Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Dutch Modelling and Aviation

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijkste steun voor hem.

Deze website zal door verschillende mensen zo lang mogelijk in stand worden gehouden, zodat andere liefhebbers kunnen blijven profiteren van uitgebreide inhoud.

Fokker S.IX

Historie

De Fokker S.IX werd ontwikkeld als opvolger van de Fokker S.IV, die op dat moment al 15 jaar in dienst waren bij de LVA.

De eerste vlucht, werd gemaakt in 1937, Dit prototype was uitgerust met een Armstrong Siddeley Genet Major stermotor.
Ook de MLD had interesse in het type als vervanging van de Fokker S.III.
Deze toestellen waren echter uitgerust met de Menasco Buccaneer lijnmotor van 125 kW. Er werden er 15 stuks van besteld, die allen in 1939 waren afgeleverd.

Na de oorlog ontving Fokker een opdracht voor drie stuks van Frits Diepen, die ze als luchttaxi wilde inzetten.

Versies.

 

Fokker S.IX/1:
Uitvoering uit gerust met Armstrong-Siddeley Genet Major stermotor van 123 kW
Deze versie werd aan de LVA geleverd.
Fokker S.IX/2:
Uitvoering uit gerust met Menasco Buccaneer lijnmotor van 125 kW
Deze versie werd aan de MLD geleverd.

 

Technische gegevens Fokker S.IX LVA
Afmetingen:
Lengte: 7,65 m Spanwijdte: 9,55 m
Hoogte: 2,9 m Vleugeloppervlak: 23 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 695 kg Max. startgewicht: 975 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 185 km/u Stijgsnelheid: - m/min
Kruissnelheid: 155 km/u    
Vliegbereik: 710 km Plafond: 4300 m
Overig:
Motortype: Eén Armstrong-Siddeley Genet Major van 123 kW
Bemanning: Eén instructeur plus één leerling.
Bewapening: Geen

 

Technische gegevens Fokker S.IX MLD
Afmetingen:
Lengte: 7,65 m Spanwijdte: 9,55 m
Hoogte: 2,9 m Vleugeloppervlak: 23 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 695 kg Max. startgewicht: 975 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 185 km/u Stijgsnelheid: - m/min
Kruissnelheid: 155 km/u    
Vliegbereik: 710 km Plafond: 4300 m
Overig:
Motortype: Eén Armstrong-Siddeley Genet Major van 123 kW
Bemanning: Eén instructeur plus één leerling.
Bewapening: Geen

 


Gebruik bij LVA en MLD.

Gebruik bij de LVA

De LVA had al snel interesse in het toestel als opvolger van de Fokker S.IV, die al bijna vijftien jaar in dienst was.

Het plan was dat de firma Kromhout de Major motoren in licentie zou gaan bouwen.
De licentiebouw kwam echter moeizaam op gang en de eerste serie van 20 toestellen werden dan ook uitgerust met gereviseerde motoren.

Een tweede bestelling van 20 stuks werd niet meer gebouwd door het uitbreken van de oorlog.

Aan het eind van de oorlogshandelingen in mei 1940 ontsnapten een aantal vliegers met enkele Fokker S.IXs en SIVs naar Frankrijk. [Zie Go2War2: Fokker S.IX en  ook nederlandseluchtvaart.nl: Forum Fokker S.IX

 Deze werden echter niet meer gebruikt en in Frankrjk achtergelaten. De bemanning vluchtte verder naar Engeland.

Gebruik bij de MLD

De Fokker S.IX werd besteld als opvolger van de Fokker S.III.  Alle vijftien bestelde toestellen waren voor het uitbreken van de oorlog (in Nederland) afgeleverd. Ze waren allen gestationeerd op vliegkamp "De Kooy" en gingen daar tijden de bombardementen verloren.

 


Registratie-overzicht LVA en MLD.

