Historie

Begin 1935 werd Douglas door American Airlines verzocht om een vervanger van de Curtiss Condor slaapvliegtuigen. Douglas reageerde met de Douglas Sleeper Transport, de Douglas DST.

Deze ontwikkeling van de DC-2 had een 76 cm grotere rompdiameter, was iets langer en had een grotere spanwijdte. American Airlines bestelde er in november 1935 tien stuks van, maar wijzigde de order kort daarop in acht DST’s en twaalf toestellen zonder slaapgelegenheid. Deze werden aangeduid als DC-3.

Dit bleek uiteindelijk een voor de luchtvaartmaatschappijen winstgevend toestel. Douglas leverde tot het uitbreken van de tweede wereldoorlog 400 toestellen af.

Tijdens de oorlog werden nog ruim 10000 exemplaren in allerlei militaire versies, vooral als C-47, gebouwd.

Een overzicht van deze varianten kan hier worden gevonden.

De voor Nederland belangrijke varianten zijn:

C-47:
Aanvankelijk militaire versie van de DC-3 met zitplaatsen voor 27 man. 965 stuks gebouwd, waarvan 12 als R4D-1 voor de US Navy.
C-47A:
C-47 met 24 volts systeem. 5254 stuks gebouwd inclusief R4D-5 voor de US Navy.
C-47B:
Andere motoruitrusting, Pratt & Whitney R-1830-90 met superchargers en vergrote brandstofcapaciteit. 3364 stuks gebouwd.

 

Technische gegevens
Afmetingen:
Lengte: 19,64 m Spanwijdte: 28,95 m
Hoogte: 5,16 m Vleugeloppervlak: 91,1 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 7640 kg Max. startgewicht: 11 793 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 370 km/u Stijgsnelheid: - m/min
Kruissnelheid: 298 km/u    
Vliegbereik: 2413 km Plafond: - m
Overig:
Motortype: Twee Pratt & Whitney R-1830-92 Twin Wasp van 1200 pk
Bemanning: Drie
Bewapening: Geen

 


Gebruik bij KLu; MLD; ML-KNIL en bij 1316 Flight RAF

Gebruik bij KLu.

Pas in 1952 ontving de Luchtmacht haar eerste Dakota’s.

Wel is na de oorlog één toestel enige tijd bij de TransVA ingedeeld geweest. Het is niet duidelijk welk toestel dit geweest is en welke Luchtmacht-registratie deze heeft gevoerd. C. van den heuvel meldt in zijn boekje over Luchtmacht-registraties dat het de NL-205 van 1316 Flight is geweest, die X-1 als registratie heeft gekregen (hoewel volgens C. van den Heuvel het alfabet-systeem voor de registratie pas in 1947 in gebruik werd genomen). Dit toestel werd al medio januari 1946 door een ongeval bij Katwijk afgeschreven..

In september 1948 werd voor enige tijd een DC-3 , de PH-TBV van de KLM gehuurd. Het blank metalen toestel werd voorzien van de registratie X-2, maar voerde op de verticale staart nog wel de burgerregistratie.

In 1950 en 1951 werden ook nog andere toestellen van de KLM gehuurd, maar deze hielden hun burgerregistratie en kregen geen Luchtmacht-registratie toegewezen.

De TransVa was in 1948 omgedoopt tot 334 squadron en ontving pas in 1952 haar eigen Dakota’s.

De X-1 werd in februari 1952 in dienst genomen en is een toestel waarover geen duidelijkheid is, daar het fabrieksplaatje ontbrak. Over deze kist doen dan ook allerlei geruchten de ronde. De vliegtuigpapieren melden dat het toestel was gevonden. C. van den Heuvel meldt in zijn boekje over Luchtmacht-registraties dat het mogelijk het toestel is dat door vluchtelingen is gebruikt en zonder kentekens op Valkenburg landde.

De X-1 verongelukte tijdens de start in februari 1953 tijdens de reddingsacties voor de watersnoodramp.

N83 01 46

Douglas C-47 Dakota, (ex-Deense Luchtmacht) als ZU-5 geefotografeerd in 1983 bij het Militaire Luchtvaart Museum te Soesterberg.

In augustus 1952 werden nog vier toestellen in gebruik genomen, afkomstig van de Belgische Luchtmacht, deze kregen registraties X-2 tot en met X-5.

In de zomer van 1952 arriveerden nog een aantal Dakota’s, die in kader van MDAP van de VS te leen waren, deze kregen de registraties X-5 tot en met X-17. Deze moesten eerst nog gereviseerd worden en werden na de revisie in dienst genomen met squadron-codes ZU.

In maart 1953 werd de toen nog afdeling Luchtstrijdkrachten een onafhankelijk defensie-onderdeel, de Koninklijke Luchtmacht.

In 1960 werden de Dakota’s X-4, X-5 X-11 en X-13 naar Biak op Nederlands Nieuw-Guinea overgevlogen en ter beschikking gesteld aan de MLD, die ze in gebruik nam als 018, 019, 078 en 079.

Tussen 1960 en 1961 werden de X-6 tot en met X-9, X-12, X-14 tot en met X-17 aan de Amerikanen teruggegeven.

De X-2, X-3 en X-10 werden naar Mokmer op Nieuw-Guinea overgebracht in verband met de daar opgelopen spanningen. Ze werden daar ingedeeld bij het nieuw opgerichte 336 squadron.

In 1962 werden nog twee toestellen aangeschaft ter vervanging van verloren gegane toestellen. Deze DC-3C’s kregen de registratie X-18 en X-19 en waren van de rest te onderscheiden door het ontbreken van de grote vrachtdeur in de romp.

In november 1962 werden alle toestellen verkocht aan Jones & Guerro te Manilla.

Gebruik bij MLD.

Kort na beëindiging van d tweede wereldoorlog werden op een dump in manilla vijftien Dakota’s gekocht, die in Australië eerst groot onderhoud kregen. Ze werden voorzien van vlaggen en registratie Q-1 tot en met Q-15

Op 22 december 1945 vertrokken de Q-1, Q-2 en Q-3 naar Australië. De Q-1 ging echter bij een tussenlanding op Biak verloren. De rest van de toestellen werd in januari en februari overgevlogen.

Na het groot onderhoud werden de toestellen overgevlogen naar Indië en ingedeeld bij 321 squadron.

De registraties werden toen gewijzigd in W-2 tot en met W-15. Ter vervanging van de Q-1 werd een nieuw toestel aangeschaft, dat als W-16 in gebruik werd genomen. Aanvankelijk was de registratie letter W als zodanig aangebracht, maar al snel werd dit aangepast en aangebracht als 23.

