Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Dutch Modelling and Aviation

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijkste steun voor hem.

Deze website zal door verschillende mensen zo lang mogelijk in stand worden gehouden, zodat andere liefhebbers kunnen blijven profiteren van uitgebreide inhoud.

Ryan STM-2 en STM-2S

Historie

De Ryan Aeronautical Company werd in 1934  opgericht door Claude T. Ryan en  was min of meer de opvolger van Ryan Airlines, die de Ryan NYP, "Spirit of St. Louis" had gefabriceerd.

Het eerste ontwerp de Ryan ST "Sports Trainer" maakte in juni 1934 de eerste vlucht.
De prestaties met de Menasco B-4 van 95 pk vielen erg tegen.  In 1935 verscheen dan ook de Ryan ST-A met een Menasco C-4 van 125 pk.; een jaar later verscheen de ST-A Special met een Menasco C-4S met turbo en een vermogen van 150 pk.


De eenpersoons versie was de Ryan ST-B.

In 1937 werd een order geplaatst door de Mexicaanse luchtmacht voor zes ST-A Specials. Deze werden aangeduid als STM (Sport Trainer Military) en hadden iets vergrote cockpit openingen in verband met de parachutes die de bemanning droeg.

De Ryan STM S2 was een uitvoering die voorzien was van EDO model 1965 drijvers. Nationalistisch China ontving een versie met een machinegeweer onder de aanduiding STM-2P.

De USAAC had een paar dozijn STMs in gebruik. De Menasco motor bleek niet erg betrouwbaar en Ryan kreeg opdracht om de motor de te vervangen door een Kinner 440 stermotor.

Ryan kreeg dan ook opdracht om een versie te ontwerpen met de Kinner stermotor als standaard motor. Dit hield in dat met name de neus-sectie opnieuw moest worden ontworpen.

De romp werd wat breder en ronder, het richtingsroer, de aillerons en hoogteroeren werden herzien.

Een versie  die eind 1941, begin 1942 werd ontwikkeld was de ST-3KR (Kinner Radial), met een krachtiger Kinner R-5. Van deze versie werden meer dan duizend stuks gebouwd onder de militaire aanduiding PT-22.

 De ST-4 was een houten uitvoering van de ST-3, ontwikkeld voor het geval er een tekort zou ontstaan aan metalen als aluminium.

Versies.

Ryan ST:
Prototype ene eerste uitvoering met een Menasca B-4 van 95 pk; vijf stuks gebouwd.
Ryan ST-A:
Verbeterde versie met Menasco C-4 van 125 pk; 73 stuks gebouwd.
  • Ryan XPT-16: Eén Ryan ST-A ter evaluatie aangeschaft door USAAC.
  • Ryan XPT-16A:  Ryan XPT-16 voorzien van een Kinner R-440 stermotor van 125 pk.
  • Ryan YPT-16: 15 pre-productietoestellen voor USAAC.
  • Ryan PT-16A: 14 YPT-16s aangepast en voorzien van een Kinner R-440 motor.
Ryan ST-A Special:
Verbeterde ST-A, uitgerust met een Menasco C4S motor van 150 pk; 10 stuks gebouwd.
Ryan ST-B:
Een eenzits uitvoering van de ST-A met extra brandstof tank.
Ryan STM:
22 stuks van de militaire versie van de ST-A Special met onder andere vergrote cockpits; een crashbeugel verwerkt in het voorste windscherm.
  • Ryan STM-2: 95 stuks van een variant van de  STM voor ML-KNIL en MLD.
    • Ryan STM-S2:  Dertien stuks voor de MLD van STM-2 met drijveronderstel, dat overigens uitwisselbaar was met het wielonderstel.
  • Ryan STM-2E: 48 stuks van een versie van de STM voor China, met een  Menasco C4S2 van 165 pk.
    • Ryan TM-2P:Twee stuks van een eenpersoons uitvoering van de STM-2E met voorziening van een machinegeweer, gebouwd voor China.
  • Ryan PT-20: Dertig stuks gebouwd voor USAAC.
  • Ryan PT-20A:  USAAC aanduiding voor de met een Kinner R-440 uitgeruste PT-20s.
Ryan ST-W:
Gemodificeerde YPT-16 als experiment voorzien van een Warner Scarab stermotor van 125 pk  en één gemodificeerde USAAC PT-20A met een Super Scarab van 160 pk.
Ryan ST-3:
Verbeterde versie met een bredere, rondere romp en een Kinner B-5 stermotor van 125 pk; één gebouwd.
  • Ryan PT-21: militaire productieversie van de Ryan ST-3; 100 stuks gebouwd.
Ryan ST-3KR:
Versie van de ST-3 met een sterkere Kinner R-5 stermotor van 160 pk; één gebouwd.
  • Ryan PT-22A:  Aanduiding voor 25 door het ML-KNIL bestelde toestellen die niet meer zijn afgeleverd en overgenomen door USAAF.
  • Ryan PT-22C: 250 stuks van aangepaste toestellen, die werden voorzien van een Kinner R-540-3 motor.
  • Ryan PT-22 Recruit: Militaire productieversie van de ST-3KR met een Kinner R-540-1 motor, 1048 stuks gebouwd.
  • Ryan NR-1: 100 stuks gebouwd voor de US Navy.
Ryan ST-4:
Eén gebouwde ST-3 met een houten romp.
  • Ryan YPT-25: Vijf evaluatietoestellen voor USAAC.

