Fokker D.XVII

Historie

Nadat de Fokker D.XVI F.32 voor het ML-KNIL was verongelukt, besloot Fokker daarop om een nieuw toestel te ontwerpen, uitgerust met de Curtiss Conqueror motor. Dit toestel kreeg ook de registratie F.32
De eerste vlucht werd gemaakt op 27 november 1931.
De machine was geheel opnieuw ontworpen en dus geen versie van de D.XVI met lijnmotor. Vooral de romp was veel slanker. Na de test werd de D.XVII in februari 1932 verscheept naar Nederlands-Indië

Het toestel was weliswaar sneller en een betere klimmer dan de Curtiss Hawk, maar men had liever Amerikaanse toestellen, die men meer bedrijfszeker vond dan de Fokkers.

In augustus 1932 besloot Defensie in Nederland onverwacht om de D.XVII aan te schaffen in plaats van een aanvullende bestelling van de D.XVI.
Men had bij de LVA nu een voorkeur voor lijnmotoren, die een slanker toestel mogelijk maakten.
Als krachtbron werd gekozen voor de Rolls Royce Kestrel IIS, ook al in onder meer de Fokker C.X in gebruik. Deze leverde betere prestaties dan de Curtiss Conqueror, vooral op grotere hoogten.
Een ander opvallend verschil ten opzicht van de Indische machine was dat behalve de andere motor ook de propeller anders was, deze had voor de LVA-machines een diameter van 3.20 m tegen 2.642 m voor de Indische machine.

Er werden er op 31 december 1932 tien stuks van besteld, waarvan er acht werden uitgerust met de  Rolls Royce Kestrel IIS van 590 pk, één kreeg een Lorraine 12Hfrs Petrel van 800 pk en de ander een Hispano-Suiza 12 XBrs van 760 pk.
In beide gevallen waren de motoren door de fabrikanten ter beschikking gesteld.

De eerste LVA-machine maakte in augustus 1933 de eerste vlucht, in november/december waren de Kestrel-toestellen afgeleverd.

De Hispano-kist maakte op 16 februari 1934 de eerste vlucht, de Lorraine op 1 maart 1934.

De D.XVII werd ingedeeld bij de JaVA op Soesterberg, deze groep was vanaf mei 1939 gestationeerd op Schiphol. Verder was er een D.XVII ingedeeld bij de Jachvliegopleiding.

 De Indische machine werd, zonder motor en tegen vrachtkosten, op 11 mei 1936 aangeboden aan de LVA, omdat het ene toestel eigenlijk niet paste tussen de rest van het materieel. Dit werd uiteraard geaccepteerd en de kist werd in 1937/1938 door het LVB verbouwd aan aangepast aan de overige machines.

In 1938 waren de Hispano en Lorraine-motor versleten en vervangen door de Rolls Royce Kestrel.

Men had dus de beschikking over negen machines. Op 23 mei 1936 was de 201 neergestort door vleugelbreuk en op 15 juli 1938 was de 208 door motorstoring in zee gestort.
De verschillende uitvoeringen van de D.XVII waren uitgebreid beproefd en vergeleken. Vooral de Hispano gaf hoge verwachtingen voor de grotere hoogten.
De fabrikant beweerde dat een hoogte van 9600 m met een standaard machine mogelijk moest zijn.
Het Nederlandse hoogterecord was op dat moment 9587 m behaald met een D.XVI in 1932.
Met wat aanpassingen, zoals een zuurstofmasker, speciaal vliegpak, 100 oktaan benzine en aangepaste koelvloeistof werd 18 januari 1935 , na een aantal proefvluchten waarbij voor het eerst condensatiestrepen verschenen, de recordpoging gedaan. Zonder problemen werd 11000 m gehaald.
Kort daarop raakte de vlieger, Wittert-Van Hoogland, buiten bewustzijn, doordat het zuurstof systeem bevroor. Het toestel vloog op eigen kracht langzaam naar beneden en na zo’n 20 minuten kwam de vlieger weer bij en kon een veilige landing maken. Na correctie was de bereikte hoogte 10180 m.

In augustus 1939 werd de jachtgroep Veldleger, officieel aangeduid als vijfde afdeling van het tweede luchtvaartregiment, V-2 LvR opgericht. Volgens plannen uit 1938 zo één afdeling worden uitgerust met Fokkers D.XVI en D.XVII, waarvan er toen nog in totaal twintig in gebruik waren.
In augustus 1939 was er echter nog één operationele D.XVI en acht D.XVII’s over. Daarom werden twee afdelingen gevormd, 1-V-2 LvR met Fokkers D.XXI en 1-V-2 LvR met de D.XVII. Het toestel was rond die tijd echter wel versleten. De vliegers waren op dat moment aan het trainen op de Douglas DB-8A.
Begin april 1940 waren nog drie D.XVII’s in operationeel gebruik op Soesterberg. In de loop van april werden de zeven overgebleven toestellen overgedragen aan de vliegschool op Texel.
In de meidagen zijn zes van deze toestellen nog overgevlogen naar Buiksloot en vandaar alsnog operationeel ingezet voor onder andere escortevluchten.

Schaal 1/72

Bouwpakketten

• Master Model
  • Kit XX: A resin kit.

Modelling add-on

• --
  • Set --: --

Decals

• --
  • Set --: --

Schaal 1/48

Bouwpakketten

• --
  • Kit --:--

Modelling add-on

• --
  • Set --: --

Decals

• --
  • Set --: --

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Fokker D.XVII: afleverschema.

Fokker D.XVII met Hispano-Suiza motor: afleverschema.

Fokker D.XVII.

Literatuur.

Websites.

• Fokker D.XVII
• Dutch AViation; Fokker D.XVII
• Grebbeberg.nl:Fokker D.XVII
• Go2War2: Fokker D.XVII
• Wikipedia NL: Fokker D.XVII
• LVA-40: Fokker D.XVII