Dutch Modelling and Aviation

Hoofdmenu

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijke steun voor hem.

Gegevens
Hits: 30792

Historie

De Avenger werd ontworpen als opvolger van de TBD1 Devastator. Dit toestel was in 1937 in dienst gekomen; van dit type waren circa 130 toestellen aangeschaft door de US Navy.
Dit trage toestel was niet voorzien van pantsering en zelfdichtende brandstoftanks en tijdens de slag om Midway zeer kwetsbaar gebleken.
Al in 1939 werd door de US Navy een eisenpakket voor een opvolger opgesteld. Eén van de eisen van de US Navy was een interne bommen-/torpedolast. Op basis daarvan kwam Vought met de XTBU-1 SeaWolf en Grumman met de XTBF-1. Vooral omdat de TBF-1 sneller leverbaar was dan de SeaWolf, werd, na evaluatie van een tweetal bestelde prototypes, in december 1940 een contract afgesloten voor de levering van 286 TBF-1s.
Het ontwerp van de TBF was voor een niet onbelangrijk deel gebaseerd op de F4F Wildcat van dezelfde fabrikant. Als krachtbron werd aanvankelijk een Wright R-2600-8 van 1700 pk toegepast. Deze bleek in de praktijk aan de lichte kant.
Wright slaagde er uiteindelijk in om het vermogen van deze motor op te krikken tot 1900 pk van de R2600-20. Daarnaast werd getracht om het gewicht van de Avenger te verlagen.
Een ander probleem was de geschutskoepel. Een geschikte koepel bleek niet te vinden, zodat de ontwerpers van Grumman zelf een koepel met een enkel .50 machinegeweer ontwierpen. Verder was er nog een .30 mitrailleur in het radiocompartiment onderaan de romp en één enkel voorwaarts vurende .30 net op de motorkap, naast de koelinlaat.
In de praktijk bleek dat ontoereikend, zodat vanaf de C-versie deze werd vervangen door twee .50 mitrailleurs, die in de vleugels waren ondergebracht.
In januari 1942 startte de aflevering van de eerste toestellen.
Eind 1942 waren al ruim 64 Avengers afgeleverd.
Vanwege de toenemende vraag naar meer toestellen en omdat Grumman dringend verzocht werd om zich op de productie van de Grumman F6F Wildcat te concentreren, werd de productie van de Avenger eind 1942 overgeheveld naar General Motors, Eastern Aircraft Division. De US Navy had deze fabrikant de letter “M” als identificatieletter toegekend (‘F” was toegekend aan Grumman). GM leverde in november 1942 de eerste TBM-1 af. Aan de Engelse Fleet Air Arm werden ook een aantal toestellen geleverd. Deze werden aanvankelijk aangeduid als TBF-1B.
De Engelsen gaven het toestel de naam Tarpon I. Deze verschilde onder meer de twee blisters net achter de vleugel, die het oorspronkelijke, ovale raam vervingen. Deze aanpassing was ook bij latere Tarpons toegepast.

Versies

TBF-1C/TBM-1C:
Dit type verscheen in de loop van 1943 en verschilde vooral in de vervanging van de enkele .30 mitrailleur in de neus door twee .50 mitrailleurs in de vleugel. Verdere wijzingen waren onder meer de verplaatsing van de antennemast meer naar achteren; verder werd de tweede zitplaats verwijderd en vervangen door radioapparatuur en werd IFF apparatuur aangebracht. Door al deze aanpassingen nam het gewicht toe met ongeveer 225 kg, de motor was nog steeds de Wright Cyclone R-2600-8 van 1700 pk. Ruim 300 toestellen werden aan de Engelsen geleverd als Tarpon II.
TBF-1D/TBM-1D:
Dit type werd ontwikkeld als een nachtversie. Bestaande TBF/TBM-1C’s werden aangepast en voorzien van een pod, met daarin een ASD-1 radar, die onder de voorrand van de rechtervleugel was aangebracht. Om gewicht te besparen werd vaak ook nog de mitrailleurbewapening geheel of gedeeltelijk verwijderd.
TBM-3:
De Avenger was eigenlijk te groot en te zwaar voor de Wright R-2600-8. Het toestel kon in beladen toestand vaak met moeite loskomen van de vliegkampschepen, soms werd wel een deel van de bommenlading losgelaten om verdere problemen te voorkomen. Grumman onderzocht de mogelijkheid om de Wright Cyclone R-2800, die 300 pk meer vermogen leverde, toe te passen, maar de volledige productie van deze motor was bestemd voor onder andere de Hellcat, Corsair en Thunderbolt. Wright slaagde erin om een sterkere uitvoering van de R-2600 te ontwikkelen.
In mei 1942 vloog een prototype XTBF-2, een aangepaste TBF-1, met een Wright Cyclone R-2600-10 en twee andere aangepaste TBF-1’s werden als TBF-3 uitgerust met de Wright Cyclone R-2600-20. Beide motoren leverden 200 pk meer dan de R-2600-8. Uiteindelijk werd besloten om de TBF-3 in productie te nemen. Daar GM inmiddels de volledige Avenger-productie voor zijn rekening nam, werd het type voortaan aangeduid als TBM-3.
Verschillen ten opzichte van de vorige versie waren extra koelflappen en een oliekoeler opening onderin de motorkap. Verder was er een aanpassing van het instrumentenpaneel, deze was groter en afgeplat aan de bovenzijde. Onder de vleugels was de toevoeging van vier sets ‘zero-length’ rakethouders. Dit type werd ook aan de Engelsen geleverd als Tarpon III. Subvarianten waren onder anderen de TBM-3P, een fotoverkenner; TBM-3J voor gebruik in het poolgebied; TBM-3L was uitgerust met een intrekbaar zoeklicht en de TBM-3H was een speciale radarversie.
TBM-3D:
Dit type was een aangepaste TBM3 met een ASD-1 radar. Deze was ook nu in een pod ondergebracht, die ook weer onder de vleugelvoorrand van de rechtervleugel was aangebracht. Ook nu werd, om gewicht te besparen, vaak de mitrailleurbewapening vaak geheel of gedeeltelijk verwijderd.
TBM-3E:
Dit toestel werd ontwikkeld om de prestaties van de Avenger te verbeteren. De Wright Cyclone R-2600-20 was aan het eind van zijn ontwikkelingsmogelijkheden, dus werd gekeken waar gewicht bespaard kon worden. Men slaagde er in om ruim 1150 kg te besparen onder meer door de mitrailleur van het radiocompartiment achterwege te laten.
Tijdens de productie werd nog een aanpassing doorgevoerd, de interne vanghaak werd, wegens aanhoudende corrosieproblemen, vervangen door een extern exemplaar. Deze stak circa 30 cm uit achter de romp. Verder werd het toestel uitgerust met een APS-4 radar, die in een pod onder de rechter vleugel was aangebracht.
TBM-3W:
Gedurende de tweede wereldoorlog bleek dat de scheepsradar niet eerder in staat was om vliegtuigen, die lager dan circa 150 meter vlogen, dan wanneer deze tot op een afstand van ongeveer 35 km waren genaderd. De enige manier was om de radar veel hoger te plaatsen dan nu het geval was.
Een goede oplossing was om de radar in een vliegtuig te plaatsen. Met de ontwikkeling van de APS-20 radar, die door een vliegtuig kon worden meenomen, kon dit probleem worden verholpen.
Men rustte een TBM-3 uit met deze radar. De mitrailleurbewapening werd verwijderd; het bommenruim diende als radarruimte en de antenne werd in een radome onder de radarruimte geplaatst. De geschutskoepel werd eveneens verwijderd en er werd plaats gemaakt voor de benodigde radio- en radarapparatuur. Verder werden twee stabilisatievinnen aangebracht.
Het toestel, XTBM-3W, vloog voor het eerst in augustus 1944.
Mede onder druk van de kamikazeaanvallen, werden veertig TBM-3’s aangepast en begin 1945 kon met de operationele training worden begonnen. De oorlog was echter al afgelopen, voordat de TBM-3W operationeel kon worden ingezet.
De toestellen werden echter toch in dienst genomen, vanwege de gebleken kwaliteiten als AEW-toestellen.
Na de ontwikkeling en het in gebruik nemen van de TBM-3S werden beide typen als team ingezet voor de onderzeebootbestrijding. In de loop van de jaren vijftig werden ze vervangen door de Grumman Af-2W en AF-2S Guardian. [Deze werden eind jaren vijftig al weer opgevolgd door de Grumman Tracker]
TBM-3S:
Dit type werd onder druk van de toenemende dreiging van de groeiende Sovjet-Russische onderzeebootvloot ontwikkeld.
Een aantal TBM-3E’s werd voorzien van nieuwe elektronica en bewapening. De geschutskoepel werd verwijderd en vervangen door een ruimte voor de radaroperator. Delen van de canopy werden afgedekt en de zuurstofvoorziening werd verwijderd, daar slechts op lagere hoogten zou worden gevlogen.
Voor contact met een datalink-systeem van bijvoorbeeld de TBM-3W werd een antenne op het roer geplaatst. In het bommenruim konden dieptebommen en akoestische torpedo’s worden meegenomen.
Een speciale versie werd aan Groot-Brittannië geleverd als AS-4. Deze hadden een zoekradar in een kleine radome onder de romp. De TBM-3S werd onder MDAP geëxporteerd naar onder andere Canada, Frankrijk en Nederland. De canopies van deze exportversies verschilden onderling nogal.