 

Technische gegevens
Afmetingen:
Lengte: 6,52 m Spanwijdte: 9,12 m
Hoogte: 2,11 m Vleugeloppervlak: 11 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 480 kg Max. startgewicht: 726 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 257 km/u Stijgsnelheid: - m/min
Kruissnelheid: 217 km/u    
Vliegbereik: 600 km Plafond:  
Overig:
Motortype: Eén Menasco C-4S van 150 pk
Bemanning: Twee man: één instructeur plus één leerling
Bewapening: Geen

 


Gebruik bij MLD en ML-KNIL.

De Ryan STM werd door de MLD die werd gebruikt met en zonder drijvers te Perak en Morokrembangan.

Per schip werden 36 Ryans naar Australië getransporteerd en deze kwamen op 10 maart 1942 aan in Sydney.

Aanvankelijk was het de bedoeling om een vliegschool in Australië op te richten. De vliegscholen van de MLD en van de ML-KNIL waren naar Australië geëvacueerd.

Daar in juni 1942 in de VS de RNMFS (Royal Netherlands Military Flying School) te Jackson, Mississippi werd opgericht, kwam de opleiding in Australië te vervallen en werden de Ryans verkocht aan de RAAF.

Door dralen over wel of niet evacueren van de Ryans van de ML-KNIL zijn alle resterende Ryans van de ML-KNIL na de capitulatie in Japanse handen gevallen. [Ik heb de capitulatiedatum voor alle ML-Ryans dan ook als datum van buiten dienst stelling aangehouden.]

Ryan STM lesvliegtuig S-26
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Ryan STM lesvliegtuig S-51
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Ryan STM lesvliegtuig S-26
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Ryan STM lesvliegtuig S-14
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Gecamoufleerde Ryan STM lesvliegtuig S-54?
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Ryan STM-S2 S11
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Ryan STM-S2 S11
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Ryan STM-S2 S45
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Ryan STM-S2 S35
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Ryan STM-2 & STM-2S

 

 
   

 


Registratie-overzicht MLD en ML-KNIL.

Registratie-overzicht Ryan STM-2 en Ryan STM-2S MLD.

Registratie-overzicht Ryan STM-2 MLD.

Registratie
Registratie
Constr. nr.
Constr. nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
Contractdatum: 25-06-1940. In dienst oktober 1940. Besteld als landvliegtuig. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht.
S-11 447 01-10-1940 17-02-1942  
S-12 448 01-10-1940 17-02-1942  
S-13 449 01-10-1940 17-02-1942  
S-14 450 01-10-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF. Werd A50- 7
S-15 451 01-10-1940 17-02-1942  
S-16 452 01-10-1940 01-06-1942 In juni 1942 gesloopt?
S-17 453 01-10-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-24
S-18 454 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-27
S-19 455 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-25
Contractdatum: 25-06-1940. In dienst November 1940. Besteld als landvliegtuig. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht.
S-20 456 01-11-1940 21-04-1941 Verongelukt
S-21 457 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-30
S-22 458 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-17
Contractdatum: 08-07-1940. In dienst November 1940. Besteld als landvliegtuig. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht.
S-23 459 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-11
S-24 460 01-11-1940 01-06-1942 n juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-15
S-25 461 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-33
S-26 462 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-21
S-27 463 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-12
S-28 464 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50- 4
S-29 465 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-22
S-30 466 01-11-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-1 8
Contractdatum: 08-07-194. In dienst December 1940. Besteld als landvliegtuig. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. I
S-31 467 01-12-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50- 2
S-32 468 01-12-1940 17-02-1942  
S-33 469 01-12-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-34
S-34 470 01-12-1940 17-02-1942  

 

Registratie-overzicht Ryan STM-2S MLD.