De toestellen werden ingezet voor een uiteenlopend scala aan transporttaken, onder andere aanvoer van voorraden, repatriëring van ex-krijgsgevangenen, maar ook patrouilles.

De W-12 ging op 26 maart 1947 verloren door een noodlanding in de bush van Australië. Na de soevereiniteitsoverdracht in december 1949 werden de Dakota’s’ overgedragen aan de AURI (Angatan Udara Republik Indonesia).

Eind 1959, begin 1960 werden vier ex KLu Dakota’s aangeschaft ter vervanging van de versneld uitgefaseerde Martin Mariners. Dit in afwachting van de bestelde Lockheed Neptunes

In februari arriveerden de eerste twee toestellen met registraties 018 en 019 op Biak, in mei gevolgd door de andere twee, met registraties 078 en 079.

De toestellen werden gebruikt voor transport- en patrouillevluchten boven Nederlands Nieuw-Guinea. Op 1 januari 1961 verongelukte de 079 tijdens een nachtelijke oefening met fakkels.

Op 12 oktober 1961 waren voldoende Neptunes voorhanden en werden de Dakota’s weer overgedragen aan de KLu. De toestellen werden (met hun oorspronkelijke registraties) door de Klu ingedeeld bij 336 squadron dat op Biak werd gestationeerd.

Gebruik bij ML-KNIL.

 

Gebruik bij 1316 Flight RAF.

DC-3 van de KLM

Fokker verwierf in 1933 de licentierechten voor de DC-2 en later ook van de DC-3.

Fokker verkocht uiteindelijk 39 DC-2’s en 65 DC-3’s in Europa en heeft geen enkel exemplaar gebouwd.

Hiervan waren 18 DC-2’s en 25 DC-3’s bestemd voor de KLM.
De KLM-DC-3 was uitgerust met Wright Cyclone stermotoren. Had een landingslicht in de neus en de passagiersdeur zat aan de rechterzijde van het toestel en een vrachtluik aan de linkerkant van het toestel.

De eerste arriveerde in oktober 1936, de PH-ALI “Ibis” . Als gauw traden wat problemen met de motoren aan het licht en augustus 1938 kwam een nieuw, verbeterd motortype, de Cyclone G-105, die krachtiger was.

In de loop van 1939 werden de Europese vluchten steeds meer ingeperkt. In de loop van 1940 werd dit steeds meer ingeperkt.
Met de inval in Nederland in mei 1940 kwam er een (voorlopig) einde aan de KLM activiteiten.

Bij het uitbreken van de oorlog waren van de oorspronkelijk 25 machines nog 21 stuks over.

Door de bombardementen in Nederland werden de PH-ALU, ARX, ASP, AST vernield. De PH-ALH, -ALV, ASK, - ASM en ASR werden door de Duitsers gevorderd en ingezet door de Luftwaffe en Lufthansa.

De PH-ALI ontkwam naar Engeland en werd ingezet als G-AGBB voor de BOAC; PH-ALR idem als G-AGBC; PH-ARB idem als G-AGBD; PH-ARW als G-AGBU; PH-ARZ als G-AGBE. De toestellen bleven wel eigendom van de KLM en werden ook gevlogen door KLM-personeel.
Begin 1944 werden drie Douglas C-47s geleverd, G-AGJR; G-AGJS en G-AGJT. Deze verschilden ten opzichte van de oudere KLM-machines door de motoren en door een astrodome .

1316 Flight.

Gedurende de tweede wereld oorlog werd de Metropolitan Communications Squadron opgericht.
De B-flight van dit transport squadron bestond uit veel Nederlands en ook wat Belgisch personeel en werd in juli 1944 een zelfstandige transporteenheid, no 1316 (Dutch) Communications Flight RAF.
Aanvankelijk was deze eenheid uitgerust met onder andere een viertal DeHavilland DH-89B Dominies, een Lockheed 12A en een Percival Proctor III, een Lockheed Hudson.

In november 1944 worden twee Dakota’s aan de inventaris toegevoegd, die worden gebruikt voor vervoer van onder andere levens middelen naar het inmiddels bevrijde Zuid-Nederland.
In juni 1945 worden een aantal KLM-Dakota’s en een DC-2 gecharterd en ingezet voor militaire luchttransporten.
De nood in Zuid-Nederland bleek echter mee te vallen. Het is dan ook niet duidelijk of de toestellen ook daadwerkelijk zijn ingezet.
[De tekening geeft weer hoe zo’n KLM-toestel er uit kan hebben gezien].

In april 1945 werden zes Dakota’s ter beschikking gesteld in ingedeeld bij 1316 Flight, die toen opereerde vanaf Croydon.

In de winter van 1945/1946 werd de flight opgeheven en het materieel ging over naar de KLM.

 


Registratie-overzicht van KLu; MLD; ML-KNIL en 1316 Flight RAF

 

Registratiegegevens 1316 Flight RAF

Registratie
Registratie
RAF Registratie
RAF Registratie
Fiscal Year nr.
Fiscal Year nr.
Constr. nr.
Constr. nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Type
Type
Opmerkingen
Opmerkingen
NL-201 FL587   2022 01-11-1944 01-12-1944 Douglas DC-3-194B Vooroorlogs type met Wright motoren.
Op 18-3-1938 in dienst als bij KLM als PH-ARZ "Zilverreiger".
Ontsnapte vanaf 13-05-1940 van Schiphol naar Shoreham en kwam 25-09-1940 bij BOAC als G-AGBE (met KLM-vliegers).
Gehuurd van KLM en gebruikt bij 1316 Dutch Communication Flight.
Na de oorlog terug naar KLM als PH-TBE.
NL-202 FZ617   1980 01-11-1944 01-12-1944 Douglas DC-3-194B Vooroorlogs type met Wright motoren.
Op 03-08-1937 in gebruik bij KLM als PH-ARB "Buizerd".
In mei 1940 onderweg naar Jodphur.
Vanaf 29-07-1940 bij BOAC als G-AGBD (met KLM-vliegers). Gehuurd van KLM en gebruikt bij 1316 Dutch Communication Flight.
Na de oorlog terug als naar KLM als PH-TBD.
Onderstaande toestellen waren (aanvankelijk) geen eigendom van de KLM
NL-204 FZ618 42-92379 12173 01-06-1945 25-01-1946 Douglas C-47A-1-DK Dakota Was PH-AZS 'Spreeuw" (KLM); tijdens oorlog G-AGJS.
Bij 1316 Dutch Communication Flight.
Werd later PH-TAZ (KLM)
NL-205   43-16131 20597 16-06-1945 16-01-1946 Douglas C-47A-90-DL Dakota; Afgeschreven na ongeval bij Katwijk.
Constructienummer niet zeker.
Mogelijk later als (eerste) X-1 naar KLu.
NL-206   42-92914 12767 01-06-1945 27-02-1946 Douglas C-47A-15-DK Dakota. Naar KLM als PH-TBY.
NL-207   43-15319 19785 01-06-1945 27-02-1946 Douglas C-47A-80-DL Dakota; Naar KLM als PH-TBZ.
NL-208   42-93081 12953 01-06-1945 27-02-1946 Douglas C-47A-20-DK Dakota; Naar KLM als PH-TCA.
NL-209   43-15044 19510 01-06-1945 27-02-1946 Douglas C-47A-80-DL Dakota; Werd PH-CB van KLM.
NL-210   42-92884 12734 01-06-1945 27-02-1946 Douglas C-47-15-DK Dakota; Naar KLM als PH-TCC.

