Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Dutch Modelling and Aviation

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijkste steun voor hem.

Deze website zal door verschillende mensen zo lang mogelijk in stand worden gehouden, zodat andere liefhebbers kunnen blijven profiteren van uitgebreide inhoud.

MBB Bolkow Bo-105CB

Historie

De ontwikkeling van de Bo-105 startte al in 1961 met de Bo.103 die voor het eerst vloog in september 1961.

Een grotere uitvoering van de Bo-103 werd aanvankelijk aangeduid als Bo-104, maar deze werd al snel opgevolgd door de Bo-105.

Het prototype van de Bo-105 was uitgerust met twee Allison T-63 turbine motoren, een conventioneel rotorsysteem. Dit toestel ondervond echter dusdanige resonantieproblemen dat het werd vernield.
Het tweede prototype vloog voor het eerst in februari 1967 en had een vierbladige vaste rotor met glasvezelversterkte bladen, die later ook werd toegepast op de productiemachines.
Het derde prototype was uitgerust met twee MAN turbinemotoren van 375 pk en maakte op 20 december 1967 de eerste vlucht.

Medio oktober 1970 ontving de Bo-105 zijn type-certificering van de Duitse luchtvaartautoriteiten.
In april 1972 werd ook de FAA (Federal Aviation Administration) certificering verkregen, waarmee het type ook kon worden geëxporteerd naar de VS.

De Bo-105C werd in 1972 ontwikkeld en door de Duitse Defensie gekozen als lichte observatiehelikopter. Er werden in 1977 100 stuks van aangeschaft, terwijl 112 stuks van een speciale antitankversie als Bo-105PAH-1, uitgerust met Euromissile HOT raketten, voor het Duitse leger werd aangeschaft.

De Bo-105CB met twee krachtiger Alison 250-C20B turbinemotoren, werd in 1976 ontwikkeld.
Dit type werd naar aanleiding van Amerikaanse vraag, verlengd met circa 25 cm en uitgebracht als Bo-105CBS. [in de VS bekend als Bo105 Twin jet ]
Een versie van de Bo-105CBS, de Bo-105LS, uitgerust met krachtiger Allison 250-C28C motoren had een hoger startgewicht en verscheen in 1984.

De productie eindigde in 2001 nadat er meer dan 1400 stuks waren gebouwd.

Versies.

Bo-105A:
eerste civiele productieversie, met twee Allison 250-C18 turbinemotoren.
Bo-105C:
initiële versie uit 1972 met twee Allison 250-C20 turbinemotoren.
Bo-105CB:
(militaire) observatie en utility versie uit 1976 met twee Allison 250-C20B turbinemotoren.
  • Bo-105CBS: verlengde versie van Bo-105CB voor medische noodgevallen.
  • Bo-105CBS-5: SAR-versie van de Bo-105CBS.
Bo-105D:
offshore versie voor de UK.
Bo-105LS A1:
Ontwikkeld in 1984; verlengde romp en twee Allison 250-C28C turbinemotoren.
  • Bo-105LS A3: uitgebracht in met een hoger maximaal startgewicht van 2600 kg.
  • Bo-105LS A3 "Superlifter": Verscheen in 1995 met een maximumstartgewicht van 2850 kg.
Bo-105P/PAH-1:
leger-aanduiding (PAH=Panzerabwehrhubschrauber). Antitank-uitvoering uitgerust met draadgeleide HOT ATGMs raketten
  • Bo-105P/PAH-1A1: Verbeterde uitvoering met zes HOT afvuurbuizen.
  • Bo-105P/PAH-1 Phase 2: Voorstel voor nachtelijke aanvalsversie voor het Duitse leger.
  • Bo-105P/BSH: voorstel tot escorte-versie voor het Duitse leger uitgerust met Stinger air-to-air missiles.
Bo-105M:
Lichte transport en utility versie voor het Duitse leger, ook wel aangeduid als "VBH" (Verbindungshubschrauber).
Bo-105/Ophelia:
Testversie voor ‘mast-mounted sight’.
Bo-105ATH:
Anti-tank version voor Spaanse Leger.
Bo-105GSH:
Bewapende verkenner voor Spaanse leger.
Bo-105LOH:
Observatieversie voor Spaanse leger.
Bo-105MSS:
Maritieme versie met zoekradar.
NBO-105:
Licentie gebouwd door tussen 1976-2011; oorspronkelijk aangeduid als NBO-105 CB, 123 stuks gebouwd.
NBO-105S:
verlengde versie.
Bo-105 Executaire:
Met 14,5 cm verlengde versie gebouwd door Boeing Vertol en Carson Helicopters bestemd voor de Amerikaanse markt (bleek geen succes).
Bo-105E-4:
12 gereviseerde en opgewaardeerde Bo-105P afgeleverd aan Albanië in 2006. Verbeterde prestaties en avionica.
Bo-105 KLH:
licensie versie van de CBS-5 gebouwd door KLH en bestemd voor het Koreaanse leger.
Bo-106:
Vergrote versie geschikt voor zeven passagiers. Niet in productie genomen.

 

Technische gegevens Bo-105CB
Afmetingen:
Lengte met rotor 11,84 m Rotordiameter: 9,84 m
Hoogte: 3 m    
Gewichten:
Gewicht (Leeg): 1276 kg Max. start gewicht: 2500 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 270 km/u Kruissnelheid: 209 km/u
Stijgsnelheid - m/min    
Plafond: 5180 m Vliegbereik: 660 km
Overigen:
Bemanning: Twee man
Motortype: Twee Allison 250-C20B van 313 kW
Opmerkingen: