- Gegevens
- Geschreven door: K.W. Jonker
- Hits: 11890
Historie
De (Wright) Martin R was in feite de land-uitvoering van de eerder verschenen Martin S Hydro.
Er werden er 27 stuks van gebouwd, waarvan 14 stuks nadat de Wright en Martin fabrieken gefuseerd waren tot Wright-Martin.
Afmetingen: | |||
Lengte: | 8,23 m | Spanwijdte: | 14,15 m |
Hoogte: | 3,5 m | Vleugeloppervlak: | - m2 |
Gewichten: | |||
Leeggewicht: | - kg | Max. startgewicht: | - kg |
Prestaties: | |||
Max. snelheid: | - km/u | Stijgsnelheid: | m/min |
Kruissnelheid: | - km/u | ||
Vliegbereik: | - km | Plafond: | - m |
Overig: | |||
Motortype: | Een Hall-Scott A-5 van 125 pk | ||
Bemanning: | Twee man: één vlieger plus één waarnemer/luchtschutter | ||
Bewapening: | Geen |
Gebruik bij MLD en ML-KNIL.
Gebruik bij MLD.
De MLD kocht twee van deze toestellen, die in 1917 werden geleverd. Ze kwamen in onderdelen aan en werden op marinevliegkamp Scchellingwoude geassembleerd. Toen vliegkampo De Mok in gebruik werd genomen, zijn de toestellen daar naar overgebracht,
Het tweepersoons toestel was voorzien van een Hall-Scott lijnmotor van 140 pk. Eind 1919 werden ze alweer buiten dienst gesteld.

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Gebruik bij ML-KNIL.
De Wright Martin R was één van de eerste militaire vliegtuigen in het toenmalig Nederlandsch-Indië.
De toestellen zijn medio 1916 besteld en arriveerden op 4 maart 1917 aan in Indië. Er werden diverse verkenningsvluchten meegemaakt en ook werden er de eerste luchtfoto's meegemaakt. Aanvankelijk waren de toestellen voorzien van een drijveronderstel, maar zijn al snel omgebouwd en uitgerust met een gewoon landingsgestel, dat meegeleverd was.
Op 8September 1917 crashte de nestor van de PVA (ProefVliegAfdeling) zoals de ML-KNIL aanvankelijk heette, met een R. Hij kwam er goed af, maar de kist was total loss.
Op 11 September 1918 stortte Kapt. Van Bevervoorde met een leerling Lt. Sneep neer tijdens een landing op Soekamiskin. Van Bevervoorde kwam hierbij om het leven, Sneep liep zware brandwonden op.

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Registratiegegevens MLD en ML-KNIL.
Registratie | Constr.nr. | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|
H-1 | R66 | 19-10-1917 | 1918 | Medio 1918 afgeschreven |
H-2 | R65 | 20-10-1917 | 22-10-1919 | Afgeschreven |
Registratie | Constr.nr. | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|
R-7 | 04-03-1917 | |||
R-8 | 04-03-1917 | |||
R-9 | 04-03-1917 | |||
R-10 | 04-03-1917 | |||
R-11 | 04-03-1917 | |||
R-12 | 04-03-1917 | |||
R-13 | 04-03-1917 | |||
R-14 | 04-03-1917 |
Schaal 1/72
Bouwpakketten
- --
- Kit --: --
Modelling add-on
- --
- Set --: --
Decals
- --
- Set -: --
Schaal 1/48
Bouwpakketten
- --
- Kit --: --
Modelling add-on
- --
- Set --: --
Decals
- --
- Set -: --
Schema | Kleurnaam | FS-nummer | BS-nummer | Humbrol | XtraColor | Vallejo Model Color | Vallejo Model Air | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Standaard #1 | Houten delen | Varnish | ||||||
Linnen | Doped | ~3531 | 121 | 70.819 | 71.028 | |||
Motorkap en metalen delen | Black | ~7038 | 21 | 70.861 |
Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com
Literatuur.
Van Glennn Martins en Mustangs | H. Hooftman | Pag. 15 - 30 | Uitgave: La Rivière & Voorhoeve, Zwolle | 1967 |
Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. | Hugo Hooftman | Pag. 7 | 1977 | Uitgever Europese Bibliotheek, Zaltbommel |
Militaire Luchtvaart in Nederlandsch-Indië in beeld. Deel 1 | Hugo Hooftman | Pag. 7 - 12 | 1978 | Uitgever Europese Bibliotheek, Zaltbommel |
40 Jaar luchtvaart in Indië | Gerard Casius & Thijs Postma | Pag. 10 - 12 | 1986 | Uitgeverij De Alk, Alkmaar |
70 Jaar Marine-LuchtvaartDienst | Nico Geldhof | Pag. 15 | 1987 | Uitgeverij Eisma b.v., Leeuwarden |
75 Jaar MLD | Geert J. Kamphuis | pag. 1 - 6 | 1992 | Uitgeverij De Alk, Alkmaar |
85 JAAR Marineluchtvaartdienst in beeld: Van Farman tot NH 90 Helikopter | peter Korbee | Pag. 18 - 19 | 2002 | Korbee MLD Promotie, Valkenburg |
Websites.
--
- Gegevens
- Geschreven door: K.W. Jonker
- Hits: 23496
Historie
Martin had voor de PBM al een reeks vliegboten gebouwd voor de US Navy, namelijk de Martin Model 117 PM-1, de Martin Model 111 PM-2, Martin Model 120 P3M-1/2 en de Martin model 130 Clipper.
De US Navy was in 1937 op zoek naar een verbeterde opvolger voor de Consolidated PBY. Martin kwam met Model 162. Om het ontwerp te beproeven werd eerst een schaalmodel, Model 162A gebouwd op ¼ van de ware grootte en uitgerust met één motor van 120 pk. Deze vloog voor het eerst in december 1937.
Martin ontving in juni 1937 kreeg een contract om een prototype te bouwen, aangeduid als XPBM-1 (Experimental Patrol Bomber Martin 1).
Deze vloog voor het eerst in februari 1939. Martin had al medio december 1937 een order voor de levering van 20 toestellen, aangeduid als PBM-1. Deze hadden een herzien staart-ontwerp en waren voorzien van twee 1600 pk Wright R-2600-6 motoren.
De eerste kwam in september 1940 in dienst.
DE PBM-2 was een lange-afstands-ontwerp die echter niet in productie werd genomen..
De PBM-3 was voorzien van twee Wright R-2600-12 motoren van 1700 pk elk. Deze versie had meer bewapening en een groter brandstof-capaciteit.
De PBM-5, uitgerust met twee Wright R-2800 motoren van elk 2100 pk maakte in mei 1943 de eerste vlucht. Van dit type, met een grotere brandstof-capaciteit en An/APS-15 radar, werden 1000 stuks besteld. Er werden er echter circa 600 stuks afgeleverd door het einde van de oorlog. Van de laatste uitvoering, de PBM-5A een amfibische versie werden 36 stuks gebouwd, plus nog vier PBM-5’s omgebouwd.
Versies.
- XPBM-1 (Model 162):
- Prototype, uitgerust met twee 1600 pk Wright R-2600-6 motoren.
- PBM-1 (Model 162):
- Eerste productieversie, met vijf .50 inch mitrailleurs; 21 stuks gebouwd.
- XPBM-2 (Model 162):
- Eén omgebouwde PBM-1 voor katapult proeven en lange afstand.
- PBM-3 (Model 162B):
- 32 stuks van een verbeterde versie met twee 1700 pk R-2600-12 motoren.
- PBM-3R (Model 162B): Onbewapende transport versie; 118 stuks nieuw gebouwd plus 31 omgebouwde PBM-3s.
- PBM-3C (Model 162C): 274 stuks van een verbeterde patrouille uitvoering met twee .50 inch mitrailleurs in neuskoepel en in de rugkoepel; verder een enkele .50 inch mitrailleur in de staartkoepel en zij-posities en een AN/APS-15 radar in een koepel op het dak achter de cockpit.
- PBM-3B (Model 162C): Aanduiding voor 332 stuks ex-RAF Mariner GR.1A nadat die waren geretourneerd.
- PBM-3S (Model 162C): Speciale onderzeebootbestrijder met gereduceerde bewapening en vergroot bereik. 94 stuks nieuw gebouwd plus nog 62 aangepaste oudere toestellen.
- PBM-3D (Model 162D): Partouille-bommenwerper versie met twee 1,900 hp (1,417 kW) Wright R-2600-22s) en uitgebreidere bewapening, namelijk twee .50 inch mitrailleurs in de neus-, rug- en staartkoepel en twee enkele aan beide zijden. 256 stuks gebouwd.
- PBM-4 (Model 162E):
- Ongebouwde uitvoering met twee 2700 pk Wright R-3350 motoren.
- PBM-5 (Model 162F):
- Laatste vliegboot versie met twee 2100 pk Pratt & Whitney R-2800 motoren 628 stuks gebouwd.
- PBM-5E: variant met verbeterde radar.
- PBM-5S: lichtgewicht onderzeebootbestrijder.
- PBM-5S2: verbeterde onderzeebootbestrijder met herziene radarinstallatie.
- PBM-5A (Model 162G): Amfibie-uitvoering met intrekbaar landingsgestel.
Afmetingen: | |||
Lengte: | 24,3 m | Spanwijdte: | 36 m |
Hoogte: | 8,38 m | Vleugeloppervlak: | - m2 |
Gewichten: | |||
Gewicht (Leeg): | 14890 kg | Max. start gewicht: | 27350 kg |
Prestaties: | |||
Max. snelheid: | 340 km/u | Kruissnelheid: | 175 km/u |
Stijgsnelheid: | - m/min | ||
Plafond: | 6035 m | Vliegbereik: | 3600 km |
Overigen: | |||
Bemanning: | Twaalf man ? | ||
Motortype: | Twee Pratt & Whitney R-2900-34 Twin Wasp van 2100 pk. | ||
Bewapening: | - |
Hier komt tekst over gebruik in Nederlandse dienst

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Martin PBM-5A Mariner
Registratie
Registratie
|
2e Registratie
2e Registratie
|
Constr. nr.
Constr. nr.
|
Datum in dienst
Datum in dienst
|
Datum uit dienst
Datum uit dienst
|
Opmerkingen
Opmerkingen
|
---|---|---|---|---|---|
P-300 | 100 | 122075 | 22-12-1955 | 15-01-1960 | Afgevoerd Marine VliegKamp Biak |
P-301 | 101 | 122081 | 22-12-1955 | 15-01-1960 | Afgevoerd Marine VliegKamp Biak |
P-302 | 102 | 122085 | 21-12-1955 | 15-12-1959 | In zee, Papiti Baai |
P-303 | 122608 | 29-11-1955 | 20-08-1958 | Ongeval, Abadan | |
P-304 | 103 | 122070 | 31-07-1956 | 15-01-1960 | Afgevoerd Marine VliegKamp Biak |
P-305 | 122072 | 05-12-1956 | 22-11-1957 | Ongeval, Haringvliet | |
P-306 | 122084 | 17-12-1956 | 10-06-1959 | Ongeval, Goa | |
P-307 | 122603 | 08-10-1956 | 11-10-1957 | Ongeval, Marine VliegKamp Valkenburg | |
P-308 | 104 | 122078 | 07-03-1957 | 15-01-1960 | Afgevoerd Nederland. |
P-309 | 105 | 122611 | 24-04-1957 | 15-01-1960 | Afgevoerd Marine VliegKamp Biak |
P-310 | 106 | 122612 | 08-04-1957 | 15-01-1960 | Afgevoerd Marine VliegKamp Biak |
P-311 | 107 | 122613 | 12-06-1957 | 15-01-1960 | Afgevoerd Marine VliegKamp Biak |
P-312 | 122470 | 14-05-1957 | 12-08-1957 | Ongeval Merauke | |
P-313 | 108 | 122079 | 12-07-1957 | 15-01-1960 | Afgevoerd Marine VliegKamp Biak |
P-314 | 109 | 122604 | 25-07-1957 | 15-01-1960 | Afgevoerd Marine VliegKamp Biak |
P-315 | 122082 | 17-09-1957 | 28-06-1958 | Gesloopt Nederland | |
P-316 | 110 | 122086 | 17-09-1957 | 15-01-1960 | Afgevoerd Marine VliegKamp Biak |
Schaal 1/72
Bouwpakketten
- MACH2
- Kit GP028: Een PBM-5 Mariner
- Op de website van IPMS Nederland is de volgende review van het MACH2 model van de Mariner te vinden.