 

Registratie-overzicht KLu

Registratie
Registratie
Tweede Registratie
Tweede Registratie
RAF Registratie
RAF Registratie
Fiscal Year nr.
Fiscal Year nr.
Constr. nr.
Constr. nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Type
Type
Opmerkingen
Opmerkingen
X-1 I       20597 16-05-1945 16-01-1946   Eerste X-1; was mogelijk NL-205 ??
Afgeschreven na ongeluk bij Katwijk.
X-1 II     43-15329   29-02-1952 06-02-1953 Douglas C-47A Dakota Afgeschreven na ongeluk.
X-2 I     43-15329 19795     Douglas C-47A-80-DL Dakota Was PH-TBV. Dit toestel is gedurende 1949 gehuurd door de LSK van de KLM.
Het vloog in LSK-beschildering, waarbij de civiele registratie PH-TBV op de staart gehandhaafd bleef.
X-2 II ZU-2   43-16413 20879 29-08-1952 09-11-1962 Douglas C-47B-1-DL Dakota Was K-5/OT-CWC (Belg. Luchtmacht).
Buiten dienst gesteld.en verkocht naar Filipijnen.
X-3 ZU-3 KN325 43-76300 32632/ 158 29-08-1952 31-03-1962 Douglas C-47B-25-DK Dakota Was K-26/OT-CWL (Belg. Luchtmacht).
Afgeschreven na opngeluk bij Sorong, Nieuw Guinea.
X-4 ZU-4 KN215 43-49735 26996/ 155 29-08-1952 07-11-1962 Douglas C-47B-20-DK Dakota Was K-27/OT-CWM (Belg. Luchtmacht).
Heeft bij MLD gevlogen als 018
Verkocht als PI-C643
X-5   ZU-5KN636 44-76991 33323/1657 29-08-1952 07-11-1962 Douglas C-47B-35-DK Dakota Was K-32/OT-CNS (Belg. Luchtmacht.) Heeft bij MLD gevlogen als 019.
Verkocht als XV-NIK van Air Vietnam.
X-6 ZU-6 KN342 44-76325 32657/1590 10-03-1953 12-09-1960 Douglas C-47B-25-DK Dakota Naar USA
X-7 ZU-7 KN608 44-76920 33252/1650 01-04-1953 20-10-1960 Douglas C-47B-35-DK Dakota Naar USA
X-8 ZU-8 KN699 44-77083 33415/1660 06-08-1953 09-03-1961 Douglas C-47B-35-DK Dakota naar USA.
X-9 ZU-9 KN661 44-77030 33362/1661 05-60-1953 18-10-1961 Douglas C-47B-35-DK Dakota Naar USA
X-10 ZU-10 KN233 43-49453 26714/1526 18-09-1953 7-11-1962 Douglas C-47B-15-DK Dakota Naar Filipijnen
X-11 ZU-11 KN312 44-76281 32613/1586 24-02-1952 28-06-1962 Douglas C-47B-25-DK Dakota Enige tijd gebruikt geweest bij MLD als 078.
Afgeschreven na ongeluk in Carstensgebergte (Nieuw Guinea).
X-12 ZU-12 KN605 44-76916 33248/1650 008-07-1953 09-02-1961 Douglas C-47B-35-DK Dakota Naar USA.
X-13 ZU-13 KN629 44-76953 33285/1653 05-06-1953 02-01-1961 Douglas C-47B-35-DK Dakota Heeft enige tijd bij MLD gevlogen als 079.
Afgeschreven na noodlottig ongeval op 2-1-1961 waarbij de 5 bemanningsleden zijn omgekomen.
X-14 ZU-14 KN632 44-76957 23259/1654 07-01-1953 09-02-1961 Douglas C-47B-35-DK Dakota Naar USA
X-15 ZU-15 KJ824 43-48347 25608/1416 08-01-1954 09-02-1961 Douglas C-47B-1-DK Dakota Naar USA.
X-16 ZU-16 KJ932 43-48843 26104/1645 11-08-1952 08-03-1961 Douglas C-47B-5-DK Dakota; Naar USA
X-17 ZU-17 KN696 44-77079 33411/1666 04-05-1954 24-01-1961 Douglas C-47B-35-DK Dakota Naar USA
X-18 ZU-18   42-92197 11971 24-07-1962 07-11-1962   Verkocht als XW-PFW van Continental Airlines.
X-19 ZU-19   43-48106, 25367/13922 25-09-1962 07-11-1962   Was VH-SBH van Trans Australian Airlines.
Verkocht als VH-EDD van Qantas.

 

Registratie-overzicht MLD

Registratie
Registratie
RAF Registratie
RAF Registratie
Fiscal Year nr.
Fiscal Year nr.
Constructie nr.
Constructie nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Type
Type
Opmerkingen
Opmerkingen
Q-1   45-15239 19705 22-12-1945 24-12-1945 Douglas C-47A-80-DL Dakota; Neergestort en afgeschreven
Q-2 W-2/23 42-93234 13123 22-12-1945 07-10-1950 Douglas C-47A-20-DK Dakota Overgedragen aan AURI
Q-3 W-3/23 42-23656 9518 22-12-1945 15-12-1950 Douglas C-47A-30-DL Dakota Overgedragen aan AURI
Q-4 W-4/23 43-15436 19902 07-01-1946 07-10-1950 Douglas C-47A-85-DL Dakota Overgedragen aan AURI
Q-5 W-5/23 42-23891 9753 07-01-1946 07-10-1950 Douglas C-47A-35-DL Dakota Overgedragen aan AURI
Q-6 W-6/23 42-23865 9727 07-01-1946 07-10-1950 Douglas C-47A-35-DL Dakota Overgedragen aan AURI
Q-7 W-7/23 43-48228 14044, 254 02-02-1946 07-10-1950 Douglas C-47A-30-DK Dakota Overgedragen aan AURI
Q-8 W-8/23 42-93576 13503 1-02-1946 07-10-1950 Douglas C-47A-25-DK Dakota Overgedragen aan AURI
Q-9 W-9/23 42-23537 9399 01-01-1946 07-10-1950 Douglas C-47A-20-DL Dakota Overgedragen aan AURI
Q-10 W-10/2 42-93567 13493 1-2-1946 15-12-1950 Douglas C-47A-25-DK Dakota Overgedragen aan AURI
Q-11 W-11/2 42-93678 13616 07-10-1950 02-02-1946 Douglas C-47A-25-DK Dakota Overgedragen aan AURI
Q-12 W-12/2 42-93312 13210 01-02-1946 25-03-1947 Douglas C-47A-25-DK Dakota Verongelukt bij Port Darwin en afgeschreven
Q-13 W-13/2 42-92821 12664 01-02-1946 07-10-1950 Douglas C-47A-15-DK Dakota Overgedragen aan AURI
Q-14 W-14/2 42-92047 11804 01-02-1946 07-10-1950 Douglas C-47A-DK Dakota Overgedragen aan AURI
Q-15 W-15/2 42-23946 9808 01-02-1946 15-12-1950 Douglas C-47A-35-DL Dakota Overgedragen aan AURI
Q-16 W-16/2 42-23721 9583 01-02-1946 15-12-1950 Douglas C-47A-30-DL Dakota Overgedragen aan AURI
Onderstaande toestellen zijn voor enige tijd overgenomen van de Klu, in afwachting van levering van de Lockheed P2V-7B Neptunes en gebruikt voor verkennings­vluchten in Nederlands-Nieuw Guinea.
018 / B KN 215 43-49735 26996/ 155 12-02-1960 02-10-1961   X-4 overgenomen van de KLu; Retour KLu
019 /B KN636 44-76991 33323/1657 12-02-1960 02-10-1961   X-5 overgenomen van de KLu; Retour KLu
078 / B KN312 44-76281 15865/3261 12-02-1960 02-10-1961   X-11 overgenomen van de KLu; Retour KLu.
079 / B KN629 44-76953 16537/3328 22-02-1960 02-01-1961   X-13 overgenomen van de KLu. In zee bij Biak

 

Registratiegegevens ML-KNIL

Registratie
Registratie
Tweede Registratie
Tweede Registratie
Fiscal Year nr.
Fiscal Year nr.
Constructie nr.
Constructie nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Type
Type
Opmerkingen
Opmerkingen
DT-937 T-437 42-92256 12036 22-12-1943 03-05-1950 Douglas C-47A-1-DK Dakota. Call-sign VHRDG.
Later naar KLM als PK-RDG.
DT-938 T-438 42-92198 11972 12-11-1943 03-05-1950 Douglas C-47A-1-DK Dakota. Call-sign VHRDH.
Ging naar KLM als PK-RDH
DT-939 T-439 42-92474 12279 17-02-1944 03-05-1950 Douglas C-47A-5-DK Dakota. Call-sign VHRDI
DT-940 T-440 42-92311 12097 09-02-1944 03-05-1950 Douglas C-47A-1-DK Dakota. Call-sign VHRDJ.
Naar KLM als PK-RDJ.
DT-941   42-93015 12880 15-04-1944 06-09-1944 Douglas C-47A-20-DK Dakota Call-sign VHRDK.
Verongelukt te Cairns, Australië en afgeschreven.
DT-942   42-108903 12878 17-04-1944 03-05-1950 Douglas C-47A-20-DK Dakota.Call-sign VHRDL.vNaar KLM als PK-RDL
DT-943 T-443 42-93433 13344 14-06-1944 03-05-1950 Douglas C-47A-25-DK Dakota. Call-sign VHRDM.
Naar KLM als PK-RDM.
DT-944 T-444 42-93434 13345 20-06-1944 03-05-1950 Douglas C-47A-25-DK Dakota; Call-sign VHRDN.
Naar KLM als PK-RDN, later naar Indonesië.
DT-945   44-76359 15943/3269 26-02-1945 03-05-1950 Douglas C-47B-25-DK Dakota. Call-sign VHRDY.
Naar KLM als PK-RDY.
DT-946   44-76360 15944/3269 06-03-1945 03-05-1950 Douglas C-47B-25-DK Dakota. Call-sign VHRDZ.
Naar KLM als PK-RDZ.
DT-947   44-78796 33128 06-03-1945 10-02-1948 Douglas C-47B-25-DK Dakota Verongelukt bij Padalarang en afgeschreven.
DT-948   44-7876798 33130 06-03-1945 01-01-1946 Douglas C-47B-25-DK Dakota Gesloopt in 1946 voor onderdelen.
DT-949   44-77143 16727/3347 07-07-1945 03-05-1950 Douglas C-47B-35-DK Dakota. Call-sign VHREC.
Naar KLM als PK-REC.
DT-950 T-450 44-77145 16729/3347 07-07-1945 03-05-1950 Douglas C-47B-35-K Dakota. Call-sign VHRED.
Naar KLM als PK-RED
DT-951   42-23419 9281   01-01-1949 Douglas C-47A-20-DL Dakota Call-sign VHREE.
Naar KLM als PK-REE.
DT-952 T-452 42-93310 13207   03-05-1950 Douglas C-47A-25-DK Dakota .Call-sign VHREF.
Naar KLM als PK-REF, later PK-VDO
DT-953   41-18671 6032   03-05-1950 Douglas C-47-DL Dakota Call-sign VHREG.
Naar KLM als PK-REG
DT-954   41-38740 6199   01-04-1948 Douglas C-47-DL Dakota Call-sign VHREH.
Naar KLM als PK-REH
DT-955         03-05-1905 Douglas C-47 Dakota Call-sign VHREJ.
Naar KLM als PK-REJ.
DT-956         01-01-1946 Douglas C-47 Dakota Call-sign VHREJ.
Medio 1946 gesloopt voor onderdelen
DT-957         03-05-1950 Douglas C-47 Dakota Vaak wordt 20669 genoemd als constructienummer, dit is echter het USAAF-contractnummer.
Call-sign VHREK. Naar KLM als PK-REK
DT-958   43-49871 15687/2713   01-01-1946 Douglas C-47B-20-DK Dakota. Call-sign VHRDY.
Gesloopt medio 1946 voor onderdelen.
DT-959 T-459 42-23689 9551   03-05-1950 Douglas C-47A-30-DL Dakota  
DT-960         29-04-1950 Douglas C-47 Dakota  
DT-961         29-04-1950 Douglas C-47 Dakota  
DT-962 T-462 42-93571 13497 29-04-1945 03-05-1950 Douglas C-47 Dakota

Naar AURIS.