 

Technische gegevens
Afmetingen:
Lengte: 12,48 m Spanwijdte: 16,5 m
Hoogte: 4,98 m Vleugeloppervlak: 45 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 4793 kg Max. startgewicht: 8117 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 444 km/u Stijgsnelheid: - m/min
Kruissnelheid: k236 km/u    
Vliegbereik: 1625 km Plafond: - m
Overig:
Motortype: én Pratt & Whitney R-2600-20 Twin Wasp van 1750 pk
Bemanning: -
Bewapening: -

 

De MLD ontving in 1954 in totaal 78 Avengers, verdeeld over drie typen, namelijk 34 TBM-3S2; 24 TBM-3W2 en 20 TMB-3E/TMB-3E2. Dit waren iets verbeterde uitvoeringen van de oorspronkelijke typen.
De S en W-typen vormden de kern van de onderzeebootbestrijding en een groot deel werd aan boord van de Karel Doorman gestationeerd.
De TBM-3W2 was voorzien van de APS-20 radar.
Voor nachtelijke acties was de TBM-3S uitgerust met een zoeklicht. Als bewapening konden vier dieptebommen worden meegenomen; verder konden twee tot zes sonoboeien onder de vleugels worden meegevoerd. De bijbehorende ontvanger werd door de telegrafist bediend; deze moest eerst een 1.20 lange antenne neerlaten. Verder konden nog markeerlichten, rookbommen, oefenbomen en raketten worden meegenomen.
Medio 1951 werden de eerste bemanningen opgeleid in de VS.
De eerste TBM-3Ws arriveerden in augustus 1953 in Nederland. De rest van de TBM-3W’s volgden in de loop van het jaar.
Door een tekort aan reserveonderdelen en testapparatuur voor de elektronica was het echter nog niet mogelijk om de toestellen operationeel in gebruik te nemen.
Verder waren de TBM-3S-toestellen nog niet beschikbaar. Deze werden in de loop van 1954 afgeleverd.
VSQ 4 was het eerste squadron dat, zij het tijdelijk, de TBM-3W Avenger ontving en werd voor korte tijd bestemd als boord-squadron, maar daarna als opleidingssquadron gestationeerd op Valkenburg.
Vanaf september 1954 was ook VSQ 2 uitgerust met de Avengers en werd in januari 1955 ingescheept op de ‘Doorman”, samen met een detachement van VSQ 4.
In de loop van 1955 werd het squadron overgeplaatst naar de Britse carrier “Bulwark” omdat de “Doorman” tussen 1955 en 1958 grondig werd verbouwd en gemoderniseerd.
Vanaf oktober 1955 waren de beide Avengersquadrons op Valkenburg gestationeerd, af en toe werd ook een detachement naar ander NAVO-bases uitgezonden.

Eind 1956 werden de nog bij VSQ 1 en 5 gebruikte Fireflies overgebracht naar Nieuw-Guinea, bij VSQ 7.
Om het Avenger-bestand uit te breiden ontving men van de Britse Royal Navy een tiental TBM-3E’s en een tiental TBM-3E2’s, die in januari – maart 1958 werden afgeleverd. Vier toestellen (U-27 t/m U-30) werden meteen bestemd als onderdelen leverancier en zijn nooit operationeel gebruikt.
De toestellen werden bij alle drie Avenger-squadrons gebruikt en er zijn ook enkele op de “Doorman” gebruikt als oefening.
De opleiding op dit type, bij VSQ 1 op Curaçao werd opgeheven en worden vervangen door opleiding op de Avengers.
In 1957 ontving VSQ 1 vijf TBM-3S en drie stuks TBM-3W, medio 1958 kwamen daar nog eens vier TBM-3E’s bij. Het squadron had ook nog twee Harvards in gebruik voor onder andere instrumentvliegopleiding.
In mei 1958 werd de “Doorman” weer in de vaart genomen. In 1959 werd een reis naar Nieuw-Guinea ondernomen. Na zes maanden arriveerde men in augustus 1960 in Hollandia. VSQ 2 werd voor twee maanden op Biak gestationeerd.

In de loop van 1960 werden de Avengers vervangen door de Grumman S-2F Tracker. VSQ 4 al in juni/juli 1960; VSQ 2 volgde in januari 1961. VSQ 1 ontving als laatste in december 1961 de eerste CS-2F Trackers.

 

Grumman TBM-3 Avenger

 

 
   

 

Registratie-overzicht Grumman TBM-3E1/2, TBM-3W 'Warner' en TBM-3S 'Strike' van de MLD.

Grumman TBM-3E1/2 Avenger

Registratie
Registratie
2e Registratie
2e Registratie
RAF Registratie
RAF Registratie
Constr. nr.
Constr. nr.
USN BuNo.
USN BuNo.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
U-20 65 XB399 3429 53367 8-1-1958 8-2-1961 Gesloopt NA
U-21 66 XB381 2718 85899 8-1-1958 8-2-1961 Gesloopt NA
U-22   XB449 2975 86156 8-1-1958 16-12-1959 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
U-23   XB396 3612 53550 6-2-1958 16-12-1959 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
U-24   XB308 3169 53107 6-3-1958 24-10-1958 Ongeval
U-25 67 XB445 2368 85549 17-3-1958 25-7-1960 Retour MAAG
U-26 68 XB447 2749 85930 17-3-1958 25-7-1960 Retour MAAG
U-27   XB377 3619 53557 17-3-1958 16-12-1959 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
U-28 69 XB385 3666 53604 19-2-1958 25-7-1960 Retour MAAG
U-29 71 XB382 3161 53099 19-2-1958 13-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
U-30 70 XB379 4036 91131 6-2-1958 8-2-1961 Gesloopt NA
U-31 72 XB384 4628 91723 19-2-1958 13-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
U-32 73 XB378 3204 53142 6-2-1958 25-7-1960 Retour MAAG
U-33 74 XB369 3986 53924 17-3-1958 11-10-1961 Gesloop
U-34 75 XB331 2993 86174 6-3-1958 25-7-1960 Retour MAAG
U-35   XB394 3500 53438 8-1-1958 29-4-1959 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
U-36   XB437 4260 91355 6-2-1958 1-5-1958 Voor reservedelen
U-37   XB393 3122 53060 19-2-1958 29-7-1958 Voor reservedelen
U-38   XB401 3610 53548 6-3-1958 1-8-1958 Voor reservedelen
U-39   XB372 3054 86235 6-3-1958 14-4-1958 Voor reservedelen

 