Registratie-overzicht Fokker S.IX (Armstrong Siddeley) bij de LVA

Registratie
Registratie
Constr. nr.
Constr. nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
31        
32        
33        
34        
35        
36        
37        
38        
39        
40        
41        
onderstaande toestellen hadden een door Kromhout in licentie gebouwde Genet Major motor
42        
43        
44        
45        
46        
47        
48        
49        
50       Door de Duitse inval niet meer afgeleverd

 

Registratie-overzichtFokker S.IX (Menasco) bij de MLD

Registratie
Registratie
Constr. nr.
Constr. nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
Contractdatum: 07-12-1937. Alle toestellen zijn vernield bij bombardement van Marine Vliegkamp De Kooy.
S-20 5467 21-10-1938 10-05-1940  
S-21 5468 1-06-1938 10-05-1940  
S-22 5469 1-06-1938 10-05-1940  
S-23 5470 1-06-1938 10-05-1940  
S-24 5471 20-06-1938 10-05-1940  
S-25 5472 20-06-1938 10-05-1940  
S-26 5473 20-06-1938 10-05-1940  
S-27 5474 27-09-1938 10-05-1940  
S-28 5475 27-09-1938 10-05-1940  
S-29 5476 27-09-1938 10-05-1940  
S-30 5477 27-09-1938 10-05-1940  
S-31 5478 27-09-1938 10-05-1940  
S-32 5482? 21-10-1938 10-05-1940  
S-33 5483? 21-10-1938 10-05-1940  
S-34 5484? 21-10-1938 10-05-1940  

 


Schaal 1/72

Bouwpakketten

  • Dujin
    • Kit DA72181: Fokker SIX/ 1 (LVA, Cheetah Engine)
    • Kit DA72182: Fokker SIX / 2 (MLD Menasco Engine)
  • VAMI
    • Kit xx: Fokker SIX (LVA Radial engine no decals)
    • Kit xx: Fokker SIX (MLD Menasco inline engine no decals)

Modelling add-on

  • Aeroclub
    • Set E006: 7 cyl. Armstrong Witworth Cheetah (Envoy)

Decals

  • --
    • Set -: --

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • --
    • Kit -: --

Modelling add-on

  • Aeroclub
    • Set E006: 7 cyl. Armstrong Witworth Cheetah (Envoy)

Decals

  • --
    • Set -: --

 


SchemaKleurnaamFS-nummerRALWEMHumbrolXtraColorVallejo Model ColorVallejo Model AirHataka
Fokker S.IX LVA
Standaard #1Geheel LVA Blauw - - AC D04 115 ? X-214? - - -
Fokker S.IX MLD
Standaard #1 Romp Blauw - 5010   25   - 71.088 ~710
Vleugels, interieur, etc Grijs ~6320 7001   128 X135 70.990 - ~189

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Fokker S.IX LVA

Fokker_SIX-LVA-1-SMALL
Afleverschema Fokker S.IX LVA.
Fokker_SIX-LVA-2-SMALL
Schema Fokker S.IX LVA na mobilisatie september 1939.

 

Fokker S.IX MLD

Fokker SIX-MLD-1-SMALL
Afleverschema Fokker S.IX MLD.
Fokker SIX-MLD-2-SMALL
Schema Fokker S.IX MLD na mobilisatie september 1939.

 

 


Literatuur.

Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. Hugo Hooftman Pag. 54 - 55 1977 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Nederlandse Militaire Luchtvaart in Beeld. deel 1. Hugo Hooftman Pag. 144 - 145 1977 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Nederlandse Marinevliegtuigen Thijs Postma & Nico Geldhof Pag. 19; 30 1978 Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage
Fokker, Bouwer aan de wereldluchtvaart Thijs Postma Pag. 106 1979 Uitgever: Unieboek b.v., Houten
Fokker-vliegtuigen voor de Militaire Luchtvaart   Pag. 11 - 12 1982  
KLu Vliegtuigen: De vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht vanaf 1913 Wim Schoenmaker & Thijs Postma Pag. 64 1987 Uitgeverij De Alk, Alkmaar
70 Jaar Marine-LuchtvaartDienst Nico Geldhof Pag. 51 1987 Uitgeverij Eisma b.v., Leeuwarden
De Nederlandse Vliegtuigen: Alle vliegtuigen ooit in Nederland ontworpen en gebouwd Theo Wesselink & Thijs Postma Pag. 111 1982 Uitgever: Romen Luchtvaart, Haarlem
Luchtvaart; 10e jaargang nummer 2: Ongeval S.9 41 Frits Gerdessen Pag. 74 - 1993 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Camouflage en Kentekens J.Greuter e.a.   1997 Bonneville – Bergen (NH)

 

Websites.

--