Momenteel in AURI museum te Jokjakarta

DT-963 T-463 42-92796 12636 28-4-1945 03-05-1950 Douglas C-47A-15-DK Dakota  
DT-964 T-464 43-48235 14051/2549 29-04-1945 03-05-1950 Douglas C-47A-30-DK Dakota  
DT-965           Douglas C-47 Dakota  
DT-966       26-02-1947   Douglas C-47 Dakota Afgeschreven
DT-967 T-467 42-93670 13607   03-05-1950 Douglas C-47A-25-DK Dakota  
DT-968         29-04-1950 Douglas C-47 Dakota  
DT-969         29-04-1950 Douglas C-47 Dakota  
DT-970 T-970 43-15941 20407   01-01-1949 Douglas C-47A-90-DL Dakota  
DT-971   43-15575 20041 29-04-1905 01-04-1948 Douglas C-47A-85-DL Dakota  
DT-972       29-04-1905 12-03-1947 Douglas C-47 Dakota Afgeschreven
DT-973 T-973 43-15224 19690 29-04-1905 01-01-1949 Douglas C-47A-80 DL Dakota  
DT-974 T-974 43-15253 19719 29-04-1905 08-01-1949 Douglas C-47A-80-DL Dakota  
DT-975 T-975 43-15157 19623 29-04-1905 08-01-1949 Douglas C-47A-80-DL Dakota  
DT-976 T-976 43-15145 19611 29-04-1905 01-01-1949 Douglas C-47A-80-DL Dakota  
DT-977 T-977 42-93698 13639 29-04-1905 01-01-1949 Douglas C-47A-25-DK Dakota  
DT-978 T-978 43-15206 19672 29-04-1905 01-01-1949 Douglas C-47A-80-DL Dakota  
DT-979 T-979 43-15378 19844 29-04-1905 01-01-1949 Douglas C-47A-80-DL Dakota  
DT-980 T-980 42-93063 12933 29-04-1905 01-01-1949 Douglas C-47A-20-DK Dakota  
DT-981   42-93781 13731 29-4-1905 26-8-1947 Douglas C-47A-25-DK Dakota  
DT-982 NI-471 42-100542 19005 01-10-1946 01-04-1948 Douglas C-47A-65-DL Dakota  
DT-983 NI-472 42-93680 13619 01-10-1946 01-04-1948 Douglas C-47A-25-DK Dakota  
DT-984 NI-473 42-100816 19279 1-10-1946 01-04-1948 Douglas C-47A-70-DL Dakota  
DT-985 NI-474 42-92870 12719 01-10-1946 01-04-1948 Douglas C-47A-15-DK Dakota  
DT-986 NI-475 42-93540 13463 01-10-1946 01-04-1948 Douglas C-47A-25-DK Dakota  
DT-987 NI-476 42-93605 13535 01-10-1946 01-01-1948 Douglas C-47A-25-DK Dakota  
DT-988 NI-477 43-15192 19658 01-10-1946 01-04-1948 Douglas C-47A-80-DL Dakota  
DT-989 NI-478 42-93813 13766 01-10-1946 01-04-1948 Douglas C-47A-25-DK Dakota  
DT-990 NI-479 42-93170 13052 01-10-1946 01-04-1948 Douglas C-47A-20-DK Dakota  
DT-991 NI-480 42-92686 12514 1-10-1946 01-04-1948 Douglas C-47A-10-DK Dakota  
DT-992 NI-470   42954 01-04-1946 01-04-1948 Douglas DC-3D Dakota  

 


Schaal 1/72

Bouwpakketten

  • MPM
    • Kit 72176: Model of a Douglas C-33/C-39, USAAC
  • Revell
    • Kit 04248: Douglas DC-3 Dakota
    • Kit 04234: Douglas DC-3 Dakota "Finnair/Ilmavoimat"
    • Kit 04357: Douglas C-47
  • ESCI
    • Kit 9123: DC-3 Dakota
    • Kit 9014: DC-3 liner
    • Kit 9023: Monty;'s Dakota
    • Kit 9052: C-47 Skytrain
    • Kit 9100: Douglas DC-3; speciale uitgave met Decals voor PH-DDA in verband met 50 jaar DC-3
    • Kit 9019: Douglas R4D: een Dakota met ski's.
  • Airfix
    • Kit 483/4003/4016: C-47 gunship (een erg oud model uit 1960).
    • [Airfix heeft later nog een Dakota (kit 05031 en/of A07005??) uitgegeven, dit was echter de mal van de Italeri-kit met andere decals.
    • Kit 08014: Douglas C-47 Skytrain: een geheel nieuw model.
  • Italeri
    • Kit 127: Douglas C47 Skytrain
    • Kit 1167: AC-47 "Spooky"
    • Kit 132: DC-3 Dakota

Hier kan een vergelijk worden gevonden tussen de Italeri/Revell/Airfix en de ESCI-kits.

De Dakota's van de Luchtmacht waren voorzien van verschillende carburator-inlaten, er waren lange en korte uitvoeringen. Hieronder een overzicht:

Korte inlaten: X-2 I; X-2 II; X-3; X-5; X-6; X-7; X-8; X-9; X-10; X-18; X-19.
Lange inlaten: X-1 II; X-4; X-11; X-12; X-13; X-15; X-16; X-17;

 

IMG 2892

Een Dakota van de KLu. Dit model heb ik gebouwd rond 1987.
De decals zijn ook afkomstig van Dutch Decal set 72001; het model is van Italeri in schaal 1/72.

 

IMG 8659

Een Dakota van het ML-KNIL, dit model heb ik eveneens gebouwd rond 1987.
De decals zijn ook afkomstig van Dutch Decal set 72001; De kit is een model van Italeri in schaal 1/72.

IMG 8658

 

IMG 2508

Een DC-3 van 19 squadron van het ML-KNIL, dit model heb ik voorjaar 2015 gebouwd.
De decals zijn zelfgemaakt, alleen de vlaggen komen van Flevo Decal; De kit is een model van ESCI in schaal 1/72.

 

IMG 2510

 

IMG 2493

Een DC-3 van KLM/BOAC tijdens de tweede wereldoorlog, dit model heb ik voorjaar 2015 gebouwd.
De decals zijn van CloudMaster; De kit is een model van ESCI in schaal 1/72.

IMG 2494

 

Douglas RD4 1 Dakota AKleijn
Een model van een Dakota van de MLD, gebouwd door Adri Klejn.