Grumman TBM-3S2 Avenger

Registratie
Registratie
2e Registratie
2e Registratie
Constr. nr.
Constr. nr.
 USN BuNo.
USN BuNo.
 Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
A-1   4562 91657 30-1-1954 15-6-1954 Ongeval MarineVliegKamp Valkenburg
A-2 20 3353 53291 30-1-1954 5-5-1961 Gesloopt NA
A-3   4372 91467 30-1-1954 16-12-1959 Gesloopt NA
A-4   3309 53247 15-2-1954 17-5-1954 In zee (Egmond)
A-5 21 2849 86030 30-1-1954 15-2-1961 Gesloopt NA
A-6 22 3186 53124 6-2-1954 5-5-1961 Gesloopt NA
A-7   3151 53089 30-1-1954 18-2-1956 In zee (Kanaal)
A-8   3916 53854 4-2-1954 16-12-1959 Gesloopt NA
A-9   3928 53866 23-2-1954 27-1-1959 In zee (Bermuda)
A-10 23 4474 91569 30-1-1954 7-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-11   3713 53651 5-2-1954 16-12-1959 Gesloopt NA
A-12   2671 85852 15-2-1954 29-8-1959 In zee vanaf Karel Doorman
A-13 24 3784 53722 23-2-1954 30-7-1960 Gesloopt, MarineVliegKamp De Kooy
A-14   3149 53087 30-1-1954 8-9-1959 In zee vanaf Karel Doorman
A-15 25 3818 53756 9-10-1954 14-11-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-16 26 2348 85529 7-10-1954 23-3-1961 Gesloopt NA
A-17 27 4094 91189 7-10-1954 14-10-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-18   4591 91686 10-10-1954 29-3-1955 In zee vanaf Karel Doorman
A-19   3264 53202 28-2-1955 26-11-1957 In zee (IJmuiden)
A-20 28 3274 53212 28-2-1955 25-2-1960 In zee (Gibraltar)
A-21 29 3312 53250 28-2-1955 12-10-1960 In zee
A-22 30 3320 53258 28-2-1955 14-11-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-23 31 3702 53640 28-2-1955 1-4-1961 Gesloopt NA
A-24 32 2808 85989 28-2-1955 28-1-1960 In zee (Katwijk)
A-25 33 3644 53582 28-2-1955 12-5-1961 Gesloopt NA
A-26 34 3708 53646 28-2-1955 12-5-1961 Gesloopt NA
A-27 35 3733 53671 28-2-1955 7-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-28 36 3982 53920 28-2-1955 30-7-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-29 37 2442 85623 28-2-1955 7-1-1961 Afgevoerd
A-30 38 2131 69392 31-5-1955 12-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-31 39 2465 85646 31-5-1955 16-12-1959 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-32 40 4209 91304 31-5-1955 30-7-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-33 41 4233 91328 31-5-1955 10-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
A-34 42 4281 91376 31-5-1955 7-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy

 

Grumman TBM-3W2 Avenger

Registratie
Registratie
2e Registratie
2e Registratie
Constr. nr.
Constr. nr.
 USN BuNo.
USN BuNo.
 Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
P-101   3423 53361 29-9-1953 26-9-1954 In zee vanaf Karel Doorman
P-102 45 2469 85650 29-9-1953 14-11-1960 Naar Anth. Fokkerschool.
Medio 1980 geruild voor Fokker S-11;
Machine via Brittanië naar VS en daar gerestaureerd tot vliegwaardige TBM
P-103   2570 85751 29-9-1953 28-10-1955 In zee, HMS Bulwark
P-104 46 2699 85880 29-9-1953 14-4-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-105   2858 86039 29-9-1953 16-12-1959 Gesloopt NA
P-106 47 4361 91456 29-9-1953 10-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-107   2309 85490 29-9-1953 16-12-1959 Gesloopt NA
P-108 48 3048 86229 29-9-1953 30-7-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-109 49 3198 53136 29-9-1953 16-12-1959 Gesloopt NA
P-110 50 4643 91738 29-9-1953 30-7-1960  
P-111 51 3007 86188 29-9-1953 7-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-112 52 4060 91155 29-9-1953 30-1-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-113 53 4201 91296 29-9-1953 7-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-114 54 4290 91385 29-9-1953 14-11-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-115 55 4308 91403 29-9-1953 7-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-116 56 4311 91406 29-9-1953 12-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-117 57 4328 91423 29-9-1953 10-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-118 58 4361 91457 29-9-1953 30-7-1960 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-119 59 4363 91458 29-9-1953 7-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-120 60 4421 91516 1-10-1953 10-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-121 61 4381 91476 1-10-1953 2-5-1961 Gesloopt NA
P-122 62 4393 91488 1-10-1953 2-5-1961 Gesloopt NA
P-123 63 4475 91570 1-10-1953 7-1-1961 Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy
P-124 64 4618 91713 1-10-1953 2-5-1961 Gesloopt NA

 

Schaal 1/72

Hieronder volgt een overzicht van beschikbare modellen in schaal 1/72. De samengevatte informatie is grotendeels afkomstig uit Detail & Scale.

Let er op dat de TBM-3W2 van de MLD een antenne op het richtingsroer heeft. Controleer dit aan de hand van fotomateriaal. Bij de TMB-3S van de MLD ontbreekt de antenne op het richtingsroer. Ga dit ook weer na aan de hand van fotomateriaal.

De canopy van de TBM-3S is van hetzelfde type dat werd gebruikt door de US Navy.

  • Academy/Minicraft
    • Kit 1651: TBF-1 Avenger:
      • Dit is in feite een mix van een Tarpon I en een Tarpon II. Het mist de neusmitrailleur en ook de latere mitrailleurs in de vleugel. De cockpit is weer zoals in de TBF-1 en Tarpon I.
        De positie van de antenne is als op TBF-1C en latere typen. Bijgeleverd zijn ook de blisters voor de Tarpon. Kortom voor een MLD-machine is dit model niet geschikt.
  • Airfix
    • Kit 03033: TBM-3 Avenger;
      • Dit is één van de oudere, zo niet de oudste nog leverbare Avenger-modellen in deze schaal.
        Het model is voorzien van de roemruchte Airfix-rivetting. Deze dient u af te schuren, waarna u het model kunt voorzien van nieuwe ingegraveerde paneellijnen.
        De passing van de onderdelen is matig, de leeftijd van de mal zal hierbij een rol spelen.
        De koelkieuwen lijken meer op die van en TBM-3E dan op die van een TBM-3
        De YAGI-antenne’s zijn vrij grof, voor het mooie kunt u die beter vervangen door zelfgemaakte antennes.
        Het interieur en ook de wielbakken zijn vrij kaal en dienen gedetailleerd te worden. De motor is redelijk van vorm, maar kan desgewenst worden vervangen door een exemplaar van bijvoorbeeld Aeroclub. De canopy is vrij dik uitgevoerd, hoewel het frame weer mooi dun is. Wel is (net als bij de Academy-kit) een verticaal frame-stijl rechts en net naast de piloot aangebracht. Deze hoort daar niet. Deze stijl zit wel aan de linkerzijde. De vorm en afmetingen van het model zijn over het algemeen goed.
  • Hasegawa
    • Kit 24AP34 / 2400673:
      • TBM-3 Avenger/ TBM-3E Night Avenger: [Hasegawa heeft ook een model van de TBM-1C/Tarpon II uitgebracht.] Het bommenruim van dit model kan opengelaten worden, wel is dan een groot gat zichtbaar dat dichtgemaakt dient te worden.
        Verder ontbreken de kleine ramen tussen het bommenruim en de radioruimte. De motor is ook bij dit model redelijk, maar kan desgewenst worden vervangen.
        Er is een stoel voor de tweede cockpit meegeleverd, deze hoort niet in de TBM-3. De kruipruimte nar het radiocompartiment dient opengemaakt te worden.
        De cockpit is vrij kaal ingericht, wel zijn decals voor het instrumenten paneel meegeleverd. De YAGI-antennes dient u ook hier zelf te maken. Net als bij de overige modellen van de Avenger is ook hier weer de onjuiste stijl aan de rechterzijde aanwezig, weghalen dus.
        De koelflappen en flaps die met dit model zijn meegeleverd zijn voor een TBM-3E en niet voor een TBM-3.
        Voor de weergave van een TBM-3E-versie dient u de mitrailleur in de buik weg te laten en de ramen dicht te maken. Verder is de vanghaak van de TBM-3E een externe uitvoering.
    • MACH2
      • Kit GP.013: TBM-3W Een short run injectie kit.

 

IMG 8706

Model van Grumman TBM-1C, gebouwd als Grumman TBM-3E. Gebruikt is de Academy kit met decals van Dutch Decal.
[Voornaamste verschil is de motor. Verder is de Academy kit niet geheel correct. Zie de opmerkingen hierboven.]

IMG 8707

 

Grumman TBM 3E2 Avanger AKleijn
Model van een Grumman TBM-3E Avenger, gebouwd door Adri Kleijn.

 

Grumman TBM3E Avenger PBanis
Model van een Grumman TBM-3E Avenger, gebouwd door Peter Banis.

 

Grumman TBM 3S2 Avenger AKleijn
Model van een Grumman TBM-3S2 Avenger, gebouwd door Adri Kleijn.

 

Grumman TBM 3W2 Avanger AKleijn
Model van een Grumman TBM-3W2 Avenger, gebouwd door Adri Kleijn.

 

Grumman TBM 3W2 Avanger gr AKleijn
Model van een Grumman TBM-3W2 Avenger, gebouwd door Adri Kleijn.