Registratie
Registratie
Constr. nr.
Constr. nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
Contractdatum: 15-08-1940. Besteld als drijvervliegtuig.
S-35 471 01-12-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-23
S-36 472 01-12-1940 17-02-1942  
S-37 473 01-12-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF. Werd A50-1
S-38 474 01-12-1940 01-06-1942 In juni 1942 gesloopt?
S-39 475 01-12-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-9
S-40 476 01-12-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-31
S-41 477 01-12-1940 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-10
S-42 478 01-12-1940 17-02-1942  
S-43 479 01-01-1941 01-10-1941 Verbrand
S-44 480 01-01-1941 17-02-1942  
S-45 481 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-32
S-46 482 01-01-1941 01-06-1942 IIn juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-19
S-47 483 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-5
S-48 484 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-28
S-49 485 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, A50-14
S-50 486 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-16
S-51 487 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-8
S-52 488 01-01-1941 17-02-1942  
S-53 489 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-13
S-54 490 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-26
S-55 491 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-20
S-56 492 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-29
S-57 493 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-6
S-58 494 01-01-1941 01-06-1942 In juni 1942 verkocht RAAF, werd A50-3

 

Registratie-overzicht Ryan STM-2 ML-KNIL.

Van de 'Indische' Ryans zijn geen gegevens bekend.
In tegenstelling tot de MLD is door de ML-KNIL niet besloten om de vliegscholen te evacueren.
Alle, nog resterende toestellen zijn dan ook door de Japanners na de capitulatie buitgemaakt.
In onderstaand overzicht heb ik als 'Datum uit Dienst'de datum van de capitulatie aangehouden.

Registratie
Registratie
Constr. nr.
Constr. nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
R010     08-03-1942  
R011     08-03-1942  
R012     08-03-1942   
R013     08-03-1942   
R014     08-03-1942   
R015     08-03-1942   
R016     08-03-1942   
R017     08-03-1942  
R018     08-03-1942  
R019     08-03-1942  
R020     08-03-1942  
R021     08-03-1942  
R022     08-03-1942  
R023     08-03-1942  
R024     08-03-1942  
R025     08-03-1942  
R026     08-03-1942  
R027     08-03-1942  
R028     08-03-1942  
R029     08-03-1942  
R030     08-03-1942  
R031     08-03-1942  
R032     08-03-1942  
R033     08-03-1942  
R034     08-03-1942  
R035     08-03-1942  
R036     08-03-1942  
R037     08-03-1942  
R038     08-03-1942  
R039     08-03-1942  
R040     08-03-1942  
R041     08-03-1942  
R042     08-03-1942  
R043     08-03-1942  
R044     08-03-1942  
R045     08-03-1942  
R046     08-03-1942  
R047     08-03-1942  
R048     08-03-1942  
R049     08-03-1942  
R050     08-03-1942  
R051     08-03-1942  
R052     08-03-1942  
R053     08-03-1942  
R054     08-03-1942  
R055     08-03-1942  
R056     08-03-1942  
R057     08-03-1942  
R058     08-03-1942  
R059     08-03-1942  
R060     08-03-1942  
R061     08-03-1942  
R062     08-03-1942  
R063     08-03-1942  
R064     08-03-1942  
R065     08-03-1942  
R066     08-03-1942  
R067     08-03-1942  
R068     08-03-1942  
R069     08-03-1942  

 


Schaal 1/72

Bouwpakketten

  • Dujin
    • Kit A72110: Een resin kit van een Ryan PT20A/21/22 Recruit
  • High Planes
    • Kit 72007: Ryan STM/PT20 (USAAF,KNIL)
  • MPM
    • Kit 72084: Ryan PT-20/STM-2 (wheels & floats)
  • Rareplanes
    • Kit 1011: Een vacu gevormde kit

 

Een model van een Ryan STM-2 van de MLD, gebouwd door Peter Banis.

