Kleijn-2 Martin_PBM5A_ Mariner A Kleijn (3) Martin_PBM5A_ Mariner A Kleijn-4 Martin_PBM5A_ Mariner A Kleijn-5 Martin_PBM5A_ Mariner A Kleijn-6 Martin_PBM5A_ Mariner A Kleijn-7 Martin_PBM5A_ Mariner A Kleijn-8

 

Modelling add-on

  • Aeroclub
    • Set P1112: PBM mariner Props

Decals

  • Dutch Decal
    • Set 72076: decals for Martin Mariner, C47, Firefly Sea Fury Tiger Moth (MLD)

 

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • --
    • Kit --:--

Modelling add-on

  • --
    • --: --

Decals

  • --
    • Set --: --

 


TEKST.

Schema Kleurnaam FS-nummer BS-nummer Humbrol XtraColor
Standaard #1 Overall Bare metal        

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

 


Literatuur.

Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. Hugo Hooftman Pag. 124 - 125 1977 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Dutch Military Aviation 1945-1978 Paul A. Jackson Pag. 92; 100 1978 Uitgever: Midland Countries Publications, Leicester
Nederlandse Marinevliegtuigen Thijs Postma & Nico Geldhof Pag. 53 1978 Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage
Vliegen voor de Vloot; 70 jaar Marineluchtvaartdienst Harm J. Hazewinkel Pag. 46   Uitgever: Rebo Produkties, Sassenheim
De geschiedenis van squadron 321 Nooit op de tweede plaats Rijnhout, Bart M. Pag. 37 - 38 1984 Uitgever: De Bataafsche Leeuw, Amsterdam
Luchtvaartwereld; 3e jaargang nummer 9: De Martin Mariners van de MLD. Theo Wesselink Pag. 256 - 259 1986 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Aircraft Number 74 PBM Mariner in action. Smith, Bob Pag. 26 - 43 1986 Uitgever: Squadron/Signal Publications Inc., Carrolton, Texas
70 Jaar Marine-LuchtvaartDienst Nico Geldhof Pag. 116 1987 Uitgeverij Eisma b.v., Leeuwarden
Vliegtuigsquadrons 320 en 321 50 jaar P. Staal & Peter Baeten Pag. 63 - 69 1990 Uitgever: Afdeling Maritieme Historie van Min.v.Def., 's Gravenhage
Luchtvaart; 11e jaargang nummer 10: Foto van Martin Mariner 16-306   Pag. 360 - 361 1994 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
85 Jaar Marineluchtvaartdienst in beeld Van Farman tot NH 90 Helikopter Peter Korbee Pag. 120 - 121 2002 Uitgever: Korbee MLD Promotie, Valkenburg

 

Websites.

 Dankwoord