 

Modelling add-on

  • Aires
    • Set 7001: Landingsgestel
    • Set 7007: Grumman TBM/TBF Avenger detail set (for Hasegawa)
    • Set 7208: TBM Avenger wheels & paintmask (Hasegawa)
  • Airmodel
    • Set XX: TBM-3W: Een vacu-gevormde conversie-set voor een TBM-3W.
  • Airwaves
    • Set AC72108: Detaillering set TBM Avenger
  • CMK
    • Set Q72045: TBM Avenger Wheels (Academy)
  • Eduard
    • Set SS252: Detailleringsset voor Hasegawa
    • Set BIG 7216: Detailleringsset voor hasegawa
    • Set E72-441: Landingsflaps voor Hasegawa
    • Set E72-442: Bomb bay (voor hasegawa)
    • Set E72-252: Detailleringsset interior voor Hasegawa
    • Set E72-244: Detailleringsset voor Hasegawa
    • Set E72-245: Detailleringsset, Flaps en bombbay voor TBM Avenger (Hasegawa kit)
    • Kit E72-079: Detailleringsset voor TBF/TBM Avenger (Hasegawa kit)
    • Set E72-080: Detailleringsset, flaps, voor TBF/TBM Avenger (Hasegawa kit)
    • Set E72-199: Update set voor TBFAvenger (Hasegawa kit)
    • Set XS052: Express Mask TBM/TBF Avenger (Hasegawa)
  • Falcon
    • Triple Conversion Kit 7: Vacu Conversion Kit voor P2V-5 Neptune, TF86F Sabre en een TBM-3W Avenger.
    • Set VAX01: US Navy WW2 (TBM,OS2U,TBD,F4F)
  • HighPlanes
    • Kit 72021: Grumman TBM-3W: Een conversieset bestemd voor het Hasegawa model. Naar men zegt één van de beste modellen van de TBM-3W.
  • KMC
    • Set 72-7007: Update set TBM-1C
  • Leading Edge
    • Set SDP72-001: Een conversion kit voor drie verschillende (Canadian) Avengers zoals de TBM-3S
  • Mach2
    • Set GP.013: Grumman TBM-3W AEW Avenger Sub Hunter
  • Magna Models
    • Set 1572: Een conversie kit voor een TBM-3S
    • Set 7204: Grumman Avenger AN/APS Radome
  • Minimeca
    • Set REF.7203: Uitlaat voor TBM/TBF Avenger
  • Neomega
    • Set A4: Landingsgestel en wielen (voor Academy)
    • Set M2: Pratt & Whitney R2600 (A20 B25, TBM/TBF)
  • Owl Decals
    • Set PE72003: Radar Aerials ASB - Night Avenger
    • Set PUR72004: TBM3D Avenger Torpedo Nightfighter conversion
  • Pavla
  • Set V7207: US Navy WW2 canopy set (F4F, F6F-5,F8F,F4U-1,TBF-1,SC1)
  • Quickboost
    • Set 72033: TBM/TBF Avenger engine (Hasegawa)
  • Res-im Resin Improvements
    • Set E72035: Detailset Grumman TBF-1 Avenger (Hasegawa)
  • RVHP
    • Set 7240 Een conversie kit voor een TBM-3W.
  • Scobi-do Produtions
    • Set 72-001: Royal Canadian Navy Avengers (Hasegawa)

Decals

  • Dutch Decal
    • Set 72004: decals voor Meteor T.Mk.7; Grumman TBM-3E Avenger; Grumman TBM-3S2 Avenger; Grumman TBM 3W2 Avenger; De Havilland DH-82 Tiger Moth; Sikorsky SH-34J; Fairey Firefly Mk.IV; Noorduyn Harvard UT-6; Lockheed Harpoon; Westland Lynx UH-14A/14B; Dornier Do-24K X-12 RLM-02/RLM-01. Bij de set zijn geen rozetten of 'stencilling' toegevoegd.
    • Set 72018: decals voor Grumman TBM-3W2 Avenger; Grumman TBM-3E2 Avenger; Fairey Firefly T.Mk.1; Fairey Firefly Mk.1; Fairey Firefly FR.Mk.IV; DeHavilland DH-82; Westland Wasp AH-12A; Lockheed P2V-5 Neptune; North Americxan B-25D MItchell.
  • Flevo Decal
    • Set FD72-013: decals voor Royal Netherlands Navy Pt. II (Grumman TBM-3E Avenger, Harvard, Catalina, Oxford, Beech TC-45J, Fokker S-11)

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • Academy
    • Kit 12285: TBM-3 Avenger "USS Bunker Hill"
  • Accurate Miniatures
    • Kit 3403: Grumman TBF-1C Avenger
    • Kit 480120: Grumman TBF/M Avenger (Lt George H.W. Bush, VT51 USS Jacinto)
    • Kit 480121: Grumman TBM-3 Avenger Night Fighting Bomber of VT(N)90
    • Kit 480120: TBF/TBM Avenger (VT51 USS San Jacinto, Lt George Bush)
    • Kit 480123: Grumman TBM-3D Avenger
  • Hobby boss
    • Kit 80325: Grumman TBM-3 Avenger
    • Kit 80331: British Fleet Air Arm Avenger Mk 1
    • Kit 80314: Grumman TBF-1C Avenger
  • Italeri
    • Kit 342644: TBF/TBM-1 Avenger
  • Lindberg
    • Kit 5307:George Bush TBF Avenger
    • Kit 70575:George Bush TBM-1C Avenger

Modelling add-on

  • Belcher Bits
    • Set XX: RCN TBM3E/AS3 Avenger Conversion set including Accurate Model kit (MLD versie)
    • Set YY: RCN TBM3/AS3 Avenger Conversion set
  • Dangerboy
    • Set TBF: TBF/TBM Avenger Wingfold Conversion (Accurate)
  • Eduard
    • Set BIG4938: Detailset Grumman TBF-1 Avenger (Hobby Boss)
    • Set BIG4935: Detailset Grumman TBM-3 Avenger (Hobby Boss))
    • Set E49-457 / FE457: Detailset Grumman TBF-1 Avenger Self adhesive (Hobby Boss))
    • Set E48-626: Detailset Grumman TBM/TBF Avenger Landing Flaps (Hobby Boss))
    • Set E49-450 / FE450: Detailset Grumman TBM-3 Interior Self adhesive (Hobby Boss))
    • Set E48-629: Detailset Grumman TBF-1 Exterior (Hobby Boss))
    • Set E48-628: Detailset Grumman TBF-1/TBM-3 Bomb Bay (Hobby Boss))
    • Set E48-624: Detailset Grumman TBM-3 Exterior (Hobby Boss))
    • Set BIG4843: Detailset TBM3 Avenger (Accurate Miniatures))
    • Set E49-287 / FE287: Detailset TBM-3 Avenger (Accurate Miniatures))
    • Set E48-467: Detailset TBM Avenger Flaps (Accurate Miniatures))
    • Set BIG4830: Detailset TBF1 Avenger (Accurate Miniatures))
    • Set E49-267 / FE267: Detailset TBF1 Avenger (Accurate Miniatures))
    • Set E48-482: Detailset Grumman TBF Avenger landing Flaps (Accurate Miniatures))
    • Set E48-187: Detailset Grumman TBF-1c Avenger)
    • Set E48-206: Grumman TBM-3 Avenger (Accurate Miniatures))
    • Set E48-144: Detailset Grumman TBM Avenger (Bomb Bay))
    • Set XF108: Express Mask TBM/TBF Avenger (Accurate Miniatures)
  • Falcon Canopies
    • Set VAX07: US Navy WW2
  • Minimeca
    • Set REF.4803: Uitlaat voor TBM/TBF Avenger
  • Model Design Constru
    • Set CV005: Grumman TBM-3W Avenger
    • Set CV007: Grumman TBM-3S Avenger (Royal Canadian Navy)
    • Set CV008: Grumman Avenger AS6 (Royal Navy)
    • Set CV006: Grumman TBM-3S Avenger (Kon Marine,USA,France,Japan)
  • Neomega
    • Set M2/48: Pratt & Whitney R2600 (A20 B25, TBM/TBF)
  • Obscureco Aircraft
    • Set 48003: Two Hamilton Standard 13'1" Props
  • Owl Decals
    • Set PE48003: Radar Aerials ASB - Night Avenger
  • Scale Aircraft Conversions
    • Set 48136: TBF/TBM/Mk.1 Avenger Landing Gear (Hobby Boss)
    • Set 48029: Grumman TBF/TBM Avenger (Accurate Miniatures/Italeri)
  • Teknics
    • Set 4857: TBM/TBF Avenger Instrument panels & Rudder Pedals
  • True Details
    • Set 48044: TBM/TBF Avenger Wheel Set
  • Vector resin
    • Set 48010: Wright R2600
  • Verlinden
    • Set 1274: Grumman TBM/TBF Avenger Super Detail Set for Accurate Miniatures/Italeri
  • Wolfpack
    • Set 48005: TBF/TBM Avenger Wing Folded set (for Accurate Miniature

Decals

  • Flevo Decal
    • Set FD48-013: Royal Netherlands Navy Pt. II (Grumman TBM-3E Avenger, Harvard, Catalina, Meteor T7, Auster MKIII)
  • Dutch Decal
    • Set DDPROFILE 10: Grumman TBM Avenger (MLD)

 

Bij aflevering waren de toestellen geheel MidNight Blue met witte registraties.
De propellernaaf was voorzien van de squadronkleur: VSQ 2 Rood; VSQ 4 Blauw en wit (?) bij VSQ 1.
De rozetten waren in zes posities aangebracht en een vlag op het staartvlak. Het vliegtuigvolgnummer werd herhaald op de motorkap. Net onder het stabilo stond in kleine witte letters “Kon. Marine”.