Ryan STM2 PBanis 1 Ryan STM2 PBanis 2 Ryan STM2 PBanis 3 Ryan STM2 PBanis 4

 

Modelling add-on

  • --
    • Set -: -

Decals

  • Dutch Decal
    • Set 72043: Een set oranje driehoeken voor onder andere Ryan STM-2 S-26 twee kleurenschema's.
    • Set 72045: Een set oranje driehoeken voor onder andere Ryan STM-2 RO30 en Ryan STM-2 S-51.
    • Set 72067: Een set oranje driehoeken voor onder andere Martin WH-1, Consolidated PBY-5/A, DH-85, DB-7B, Brewster B-340 (What if..), Dornier Do215B (What if..), STM Ryan, Fokker D.XXIII.
  • FlevoDecal
    • Set FD72-012: Set met opties voor vijf Brewsters, Curtiss Hawk 75, Curtiss CW-21 en CW-22; Messerschmidt Me-108, Ryan STM, Lockheed 12 en Lodestar, Bücker Bu-131 en Martin WH-1 en WH-2
    • Set FD72-023: Royal Netherlands Navy over the Dutch East Indies 1939-1942

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • Testors
    • Kit 510: Ryan PT-20/STM-S2

Modelling add-on

  • --
    • Set -: -

Decals

  • FlevoDecal
    • Set FD48-012: Set met opties voor vijf Brewsters, Curtiss Hawk 75, Curtiss CW-21 en CW-22; Messerschmidt Me-108, Ryan STM, Lockheed 12 en Lodestar, Bücker Bu-131 en Martin WH-1 en WH-2
    • Set FD48-016: Royal Netherlands Navy over the Dutch East Indies 1939-1942

 


Schema Kleurnaam FS-nummer BS-nummer Humbrol XtraColor Vallejo Model Color Vallejo Model Air
Ryan STM-2 en STM-2S MLD
Standaard #1: Afleverschema Geheel (romp blank metaal) Aluminium Dope     56 / 191 X216 70.864  
Vanaf begin 1941 camouflage op een groot deel van het toestel.
Standaard #2 Bovenzijde Jong blad ?     149 X114 70.895 ? 71.034
Ryan STM-2 ML-KNIL
Standaard #1 Geheel (romp blank metaal) Aluminium Dope     56 / 191 X216 70.864  
Standaard #2 Geheel Jong blad     149 X114 70.895 ? 71.034

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Ryan STM MLD

Ryan_STM2-MLD-1-SMALL
Afleverschema MLD.
Ryan_STM2-MLD-2-SMALL
Camouflage op bovenzijde MLD.
Ryan_STM2S-MLD-1-SMALL
Afleverschema MLD STM-2S.
Ryan_STM2S-MLD-2-SMALL
Camouflage op bovenzijde STM-2S.

 

Ryan STm ML-KNIL

Ryan_STM2-MLKNIL-1-SMALL
Afleverschema STM-2 ML-KNIL.
Ryan_STM2-MLKNIL-2-SMALL
STM-2 Ml-KNIL gecamoufleerde bovenzijde

 

 


Literatuur.

Cockpit, nummer 10, oktober 1971 jaargang 12, oktober 1971: Meer zeldzame foto's van Nederlandse Ryans Hugo Hooftman Pag. 264 - 268 1971 COCKPIT-uitgeverij, Bennekom
Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. Hugo Hooftman Pag. 74 - 76 1977 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Nederlandse Marinevliegtuigen Thijs Postma & Nico Geldhof Pag. 41 1978 Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage
Militaire Luchtvaart in Nederlandsch-Indië in beeld. Deel 1 Hugo Hooftman Pag. 150 - 155 1978 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
AVIA: 41e jaargang nummer 3: Foto van Ryan STM-S2 S-11 (met or. driehoek en drijvers) Pag. 118 - 1982 Uitgevers Wyt, Rotterdam
40 Jaar luchtvaart in Indië Gerard Casius & Thijs Postma Pag. , 63 1986 Uitgeverij De Alk, Alkmaar
70 Jaar Marine-LuchtvaartDienst Nico Geldhof Pag. 59 - 63 1987 Uitgeverij Eisma b.v., Leeuwarden
Camouflage en Kentekens J.Greuter e.a. 1997 Bonneville – Bergen (NH)
85 Jaar Marineluchtvaartdienst in beeld Van Farman tot NH 90 Helikopter Peter Korbee Pag. 66 - 67 2002 Uitgever: Korbee MLD Promotie, Valkenburg

 

Websites.

--