Nederlandse Modelbouw en Luchtvaartsite

Dutch Modelling and Aviation

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijkste steun voor hem.

Deze website zal door verschillende mensen zo lang mogelijk in stand worden gehouden, zodat andere liefhebbers kunnen blijven profiteren van uitgebreide inhoud.

Lockheed PV-2 Harpoon

In 1949 werd de NAVO opgericht. Nederland zou in NAVO-verband deelnemen aan de bescherming van de zeeverbinding op de Noordzee en het Kanaal en een bijdrage leveren aan de beveiliging van de aanvoerroutes in het oostelijk deel van de Atlantische Oceaan. De onderzeebootbestrijding had hierbij prioriteit, dus was de aanschaf van (lange-afstands-) patrouillevliegtuigen vereist. Het MDAP (Mutual Defense Assistance Program) bood hierbij uitkomst.

De staf van de MLD hoopte de beschikking te krijgen over Lockheed P2V-5 Neptunes, die toen, we praten over 1950, het beste van het beste was op het gebied van onderzeeboot-bestrijding uit de lucht. Dit toestel werd toen echter net bij de US Navy geïntroduceerd en was voorlopig niet beschikbaar, zodat er als interim-oplossing 18 PV-2 Harpoons aan de MLD ter beschikking werden gesteld.

Op 29-4-1951 vertrokken 30 man onder leiding van LTZ(V)-1 J.L. Den Hollander naar de VS voor omscholing en training bij onder meer NARTU (Naval Air Reserve Training Unit) op N.A.S. (Naval Air Station) Norfolk. De Harpoons werden symbolisch op 12-7-1951 overgedragen aan de MLD. De eerste toestellen waren al op 26-6-1951 op Alameda overgenomen.
De eerste zes toestellen, de S-1 t/m S-4, S-7 en S-8, werden op 31-8-1951 via IJsland naar Nederland overgevlogen, waar ze op 7-9-1951 op Valkenburg aankwamen.

De officiële overdracht door ‘t MAAG (Mutual Assistance Advisory Group) vond plaats op 24-09-1951 te Den Haag. De tweede groep bestaande uit de S-9 t/m S-14 vertrok op 31-10-1951 vanuit Californië om via de Azoren en Marokko op 2-11-1951 op Valkenburg te arriveren. De derde en laatste groep kwam op 24-12-1951 op Valkenburg aan. De ferry-vluchten werden steeds door dezelfde bemanningen uitgevoerd.

Vanaf September 1951 volgden drukke dagen ten gevolge van het opwerken van de bemanningen en op 15-12-1951 had het squadron 320 met 9 bemanningen de operationele status op de PV-2 bereikt. Na het bereiken van de operationele status werd regelmatig deelgenomen aan oefeningen in NAVO-verband, de eerste was in juli 1952. Hierbij werd het squadron geregeld op andere NAVO-bases gedetacheerd.

Tijdens de watersnoodramp in 1953 fungeerde één Harpoon als verbindingsvliegtuig boven het noodgebied. Tevens werden tussen 1 en 16 februari nog 4 tot 6 toestellen voor opsporingswerk ingezet.

Naast de oefeningen werden ook regelmatig cursussen gevolgd, zoals de JASS-cursus op de HMS Eagle bij Londonderrie (JASS = Joint Anti-Submarine School).

Opwaardering en modernisering

In het voorjaar van 1952 werden de S-16 en S-18 bij Avio-Diepen op proef uitgerust met een sonoboei-installatie. De S-17 volgde in Februari 1953. De proeven waren dermate bevredigend dat in juli 1953 de S-4 t/m S-8, S-11, S-13 en S-15 eveneens met een sonoboei-installatie werden uitgerust.
Een andere tekortkoming die tijdens de oefeningen duidelijk werd, was het gemis aan elektronische apparatuur en ECM (ECM = electronic counter measures).

In oktober 1953 werd besloten om, mede door de hiervoor vermelde tekortkomingen, de PV-2’s per 1-7-19-1954 (als onderzeebootbestrijder) buiten dienst te stellen. Gelukkig werd 320 squadron in April  1954 met de P2V-5 Neptune uitgerust.

O.S.R.D. (opsporings- en reddingsdienst)

Op 10-2-1952 werd het VSQ 8 opgericht ten behoeve van het verrichten van de OSRD-taak. Het squadron kreeg toen de beschikking over onder meer B-25’s.
Als aanvulling werden op 16-11-1953 de Harpoons S-3, S-10 en S-14 bij VSQ 8 ingedeeld, op 7-12-1953 gevolgd door de S-18. De B-25’s werden nog voor de jaarwisseling uitgefaseerd.
Behalve het uitvoeren van OSRD-taken had VSQ 8 ook nog als taak het verrichten van algemene diensten, oefeningen met KM-schepen en bijzondere opdrachten.
Door technische problemen bij de (algehele) revisie van de OSRD-Catalina’s P-212 en P-216 en later ook het geringe gereedheidspercentage van deze toestellen, bleven de Harpoons nog tot in 1955 als OSRD-toestellen ingedeeld bij VSQ 8.
Vanaf 21 maart 1955 werd de OSRD-taak overgenomen door VSQ 320, die deze taak uitvoerde met de Neptunes. De Harpoons gingen in de periode 1955/1956 naar Portugal.

Lockheed PV-2 Harpoon, 19-5
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Lockheed PV-2 Harpoon, 19-5
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Lockheed PV-2 Harpoon 19-5
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Lockheed PV-2 Harpoon, 19-5
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Lockheed PV-2 Harpoon
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Lockheed PV-2 Harpoon.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Lockheed PV-2 Harpoon S-1 gecrashed op vliegbasis Woensdrecht
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
in 1951 werd het 320 sq voor onderzeeboot bestrijding vanaf de wal uitgerust met de tweemotorige Lockheed PV-2 Harpoon.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Lockheed PV-2 model V-143 Harpoon, 19-15, de V-143 was een vergrote versie van de model 37 Ventura welke vanaf maart 1944 aan de Amerikaanse Marinevliegdienst werdt afgeleverd.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
De bemanning van een Lockheed PV-2 Harpoon maritiem patrouillevliegtuig van VSQ 320, 1953.
V.l.n.r.: vlgkonst Van Wieken, vltlg Van Fortuin, sgtv Wiersma, ltzv 2oc W. Duinker, ltzv 2oc C.H. Poelman, kpltlg Schrijver, kplvlgmkr Van der Linde.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Vliegtuigmaker opleiding (werkzaam aan de staartpoot van de Lockheed PV-2 Harpoon 1953
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]