Eind jaren vijftig werden de toestellen na groot onderhoud, uitgezonderd de TBM-3E’s, die donkerblauw bleven, voorzien van een tweekleurig kleurenschema met een donkergrijze bovenzijden en een sky onderzijde.
De registratie was nu in zwart aangebracht.
Later werden de registraties herzien en de rozetten werden toen in vier posities aangebracht.
De registratie werd herhaald op de linkeronderzijde van de linker-vleugel en tussen motorkap en vleugelvoorrand aan weerszijden op de romp.

Onderzijde
SchemaKleurnaamFS-nummerBS-nummerHumbrolXtraColorVallejo ModelColorVallejo ModelAirHataka
Standaard #1Geheel Dark Glossy Sea Blue: ANA 623 15042   181 X121 70.898 71.091 ~001
 
Standaard #2Bovenzijde Extra Dark Sea Grey ~6099 BS:640 123 / 106 X-5 / X-376 70.866 71.110 ~140
Onderzijde Sky - BS:210 90 X004 / X130 - 71.302 ~026

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Grumman TBM-3E en TBM-3E2 Avenger

Grumman TBM3E Avenger-1-SMALL
Het eerste kleurenschema.
Grumman TBM3E Avenger-2-SMALL
het tweede kleurenschema.

 

Grumman TBM-3S Avenger

Grumman TBM3S Avenger-1-SMALL
Het eerste kleurenschema van de Grumman TBM-3S Avenger.
Grumman TBM3S Avenger-3-SMALL
Het derde kleurenschema van de Grummand TBM-3S Avenger.
Grumman TBM3S Avenger-1-SMALL
Het eerste kleurenschema van de Grumman TBM-3S Avenger.

 

Grumman TBM-3W Avenger

Grumman TBM3W Avenger-1-SMALL
Het eerste kleurenschema van de Grumman TBM-3W Avenger.
Grumman TBM3W Avenger-2-SMALL
Het tweede kleurenschema van de Grumman TBM-3W Avenger.
Grumman TBM3W Avenger-3-SMALL
Het derde kleurenschema van de Grumman TBM-3W Avenger.

 

Literatuur.

Van Farman tot Neptune 2 Hugo Hooftman   1965 La Rivière & Voorhoeve, Zwolle
Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. Hugo Hooftman Pag. 118 t/m 123 1977 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Dutch Military Aviation 1945-1978 Paul A. Jackson Pag. 84 - 85 1978 Uitgever: Midland Countries Publications, Leicester
Nederlandse Marinevliegtuigen Thijs Postma & Nico Geldhof Pag. 58 1978 Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage
70 Jaar Marine-LuchtvaartDienst Nico Geldhof Pag. 110; 129 1987 Uitgeverij Eisma b.v., Leeuwarden
Vliegen voor de Vloot; 70 jaar Marineluchtvaartdienst Harm J. Hazewinkel Pag. 44 1987 Uitgever: Rebo Produkties, Sassenheim
Aircraft Number 82 TMB/TBF Avenger in action. Charles L. Scrivner Pag. 31 - 38; 41 - 43; 46 - 47 1987 Uitgever: Squadron/Signal Publications Inc., Carrolton, Texas
Luchtvaartwereld; 6e jaargang nummer 6: Grumman TBM Avenger, Corpulente wreker Nico Geldhof Pag. 181 - 186 1989 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
TBF & TBM Avenger Detail & Scale vol. 53 Bert Kinzey Pag. 1997 Uitgever: Squadron/Signal Publications Inc., Carrolton, Texas
Camouflage en Kentekens J.Greuter e.a.   1997 Uitgeverij Bonneville, Bergen (NH)
85 Jaar Marineluchtvaartdienst in beeld Van Farman tot NH 90 Helikopter Peter Korbee Pag. 116 - 119 2002 Uitgever: Korbee MLD Promotie, Valkenburg
MIP 2003/1: Hunter-Killer Avengers in 1/48     2003 IPMS Nederland
Dutch Profile 7: De MLD Avenger TBM-3S Strike /3W Warner /3E Easy Geldhof N. / L. Boerman   2008 Dutch Profile - Zwamerdam

 

Websites.

Met dank aan J. Visschedijk voor aanvullingen en correcties aangaande het registratie-overzicht

Gegevens
Hits: 33542

Historie

De US Navy verzocht om de ontwikkeling van een tweemotorig vliegtuig dat de teams éénmotorige Warner en Strike-toestellen zoals de Avenger en Guardian, moest gaan vervangen.
Grumman kwam in 1949 uit met model G89, een tweemotorig ASW-toestel dat op basis van het eisenpakket was ontworpen. In juni 1950, na een evaluatie van de G-89, ontving Grumman opdracht voor twee prototypen die de aanduiding XS2F-1 kregen toegewezen.
Het eerste toestel, bu.no. 129137 maakte begin december 1952 de eerste vlucht; het tweede prototype, BuNo 129138, volgde in februari 1953.De uitgebreide testen door de US Navy resulteerde in een eerste order voor vijftien toestellen van type S-2F-1. Vanaf 1962 hanteerde de US Navy een andere typeaanduiding.

Versies

S2F-1:
Vanaf 1962 werd deze aangeduid als S-2A.
Het toestel was uitgerust met een AN/APS 38 zoekradar, ondergebracht in een intrekbare, enigszins gestroomlijnde radome onder de romp [deze stak in ingetrokken 15,24 centimeter onder de romp uit; in neergelaten toestand was dit 62,23 centimeter.
Verder was er een intrekbare MAD-boom. Deze stak in uitgestoken toestand 2,74 meter uit achter de romp. De eerste toestellen waren verder voorzien van een bipolaire APA-69 ECM richtingzoeker op de cockpit. Deze werd algauw vervangen door een APA-69 in een radome.
Aanvankelijk was een zoeklicht van 70 miljoen kaars onder de rechtervleugel, later werd deze vervangen door een exemplaar van 85 miljoen kaars.In het bommenruim konden torpedo’s, bommen of dieptebommen worden meegenomen.
Onder elk van de vleugels waren drie ophangpunten voor HVAR raketten, bommen of rakethouders aanwezig. In de achterzijde van elk van de motorgondels konden acht SSQ-2 sono-boeien of één paar grotere SSQ-1 sono-boeien worden meegenomen.
Naast de sono-boeien konden ook nog vijftien SUS (Signal-Underwater-Sound) boeien worden meegenomen. Deze veroorzaakten door een kleine explosie een geluidsgolf onder water, waarvan de echo’s konden worden geanalyseerd. Later werd de achterzijde van de motorgondel voorzien van een aerodynamische achterkant.
In totaal werden er 755 toestellen gebouwd, waarvan er 130 stuks werden geëxporteerd (onder MDAP).
In Canada werden nog een 99 stuks, afgeleid van de S2F-1 gebouwd door DeHavilland of Canada.
  • US-2A: Een utility-uitvoering als vervanging van onder andere de C-45. Alle ASW-apparatuur werd verwijderd en de achterzijde van de motorgondel werd afgedicht. Dit type werd ook gebruikt als doelsleper. Ruim 50 toestellen werden omgebouwd.
  • US-2B: Ook dit type was een aangepaste S2F-1. Een verschil met de US-2A was dat er vijf passagiers meegenomen konden worden. In het bommenruim konden extra brandstoftanks worden meegenomen.
    Er werden 75 S-2A's omgebouwd.
  • S2F-1T: Dit was een trainerversie voor de meermotorigen-opleiding. Ook hier was alle ASW-apparatuur verwijderd. Later werd dit type aangeduid als TS-2A. Wel konden oefenbommen en –torpedo’s worden meegenomen.
    Er werden 200 stuks gebouwd.
S2F-1S.
Dit interim-type, later ook wel aangeduid als S-2B, was een gemoderniseerde uitvoering van de S-2A. De modernisering had betrekking op de vernieuwde ASW apparatuur en de installatie van JEZEBEL en JULIE akoestische systemen.
S2F-1S1.
Vanaf 1962 werd deze aangeduid als S-2F.
Vooral de ASW-apparatuur was gemoderniseerd en ook werd een verbeterd JULIE-systeem toegepast.
S2F-2:
Vanaf 1962 werd deze aangeduid als S-2C.
Dit was een verbeterde versie, die een groter bommenruim had. Verder waren de ophangpunten onder de vleugels versterkt en werd de spanwijdte van de horizontale stabilizer vergroot met ruim 12 centimeter.
Er werden zestig toestellen van gebouwd.
Een klein aantal werd verbouwd tot fotoverkenner.
  • US-2C: Veel S-2Cs die waren vervangen door nieuwe versies van de Tracker, werden omgebouwd tot transport-toestellen.
    Alle ASw-apparatuur werd verd verwijderd, wel bleef installatie voor de sono-boeien (achter in de motorgondels) gehandhaafd.
  • RS-2C/S2F-2P: Eén uitgefaseerde Grumman S-2C werd omgebouwd tot foto-verkenner.
    Alles ASW-appratuur werd verwijderd en er weerden zes foto-camera's onder in de romp ingebouwd.
S2F-3 (S-2D):
was de derde Tracker-variant die door Grumman werd geproduceerd. Er werden er honderd van gebouwd. De APA-69 ECM radome was verwijderd; het vergrote bommenruim van de S2F-2 was weer achterwege gelaten; er konden nu in totaal 32 sono-boeien worden meegenomen. De motoren waren van een verbeterd type en de spanwijdte van met 91 centimeter vergroot, terwijl de vleugeltips nu afgerond waren en ECM-apparatuur bevatten.
S2S-3S:
was de laatste productievariant die werd gebouwd. Er was nu een extra radome onder de romp ingebouwd en een intrekbare bladantenne. Inwendig was onder andere de ASA-31 apparatuur vervangen door het ASN-130 systeem; de automatisch piloot was vervangen door een moderner type en de brandstofcapaciteit was vergroot.