- Kit GP028: Een PBM-5 Mariner
- Rareplanes
- Kit RP9001: Een vacu-gevormd model van een PBM-5 Mariner
- Minicraft
- Kit 11641: Een model van een PBM-5A Mariner
Modelling add-on
- Aeroclub
- Set P1112: PBM mariner Props
Decals
- Dutch Decal
- Set 72076: decals for Martin Mariner, C47, Firefly Sea Fury Tiger Moth (MLD)
Schaal 1/48
Bouwpakketten
- --
- Kit --:--
Modelling add-on
- --
- --: --
Decals
- --
- Set --: --
TEKST.
Schema | Kleurnaam | FS-nummer | BS-nummer | Humbrol | XtraColor | |
---|---|---|---|---|---|---|
Standaard #1 | Overall | Bare metal |
Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com
Literatuur.
Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. | Hugo Hooftman | Pag. 124 - 125 | 1977 | Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel |
Dutch Military Aviation 1945-1978 | Paul A. Jackson | Pag. 92; 100 | 1978 | Uitgever: Midland Countries Publications, Leicester |
Nederlandse Marinevliegtuigen | Thijs Postma & Nico Geldhof | Pag. 53 | 1978 | Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage |
Vliegen voor de Vloot; 70 jaar Marineluchtvaartdienst | Harm J. Hazewinkel | Pag. 46 | Uitgever: Rebo Produkties, Sassenheim | |
De geschiedenis van squadron 321 Nooit op de tweede plaats | Rijnhout, Bart M. | Pag. 37 - 38 | 1984 | Uitgever: De Bataafsche Leeuw, Amsterdam |
Luchtvaartwereld; 3e jaargang nummer 9: De Martin Mariners van de MLD. | Theo Wesselink | Pag. 256 - 259 | 1986 | Uitgeverij Ten Brink, Meppel |
Aircraft Number 74 PBM Mariner in action. | Smith, Bob | Pag. 26 - 43 | 1986 | Uitgever: Squadron/Signal Publications Inc., Carrolton, Texas |
70 Jaar Marine-LuchtvaartDienst | Nico Geldhof | Pag. 116 | 1987 | Uitgeverij Eisma b.v., Leeuwarden |
Vliegtuigsquadrons 320 en 321 50 jaar | P. Staal & Peter Baeten | Pag. 63 - 69 | 1990 | Uitgever: Afdeling Maritieme Historie van Min.v.Def., 's Gravenhage |
Luchtvaart; 11e jaargang nummer 10: Foto van Martin Mariner 16-306 | Pag. 360 - 361 | 1994 | Uitgeverij Ten Brink, Meppel | |
85 Jaar Marineluchtvaartdienst in beeld Van Farman tot NH 90 Helikopter | Peter Korbee | Pag. 120 - 121 | 2002 | Uitgever: Korbee MLD Promotie, Valkenburg |
Websites.
- AeroWeb: Martin PBM-5A
- Martin PBM-5A
- Uboat.net: Martin PBM-5A
- primePortal.net Martin PBM-5A
- US Cockpits.com: Martin PBM-5A
- PimaAir.org: Martin PBM-5A
Dankwoord