 

Douglas C 47B Dakota AKleijn
Een model van een Dakota van de Luchtmacht, gebouwd door Adri Klejn

 

Modelling add-on

  • Aeroclub
    • Kit V223: Douglas DC3/C47 landing gear legs
    • Kit P090: Hamilton Standard Hydro 12"(C47,DC3,PBY)
  • Airmodel
    • Kit 261: Douglas C117/R4D Skytrain. Basic vacuform conversion for the ultimate Dakota. Based on Airfix's C47. No decals included.
  • Airwaves
    • Set AC72190: DC3/C47 Dakota Detail set
  • Classic Plane
    • Kit M21: Douglas C47 Dakota Nasarr Trainer (Luftwaffe). C47 with Starfighter Nose. Italeri kit with a resin nose and New Luftwaffe decals
    • Kit MXX: Douglas DC3 "KLM" (Orange pre 1940 scheme) [Italeri C47 kit with additional pre-war resin engines and new KLM decals ]
  • D.B. productions
    • Kit XX: 2x Douglas DC2/3 Cyclone Engines
  • Eduard
    • Set 72-252: Detailset Douglas C47 Dakota (Italeri)
    • Set XS075: Express Mask C47 Dakota (Italeri)
    • Set E72-590: Detailset Douglas C47 Dakota Surface panels (Airfix)
    • Set E72-587: Detailset Douglas C47 Dakota exterior (Airfix)
    • Set E73-513: Detailset Douglas C47 Dakota Interior Self Adhesive (Airfix)
    • Set E72-588: Detailset Douglas C47 Dakota Landing Flaps (Airfix)
    • Set E73-514: Detailset Douglas C47 Dakota Cargo Seatbelts (Airfix)
  • OZ Models
    • Kit 07205: DC3 passenger door insert for converting C47 (Italeri)
  • QuickBoost
    • Set 72037: C47 Dakota Engines (ESCI)
    • Set 72031: C47 Dakota Engines (Italeri/Revell/Airfix)
  • Red Roo
    • Kit R72113: Douglas DC2/DC3 Wright Cyclone Engines for DC2 and pre war DC3/DST
    • Kit M72105: Douglas DC3 Replacement Nose (ESCI)
  • Scale Aircraft Conversions
    • Kit 72023: Douglas DC3, C-47 Dakota Landing Gear (replacement for 1/72 Italeri/Revell)
  • True Details
    • Kit 72021: Douglas DC3/C47 Dakota Wheel Set
  • Vector Resin
    • Set 72004: Pratt & Whitney R1830; PBY, P26,TBD, B24, C47, P35, Sunderland, F4F, Boomerang, Maryland, Hudson this set contains only ONE engine

Decals

  • Dutch Decal
    • Set 72001: Decalset voor Dakota's van 334/336 squadron en 1e TransVA.
    • Set 72002: Decalset voor Dakota's of ML-KNIL
    • Set 72067: Dutch East Indies (Lodestar, C47, B25D/J Mitchell, K57 "Topsy", L4J, Fokker CX RNEIAF, Kansan, B25G Mitchell RNMFS)
  • FlevoDecal
    • Set FD72-003: Netherlands East Indies KNIL 1942-1947 part 1 (Hurricane, C47, C54, P40N, B25 Mitchell'.
    • Set FD72-004: KLu 1 Transva (Hudson, Proctor, Anson, Dominie, C47, L12, Auster)
    • Set FD72-007: 334 Squadron pt. 1 (3x C-47, 2x Beaver, 3x Fokker F-27)

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • Monogram
    • Kit RMX85-5615: AC47 Vietnam Gunship
  • Revell
    • Kit 4697: Douglas C-47 Dakota Skytrain
  • Trumpeter
    • Kit 0282: Douglas C47A Skytrain
    • Kit 0289: Douglas DC-3 Dakota

Modelling add-on

  • Aires
    • 4446: C47 Dakota Wheels and paint mask (Trumpeter)
  • Eduard
    • Set big 4911: Douglas C-47 Dakota Skytrain (designed to be used with Trumpeter kits) ED48607 Douglas C-47 Dakota Skytrain landing flaps ED48609 Douglas C-47 Dakota exterior ED49428 Douglas C-47 Dakota Skytrain cargo seatbelts ED49431 Douglas C-47 Dakota Skytrain interior (self adhesive) EDEX256 Douglas C-47 Dakota Skytrain paint mask .
    • Set 48-609: Detailset Douglas C47 Skytrain Exterior (Trumpeter)
    • Set 49-431 / FE431: Detailset Douglas C47 Skytrain Interior Self Adhesive (Trumpeter)
    • Set 48-607: Detailset Douglas C47 Skytrain Landing Flaps (Trumpeter.
    • Set 49428: Douglas C-47 Dakota Skytrain cargo seatbelts PRE-PAINTED IN COLOUR! (designed to be used with Trumpeter kits).
    • Set X256: Aircraft paint masks (self adhesive) (designed to be used with Trumpeter kits).
  • QuickBoost
    • Set 48081 Douglas C-47 Dakota engines (designed to be used with Monogram and Revell kits
    • Set 48238 Douglas C-47 Dakota correct tail rudder (designed to be used with Trumpeter kits)
    • Set 48329: Douglas C-47 Dakota correct cowling(designed to be used with Trumpeter kits)
  • Scale Aircraft Conversions
    • Set 48009 Douglas C47, DC3 Dakota Landing Gear (Monogram/Revell)
  • True Details
    • Set 48052 C47/DC3 Dakota Wheel Set

Decals

  • Dutch Decal
    • Set 48025: Swordfish MKIIb, T7, PBY5A (Kon Marine) Meteor F8, C47(KLU)
  • FlevoDecal
    • Set FD48-007: 334 Squadron pt.1 (2x C-47, 2x Beaver)
    • Set FD48-003: Netherlands East Indies KNIL 1942-1947 part 1 (Hurricane, C47, P40N, B25 Mitchell'
    • Set FD48-001: Swordfish MK.IIb, T7, PBY5A (Kon Marine) Meteor F8, C47(KLU)

 


Kleurgegevens KLu; MLD; ML-KNIL en 1316 Flight RAF

Kleurgegevens 1316 Flight RAF

 

SchemaKleurnaamFS-nummerBS-nummerHumbrolXtraColorVallejo Model ColorVallejo Model AirHataka
Kleurenschema's RAF 1316 Flight en BOAC-toestellen
Standaard #1 DC-3 BOACBovenzijde Dark Green   BS:641 163 X001 70.892 71.324 ~016
Dark Earth   BS:450 29 X002 70.921 71.323 ~009
Onderzijde Aluminium Dope     56 / 191   70.864 71.062  
 
Standaard #2
conform USAF (geen medium green vlekken)
Bovenzijde US Dark Olive Drab 41 ~4088   66 X111/X112/X113 70.887 71.016 ~018
Onderzijde US Neutral Grey 43 ca ~6173   Mix: 1*156 + 1*34 (H176) X133/X207 70.992 71.097 ~033

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Douglas DC3 Wright-RAF-SMALL
Douglas DC-3 'Buizerd': dit toestel is een KLM-toestel dat voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog was aangeschaft.
Een tweede toestel, de PH-ARZ slaagde er ook in om naar Engeland uit te wijken. Beide toestellen waren uitgerust met Wright motoren.
Beiden zijn tijdens de tweede wereldoorlog gebruikt door BOAC en werden gevlogen door KLM-personeel.
De tekening is een weergave van hoe de 'Buizerd" er als NL202 uitgezien kan hebben.
Nadere informatie hierover is welkom!
Douglas C47-RAF-1-SMALL
Douglas Dakota NL208: dit toestel maakte deel uit van de 1316 Dutch Communications Flight.

 

Kleurgegevens Klu

In zomer 1952 werden de X-1 t/m X-5 afgeleverd in blank metaal met zwarte anti-glare op neus en binnenzijde van motorbeplating. Onder de vleugel achter/naast de motoren zwart vlak van 1 m breed.
Boven de ramen was een zwarte band aangebracht met in geel aan linkerzijde de tekst LUCHTMACHT NEDERLAND en aan de rechterkant de tekst NETHERLANDS AIR FORCE.
Later werd X-2 als eerste voorzien van een wit dak.

Najaar 1952: De Amerkaanse toestellen ondergingen groot onderhoud en werden gecamoufleerd en voorzien van squadroncodes Zu, afgeleverd volgens de voorschriften in STANAG3087: Dark Green; Dark Sea Grey en PRU Blue onderzijde (KLu Donkergroen 28; Zeegrijs donker, 29 en onderzijde grijsblauw, 27).
Dit werd aangebracht op ZU-6 t/m Zu-17.
Het camouflagepatroon was zoals voorgeschreven in AP2656A, [RAF-voorschrift uit de tweede wereldoorlog voor vliegtuigen met spanwijdte groter dan 75 feet].
Boven de ramen in geel aan linkerzijde LUCHTMACHT NEDERLAND en aan de rechterkant NETHERLANDS AIR FORCE.  Vanaf maart 1953 werd dit vervangen door: Gele letters KONINKLIJKE LUCHTMACHT.

Vanaf 1954 werden de ZU-2 t/m ZU-5 gecamoufleerd volgens voorschrift  LSK8063 (KLu Donkergroen 28; Zeegrijs donker, 29 en onderzijde zeegrijs, middel) Er werd echter PRU blauw gebruikt aan de onderzijde.

In 1955 werden de ZU-8 en ZU-9 omgebouwd tot VIP-toestel en werd de camouflage verwijderd; het toestel werd geheel aluminiumkleurig gespoten en voorzien van de registraties X-8 respectievelijk X-9. Verder werde een wit dak aangebracht en een blauwe band boven ramen met de tekst KONINKLIJKE LUCHTMACHT; Day glo neus en vleugeluiteinden.

In 1961 vertrokken de  X-2; X-3 en X-10 naar Biak op Nieuw-Guinea en later ook de X-4; X-5 en X-11. Deze werden daar al snel voorzien van een wit dak.
De tekst KONINKLIJKE LUCHTMACHT was in zwart boven de ramen aangebracht.

Kleurenschema's KLu-toestellen
SchemaKleurnaamFS-nummerBS-nummerHumbrolXtraColorVallejo Model ColorVallejo Model AirHataka
AfleverschemaEerste X-2 Bare metal met grote registraties op romp              
Eerste schema X-2 II tot en met X-5; Geheel aluminium Dope met een zwarte rand met opschrift boven cabineramen
Standaard #2Overall Aluminum Dope ~7178   191 X216 70.864 71.062  
Camouflagepatroon conform RAF voor vliegtuigen met een spanwijdte groter dan 75 ft.
Standaard #3Bovenzijde Dark green   BS:641 163 X001 70.892 71.324 ~016
Dark Sea Grey   BS:638 156 X004 70.992? 71.405 ~144
Onderzijde PRU Blue   BS:636 124 / 230 X008   71.109 ~206
Camouflagepatroon conform RAF voor vliegtuigen met een spanwijdte kleiner dan 75 ft.
Standaard #4Bovenzijde Dark green   BS:641 163 X001 70.892 71.013 ~016
Dark Sea Grey   BS:638 156 X004 70.992? 71.097 ~144
Onderzijde PRU Blue   BS:636 124 / 230 X008   71.109 ~206
Schema zogenaamde VIP-toestellen X-8 en X-9; donkerblauwe rand boven cabineramen
Standaard #5Overall Aluminum Dope ~7178   191 X216 70.864 71.062  
Romprug Wit ~7875   22 X141 70.951    
Neus; Vleugeltips; Day glo; RAL 3026     209   70.733    

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

 

Douglas C47-KLU-1-SMALL
Douglas Dakota X-2: dit toestel is de eerste X-2 en was gehuurd van de KLM, de civiele registratie PH-TBV is onder de vlag op de staart aangebracht.
De luchtmachtregistratie X-2 is in een afwijkend lettertype aangebracht (op de tekening bij benadering weergegeven).
Formaat en posities van de rozettten op de vleugels is (mij) niet bekend.
Douglas C47-KLU-2-SMALL
Douglas Dakota X-1: Het afleverschema van de X-2 II tot en met  X-5
Douglas C47-KLU-3A-SMALL
Douglas Dakota P.M..
Douglas C47-KLU-3B-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-KLU-3C-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-KLU-4A-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-KLU-4B-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-KLU-5-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-KLU-5A-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-KLU-5B-SMALL
Douglas DC-3 Dakota X-18 en X-19 géén vrachtdeur, maar een gewone deur; dit is (nog) niet weergegeven in de tekening.