Canadese Licentiebouw.

CS2F-1:
Na uitgebreide tests en evaluaties door de Canadese Navy werd de eerste CS2F-1 in februari 1957 afgeleverd. In totaal werden 99 toestellen in twee varianten gebouwd.
De CS2F-1 verschilde van de S2F-1 vooral ten aanzien van de antennes en het ontbreken van de APA-69 ECM radome op de cockpit. De meeste toestellen hadden een kleine antenne op de zelfde plaats.
CS2F-2:
Een verbeterde versie was de CS2F-2. De verbeteringen hadden vooral betrekking op de ASW sensor, het MAD-systeem en een gemoderniseerde radar.
Uitwendige verschillen met de CS2F-1 waren vooral de antennes.
CS2F-3:
Tussen 1964 en 1967 werd een grote MLU uitgevoerd.
Deze update had betrekking op de installatie van ASN-501 tactisch computer/navigatiesysteem; APN-03 doppler radar en verbeterde JULIE/JEZEBEL-sensoren. De verbeterde toestellen, zowel CS2F-1 als CS2F-2, werden aangeduid als CS2F-3.

 

Technische gegevens
Afmetingen:
Lengte: 12,88 m Spanwijdte: 21,24 m
Hoogte: 4,96 m Vleugeloppervlak: 46 m2
Gewichten:
Leeggewicht: 8603 kg Max. startgewicht: 12170 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 407 km/u Stijgsnelheid: - m/min
Kruissnelheid: 240 km/u    
Vliegbereik: 1850 km Plafond: 6949 m
Overig:
Motortype: Twee Wright Cyclone R-1820-82 van 1575 pk elk
Bemanning: Vier man
Bewapening: 6 HAVAR 10 cm raketten, 2 General Electric Mk.44 torpedo's of 2 Lulu dieptebommen, of 2 Mk. 101 conventionele dieptebommen

 

In 1960 ontving de MLD in het kader van MDAP van de VS 26 Grumman S2F-1 Trackers. Deze toestellen waren ingedeeld bij VSQ 4 aan boord van de ‘Doorman’; bij VSQ 320 en bij VSQ 2 op Valkenburg. Verder waren er een aantal toestellen ingedeeld bij VSQ 5, eveneens op Valkenburg.
De Trackers zijn medio 1971 verbouwd tot (U)S-2N. Alle elektronica werd verwijderd en er werd een voorziening voor het slepen van een manche aangebracht.

Van Canada ontving de MLD eind 1960, begin 1961 nog eens 17 CS2F-1’s. Het overgrote deel van deze toestellen werd ingedeeld bij VSQ 5, gestationeerd op Hato en belast met de training van bemanningen en lokale bescherming. Een vijftal toestellen was nog ingedeeld bij VSQ 4 aan boord van de ‘Doorman’. In 1970 – 1971 werden de Canadese toestellen uitgefaseerd.
De 184/H was lange tijd in de Anthony Fokker-school te Den Haag aanwezig.
De 190 ging naar de KLM-school en heeft nog enige tijd de originele kleuren gevoerd en ging later naar Bosbad Hoeven.

Grumman (C)S2F-1 Tracker ((C)S-2A) (1960-1971) onderzeebootbestrijdingsvliegtuigen staan op het Marinevliegkamp Hato op het eiland Curaçao van de Nederlandse Antillen.
Grumman (C)S2F-1 Tracker ((C)S-2A) (1960-1971) onderzeebootbestrijdingsvliegtuigen staan op het Marinevliegkamp Hato op het eiland Curaçao van de Nederlandse Antillen.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Het Grumman (C)S2F-1 Tracker ((C)S-2A) onderzeebootbestrijdingsvliegtuig 180 (1961-1971).
Grumman (C)S2F-1 Tracker onderzeebootbestrijdingsvliegtuig 180 (1961-1971).
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

 

In de periode 1969 – 1970 18 S2F-1-toestellen, namelijk, 149, 151, 153, 155 t/m 163; 164 t/m 169 en 171 opgewaardeerd tot S2N, hierbij werd vooral de inwendige apparatuur gemoderniseerd.
Uiterlijk veranderde vrijwel niets aan de toestellen, alleen de typeaanduiding werd aangepast. Vier gemoderniseerde toestellen, 151, 159, 160 en 168 werden aangepast tot US-2N. Hierbij werd de MAD-boom en apparatuur verwijderd. De US-2N’s werden gebruikt als doelsleper.
De 159 van Aviodrome is zo’n US-2N en is voorzien van een sleepdoel. In de loop van 1975 werden de Trackers buiten dienst gesteld.

Momenteel zijn nog de volgende Trackers in ons land aanwezig, zoals hierboven reeds vermeld, CS2F-1 184 was te Den Haag, maar is nu op MVK Valkenburg om te worden gerestaureerd; US2-N 159 bij Aviodrome te Lelystad en US-2N 160/V in het Militaire Luchtvaart Museum te Soesterberg.

De Tracker 151 van de KLM is naar een school te Hoofddorp overgebracht. Enige jaren geleden is dit toestel, dat in prima staat verkeerd, overgebracht naar de Aviodrome te Lelystad.

 

Grumman Tracker

 

 

Registratie-overzicht Grumman (U)S-2F en (C)S-2A Tracker.

Grumman (C)S-2A Tracker

Registratie
Registratie
 Constr. nr.
Constr. nr.
 RCAF Registratie
RCAF Registratie
 Datum in dienst
Datum in dienst
 Datum uit dienst
Datum uit dienst
 Opmerkingen
Opmerkingen
180 1502 DH-5-01 30-03-1961 01-03-1971 Naar Brandweer Marinevliegkamp Valkenburg.
181 1503 DH-5-02 18-09-1961 11-06-1968 Gesloopt
182 1504 DH-5-03 18-09-1961 01-08-1971 Na gebruik door Brandweer Marinevliegkamp Valkenburg en later gesloopt.
183 1505 DH-5-04 18-09-1961 01-03-1971 Voor instructie-doeleinden naar TNO, Rijswijk
184 1506 DH-5-05 10-04-1961 01-01-1970 Voor instructie-doeleinden naar Anth. Fokkerschool te Den Haag.
Momenteel bij traditiekamer MLD op De Kooy
185 1507 DH-5-06 18-09-1961 01-08-1971 Voor instructie-doeleinden naar LETS, Deelen
186 1511 DH-5-10 06-12-1960 01-10-1970 Gesloopt
187 1512 DH-5-11 06-12-1960 22-04-1970 Gesloopt
188 1513 DH-5-12 18-09-1961 13-05-1968 Naar MLTS en later gesloopt
189 1514 DH-5-13 06-12-1960 01-11-1969 Gesloopt
190 1515 DH-5-14 18-09-1961 17-10-1968 Voor instructie-doeleinden naar KLM, Schiphol
Naar Aviodrome, Lelystad
191 1516 DH-5-15 30-03-1961 01-08-1969 Gesloopt
192 1518 DH-5-17 30-03-1961 31-07-1970 Gesloopt
193 1522 DH-5-21 06-12-1960 09-06-1970 Naar HTS Haarlem en later gesloopt
194 1523 DH-5-22 06-12-1960 01-06-1970 Gesloopt
195 1524 DH-5-23 10-04-1961 26-08-1966 Na ongeval bij Aruba afgeschreven.
196 1526 DH-5-25 18-09-1961 01-05-1968 Gesloopt

 

Grumman (U)S-2A/N Tracker.

Registratie
Registratie
 US Fiscal Year nr.
US Fiscal Year nr.
 Datum in dienst
Datum in dienst
 Datum uit dienst
Datum uit dienst
 Opmerkingen
Opmerkingen
146 147636 707 08-03-1960 21-07-1971 Via MAAG naar Turkse Marine
147 147637 708 08-03-1960 15-05-1972 Via MAAG naar Turkse Marine
148 147638 709 07-04-1960 31-12-1971 Via MAAG naar Turkse Marine
149 147639 710 11-04-1960 27-09-1974 Omgebouwd tot S-2N in 11-1970.
Opgeslagen en later gesloopt.
150 147640 711 11-4-1960 11-01-1962 Na ongeval bij Katwijk afgeschreven.
151 147641 712 23-04-1960 07-01-1976 Omgebouwd tot S-2N in 12-1970.
Bewaard en naar Bosbad Hoeven.
Daarna naar ROC te Hoofddorp en momenteel in Aviodrome te Lelystad
152 147642 713 23-04-1960 18-03-1963 In zee bij Gibraltar en afgeschreven.
153 147643 714 25-05-1960 04-11-1974 Omgebouwd tot S-2N in 09-1970.
Retour naar US Navy in 1974
154 147644 715 25-05-1960 31-08-1971 Via MAAG naar Turkse Marine
155 147645 716 25-06-1960 09-02-1974 Omgebouwd tot S-2N bij Fairey, Canada, 06-1968.
Gesloopt
156 148278 717 18-08-1960 09-02-1974 Omgebouwd tot S-2N bij Fairey, Canada, 06-1968.
Gesloopt
157 148279 718 25-06-1960 07-01-1976 Omgebouwd tot S-2N in 03-1970.
Opgeslagen.
158 148280 719 25-06-1960 23-02-1974 Omgebouwd tot S-2N in 09-1969.
Gesloopt
159 148281 720 25-06-1960 07-01-1976 Omgebouwd tot S-2N in 09-1969.
Bewaard en naar Aviodome (nu Aviodrome).
160 148282 721 18-08-1960 07-1-1976 Omgebouwd tot S-2N in 12-1970.
Bewaard en naar Militaire Luchtvaart Museum.
161 148283 722 18-08-1960 02-12-1974 Omgebouwd tot S-2N in 03-1970.
Retour naar US Navy in 1974
162 148284 723 23-08-1960 09-02-1974 Omgebouwd tot S-2N in 03-1969.
Gesloopt.
163 148285 724 23-08-1960 13-10-1971 Via MAAG naar Turkse Marine
164 148286 725 23-08-1960 02-12-1974 Omgebouwd tot S-2N in 6-1969.
Retour naar US Navy in 1974.
165 148287 726 23-08-1960 04-11-1974 Omgebouwd tot S-2N in 11-1969.
Retour naar US Navy in 1974
166 148288 727 21-10-1960 27-09-1974 Omgebouwd tot S-2N in 03-1970.
Opgeslagen en later gesloopt.
167 148289 728 21-10-1960 27-09-1974 Omgebouwd tot S-2N in 09-1970.
Opgeslagen en later gesloopt.
168 148290 729 21-10-1960 07-01-1976 Omgebouwd tot S-2N in 02-1970.
Opgeslagen en later gesloopt.
169 148291 730 12-01-1961 27-09-1974 Omgebouwd tot S-2N in 06-1970.
Opgeslagen en later gesloopt.
170 148292 731 15-12-1960 15-05-1971 Via MAAG naar Turkse Marine
171 148293 732 15-12-1960 27-09-1974 Omgebouwd tot S-2N in 08-1970.
Opgeslagen en gesloopt.
172 136459 368 30-03-1962 21-07-1971 Via MAAG naar Turkse Marine
173 136576 485 30-03-1962 28-12-1971 Via MAAG naar Turkse Marine

 

Schaal 1/72

Bouwpakketten

  • Hasegawa
    • Kit JS-102: Een model van een Grumman S-2F-1 (S-2A) Tracker [ook uitgebracht dooor Revell met decals voor een toestel van de MLD]
  • Hobbycraft
    • Kit 1351: Een model van een Grumman S2F-1 (S-2A) Tracker. [praktisch een kopie van de Hasegawa kit]

 

Grumman S 2A Tracker AKleijn
Een model van een Grumman US-2N Tracker, gebouwd door Adri Kleijn.

 

Grumman (C)S2A Tracker AKleijn
Een model van een Canadair (Grumman) CS-2A Tracker, gebouwd door Adri Kleijn.

 

Modelling add-on

  • Aeroclub
    • Set V173: S2F Tracker Landing Gear
  • Eduard
    • Set 72-267: Detailset Grumman S2F Tracker interior (Hasegawa)
    • Set 72-268: Detailset Grumman S2F Tracker exterior (Hasegawa)
    • Set SS322: Grumman S2F Tracker (Hasegawa)
    • Set XS206: Express Mask Grumman S2F Tracker (Hasegawa)
  • Pavla
    • Set C72056: Grumman S2F-1 Tracker Cockpit and operators station
  • QuickBoost
    • Set 72059: S2F Tracker engines (Hasegawa)
  • Vector Resin
    • Set 72014: Wright R1820 "Cyclone" (Late)

Decals

  • Model Decal
    • Set 030: Een decalset met decals voor Jaguar, Phantom, Javelin(RAF), Tracker(MLD)
  • Dutch Decal
    • Set 72028: Een decalset met decals voor verschillende Nederlandse Trackers
  • FlevoDecal
    • Set 72-009: Een decalset met Karel Doorman 1968 Cruise (Sikorsky UH-34J & Grumman S-2A Tracker)

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • Kinetic
    • Kit 48024: Een kit van een S-2E/G met onderdelen voor een S-2A (wel de lengte van o.a. romp in de gaten houden)
    • Kit 48039: Grumman S2A Tracker (S2F-1, CS2F-1)
  • Italeri
    • Kit 342699: Grumman S2E/F/G Tracker: Her-uitgave van de Kinetic kit.

Modelling add-on

  • Aires
    • Set 4593: S2F Tracker Wheels and paint mask (Kinetic)
  • Eduard
    • Set BIG4965: Detailset Grumman S2E Tracker (Kinetic/Italeri)
    • Set E49-564 / FE564: Detailset Grumman S2E Tracker Interior Self Adhesive (Italeri)
    • Set E48-701: Detailset S2E Tracker Exterior (Kinetic/Italeri)
    • Set E48-700: Detailset S2E Tracker Undercarriage (Kinetic/Italeri) Eduard
    • Set E48-699: Detailset S2E Tracker Bomb Bay (Kinetic/Italeri) Eduard
  • Scale Aircraft Conversions
    • Set 48130: S2F Tracker Landing Gear (replacement for 1/48 Kinetic)
  • Wolfpack
    • Set 48137: Tracker Wing Folded set (Kinetic)

Decals

  • Dutch Decal
    • Set 48044: Een decalset met decals voor verschillende Nederlandse Trackers en Oxford
  • FlevoDecal
    • Set 48-009: Een decalset met Karel Doorman 1968 Cruise (Sikorsky UH-34J & Grumman S-2A Tracker)

 

Op Vlaggeschipsmaldeel5.nl is veel materiaal over de Tracker te vinden, onder andere een uitgebreide fotosessie van Tracker 160.