 

Kleurgegevens MLD

Kleurenschema's MLD-toestellen
SchemaKleurnaamFS-nummerBS-nummerHumbrolXtraColorVallejo Model ColorVallejo Model AirHataka
Standaard #1 en #2Geheel Blank metaal                
Ovegenomen toestellen van KLu.
Standaard #2Bovenzijde Dark green   BS:641 163 X001 70.892 71.013 ~016
Dark Sea Grey   BS:638 156 X004 70.992 71.097 ~144
Onderzijde PRU Blue   BS:636 124 / 230 X008   71.109 ~206

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

 

Douglas C47-MLD-1-SMALL
Douglas Dakota: Afleverschema met Q-registraties.
Douglas C47-MLd-1B-SMALL
Douglas Dakota: als het afleverschema, maar nu met de Q-registrtaties vervangen door de W-registraties.
Douglas C47-MLD-3A-SMALL
Douglas Dakota: De letter W is vervangen door 23.
Douglas C47-KLU-2-SMALL
Douglas Dakota: Van de KLu overgenomen toestellen 018 en 019
Douglas C47-MLD-3B-SMALL
Douglas Dakota. Van d Klu overgenomen toestellen  078 en 079

 

Kleurgegevens ML-KNIL

Kleurenschema's ML-KNIL-toestellen
SchemaKleurnaamFS-nummerHumbrolXtraColorVallejo Model ColorVallejo Model AirHataka
Standaard #1 conform USAF-schemaBovenzijde US Olive Drab 41 ~4088 66 X111/X112/X113 70.887 71.016 ~018
US Dark Green 42 (Vlekken) ~4092 149 X114 70.895 71.124 ~019
Onderzijde US Neutral Grey 43 ~6173 Mix: 1*156 + 1*34 (176) X133/X207 70.992 71.051 ~033

 

Douglas C47-ML-KNIL-1-SMALL
Douglas Dakota: Eerste schema ML-KNIL. Veel toestellen hadden een naam op de neus.
Douglas C47-ML-KNIL-1B-SMALL
Douglas Dakota: Als het eerste schema, maar dan geheel gestript. Ook gedeeltijke gestripte toestellen werden gebruikt.
Douglas C47-ML-KNIL-2A-SMALL
Douglas Dakota: Geheel gestript.  P.M.
Douglas C47-ML-KNIL-2C-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-ML-KNIL-2A-SMALL
Douglas Dakota: Geheel gestript.  P.M.
Douglas C47-ML-KNIL-2C-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-ML-KNIL-2A-SMALL
Douglas Dakota: Geheel gestript.  P.M.
Douglas C47-ML-KNIL-2C-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-ML-KNIL-2A-SMALL
Douglas Dakota: Geheel gestript.  P.M.
Douglas C47-ML-KNIL-2C-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47 ML KNIL 4A SMALL
Douglas Dakota: Geheel gestript.  P.M.
Douglas C47-ML-KNIL-2C-SMALL
Douglas Dakota P.M.
Douglas C47-ML-KNIL-2A-SMALL
Douglas Dakota: DC-3 van 19e squadron.

 


Literatuur.

Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. Hugo Hooftman Pag. 128 - 131 1977 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Nederlandse Marinevliegtuigen Thijs Postma & Nico Geldhof pag. 52 - 54 1978 Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage
Dutch Military Aviation 1945-1978 Paul A. Jackson Pag. 64 - 65 1978 Uitgever: Midland Countries Publications, Leicester
De geschiedenis van de Douglas Dakota Bart van der Klaauw   1979 Uitgevers Wyt, Rotterdam
Militaire Luchtvaart in Nederlandsch-Indië in beeld Deel 2 Hugo Hooftman Pag. 143 - 149 1981 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
AVIA; 40e jaargang nummer 11: Modelbouw in plastic: Eerste Dakota van de KLM: PH-ALI   Pag. 480 - 482 1981 Uitgevers Wyt, Rotterdam
AVIA; 42e jaargang nummer 2: Dakota voor museum. Historisch vliegtuig kwam naar Soesterberg Bart van der Klaauw Pag. 70 1983 Uitgevers Wyt, Rotterdam
Squadrons van de Koninklijke Luchtmacht Willem Helfferich Pag. 125 1983 Uitgever: Unieboek b.v., Houten
De geschiedenis van squadron 321 Nooit op de tweede plaats Rijnhout, Bart M. Pag. 31; 38 - 39 1984 Uitgever: De Bataafsche Leeuw, Amsterdam
Luchtvaartwereld; 2e jaargang nummer 6: Dakota het werkpaard van de Nederlandse Luchtmacht Harm J. Hazewinkel Pag. 189 - 192 1985 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaartwereld; 2e jaargang nummer 7/8: Nederlandse Militaire Dakota's Nico Geldhof Pag. 221 - 224 1985 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Modelbouw in Plastic jaargang 13, nummer 3: DC-3 Info, Dakota's in Nieuw Guinea. Theo Wesselink Pag. 64 - 65 1985 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Modelbouw in Plastic jaargang 14, nummer 2: C-47 en DC-3 van het ML-KNIL Max Schep Pag. 26 - 33 1985 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Modelbouw in Plastic jaargang 14, nummer 3: Luchtmacht-Dakota's (deel 3) Max Schep Pag. 59 - 65 1985 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Dakota DC-3/C-47's onder Nederlandse vlag Theo Wesselink & Thijs Postma   1985 Uitgeverij De Alk, Alkmaar
Modelbouw in Plastic jaargang 15, nummer 1: Reacties van Leden (2) P.R. Boreel Pag. 10 1986 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Modelbouw in Plastic jaargang 15, nummer 1: Reacties van leden P. van Wijngaarden Pag. 10 1986 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
40 Jaar luchtvaart in Indië Gerard Casius & Thijs Postma pag. 3 1986 Uitgeverij De Alk, Alkmaar
KLu Vliegtuigen De vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht vanaf 1913 Wim Schoenmaker & Thijs Postma Pag. 125 1987 Uitgeverij De Alk, Alkmaar
Van Luchtvaartafdeling tot Koninklijke Luchtmacht 75 jaar Militaire Luchtvaart in Nederland Koos van de Berg Pag. 49 1987 Uitgever: Rebo Produkties, Sassenheim
70 Jaar Marine-LuchtvaartDienst Nico Geldhof Pag. 115 1987 Uitgeverij Eisma b.v., Leeuwarden
Vliegtuigsquadrons 320 en 321 50 jaar P. Staal & Peter Baeten pag. 71 1990 Uitgever: Afdeling Maritieme Historie van Min.v.Def., 's Gravenhage
Squadrons van de Koninklijke Luchtmacht (derde herzien druk) Willem Helfferich Pag. 22 - 24 1994 Uitgevers Wyt, Rotterdam
Camouflage en Kentekens J.Greuter e.a.   1997 Bonneville – Bergen (NH)

85 JAAR Marineluchtvaartdienst in beeld Van Farman tot NH 90 Helikopter

 

Peter Korbee Pag. 86 - 87; 132 - 133 2002 Uitgever: Korbee MLD Promotie, Valkenburg

 

Websites.

Met dank aan Glenn E. Chatfield die me attendeerde op de onjuiste gegevens vermeld bij de X-18. Er stond n 42-92127 en c/n 17193; dit moet zijn 42-92197 en 11971.