 

De S2F-1’s waren uitgevoerd in een tweekleurige beschildering, Extra Dark Sea Grey aan de bovenzijde en Sky aan de onderzijde.

De CS2F-1’s waren bij aflevering allemaal geheel in Canadese kleuren, Dark Grey, de Canadese versie van Extra Dark Sea Grey aan de bovenzijde en Light Grey, de Canadese versie voor Medium Sea Grey van RAF aan de onderzijde.

Info via IPMS Canada; Steve Sauve: .....”.For the colours of the aircraft, the RCN colour officially known as Light Grey (not Light Sea Grey) is the same as the RAF's Medium Sea Grey, and the colour known by the RCN as Dark Grey (not Dark Sea Grey ) is matched by FAA Extra Dark Sea Grey. Both are readily available from most model paint producers…”……………….), dus de bovenzijde in BS640 = FS~6099 en de onderzijde in BS637 = FS ~6270

Op Http://hedgehoghollow.com/buzz/Colour_Guide/rcnair_clr.html wordt verwezen naar FS36099 (ca H-123 en X-376) op bovenzijde en FS16314 (X-143) aan de onderzijde voor de Canadese Trackers. Na vergelijk met wat foto’s en de kleuren op Http://www.ipmsstockholm.org/colorcharts/stuff_eng_colorcharts_fs.htm , is FS ~6270 een betere kleur dan FS ~6314.


Enkele Canadese Trackers zijn later tijdens groot onderhoud, voorzien van dezelfde beschildering als de US2F-1’s. In de Anthony Fokker-school stond bijvoorbeeld lange tijd de 184/H die deze beschildering voert. Dit toestel is inmiddels overgebracht naar Den Helder.
De propellernaven waren vaak zwart; maar soms ook in de squadronkleuren geschilderd, te weten, VSQ 320, oranje; VSQ 4 blauw en VSQ 2 rood.
De CS-2F’s waren donkergroen aan de binnenzijde, de US-2 waren meer zandgeel, met zwarte (instrument)panelen. De stoelzittingen waren oranje.

Kleuren-tabel:

Schema Kleurnaam FS Nummer BS-nummer Humbrol XtraColor Vallejo ModelColor Vallejo ModelAir Hataka
Standaard #1 Bovenzijde Extra Dark Sea Grey ~6099 BS:640 123 / 106 X-5 / X-376 70.866 71.110 ~140
Onderzijde Sky - BS:210 90 X004 / X130 - 71.302 ~026
Afleverschema Canadair (Grumman) CS-2A Tracker
Standaard #1; Afleverschema Bovenzijde Extra Dark Sea Grey ~6099 BS:640 123 / 106 X-5 / X-376 70.866 71.110 ~140
Onderzijde Medium Sea Grey ~6270 ? BS:637 126 / 165 X3 / X133 70.870 71.270 ~141

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Grumma/Canadair CS-2F Tracker

Grumman CS2 Tracker-1-SMALL
CS-2F Tracker: kort na aflevering nog in het Canadese grijze kleurenschema.
Grumman CS2 Tracker-2-SMALL
CS-2F Tracker: In het latere kleurenschema van donkergrijs en sky.

 

Literatuur.

Van Farman tot Neptune 2 Hugo Hooftman Pag. 173 – 179 1965 La Rivière & Voorhoeve, Zwolle
RT ‘Random Thoughts IPMS Canada’:; Vol. 9; no. 2: Tracker Colors     02-1976 IPMS Canada
RT ‘Random Thoughts IPMS Canada’:; Vol. 9; no. 1: Tracker part One     01-1976 IPMS Canada
MIP 1975/4: Grumman S2F Tracker Special     1975 IPMS Nederland
Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. Hugo Hooftman Pag. 136 - 139 1977 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Dutch Military Aviation 1945-1978 Paul A. Jackson Pag. 72; 85 1978 Uitgever: Midland Countries Publications, Leicester
Nederlandse Marinevliegtuigen Thijs Postma & Nico Geldhof Pag. 60 - 61 1978 Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage
Vliegen voor de Vloot; 70 jaar Marineluchtvaartdienst Harm J. Hazewinkel Pag. 50 - 51 1987 Uitgever: Rebo Produkties, Sassenheim
70 Jaar Marine-LuchtvaartDienst Nico Geldhof Pag. 103; 131 - 132 1987 Uitgeverij Eisma b.v., Leeuwarden
Vliegtuigsquadrons 320 en 321 50 jaar P. Staal & Peter Baeten Pag. 70 1990 Uitgever: Afdeling Maritieme Historie van Min.v.Def., 's Gravenhage
Aircraft number 100: S2F Tracker in Acton J. Sullivan Pag. 6 - 13; 21 - 23 1990 Squadron/Dignal Publications Inc. Carrolton, Texas
Camouflage en Kentekens J.Greuter e.a.   1997 Bonneville – Bergen (NH)
85 Jaar Marineluchtvaartdienst in beeld Van Farman tot NH 90 Helikopter Peter Korbee Pag. 130 - 131; 134 - 135 2002 Uitgever: Korbee MLD Promotie, Valkenburg

 

Websites.

 

Gegevens
Hits: 13143

Historie

De Gotha G.IV was de opvolger van de Gotha G.III en voerde diverse verbeteringen door.
Omdat gebleken was dat de achterste luchtschutter moeilijkheden had om zowel de bovenste als onderste mitrailleur te bedingen, loste men dit op door toepassing van de zogenaamde "Gotha tunnel", een constructie die zowel de bovenste als onderste positie met elkaar verbond, zodat de mitrailleur snel van boven naar beneden en vice versa kon worden gebracht.

Daarbij bleef het nog steeds mogelijk om ook de onderste mitrailleur te bevestigen en verder kon nog een vierde mitrailleur tussen de piloot en de bomrichter worden aangebracht. In de praktijk werd dit weinig toegepast, vooral om gewicht te besparen.
Andere wijzigingen waren de geheel uit hout gebouwde romp.
Om de stabiliteit in dwarsrichting te verbeteren werden ailerons in de onderste vleugel aangebracht.

In november 1916 werd Gotha opdracht gegeven om 35 toestellen te bouwen, later verhoogd tot vijftig. Verder werden nog eens tachtig toestellen besteld bij Siemens-Schuckert Werke (SSW) en nog eens 100 bij Luft-Verkehrs-Gesellschaft (LVG).  Deze in licentie gebouwd toestellen waren wat zwaarder en trager dan de originele uitvoering, omdat er allerlei rompversterkingen dienden te worden aangebracht.

De laatste productietoestellen bij SSW  hadden doorgaans een neuswiel gemonteerd om neusstand te voorkomen, ook waren Flettner servo tabs toegepast, zoals later op de Gotha G.V werden gebruikt.  Om de prestaties en staartlastigheid van de machines het hoofd te bieden, paste LVG een grotere V-stand van de vleugels toe.

De laatste geproduceerde machines van SSW en LVG werden met minder krachtige motoren uitgerust en voornamelijk gebruikt als trainers.

 

Technische gegevens
Afmetingen:
Lengte: 11,86 m Spanwijdte: 23,7 m
Hoogte: 4,3 m Vleugeloppervlak: 89,5 m2
Gewichten:
Gewicht (Leeg): 2400 kg Max. start gewicht: 3635 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 140 km/u Kruissnelheid: - km/u
Stijgsnelheid 28 min naar 300 m    
Plafond: 6500 m Vliegbereik: 490 km
Overig:
Bemanning: Drie man
Motortype: Twee Mercedes D-IVa van 260 pk elk
Bewapening: 500 kg Bommen; Twee draaibare 7,9 mm Parabellum MG 14 mitrailleurs.

 

Op 18 Augustus 1917 zijn twee Duitse bommenwerpers, type Gotha G-IV, met de registratienummers 1055/16 en 1059/16 op de thuisvlucht na het uitvoeren van een bombardement in Engeland. Ten gevolge van een navigatiefout komen ze bij de Nederlandse kust uit. Om te voorkomen dat ze boven (neutraal) Nederlands grondgebied belanden en het luchtruim schenden, besluiten zij de kustlijn in Noordelijke richting te volgen, zodat ze dan vanzelf in Duitsland terecht zullen komen. Nabij de Dollard, gaan beide toestellen landinwaarts, waarschijnlijk ook weer door een navigatiefout en misschien onder invloed van hun brandstofpeil, vliegen ze echter toch boven Nederlands grondgebied.

Ze worden dan ook al snel door het parate Nederlandse leger onder vuur genomen. Eén van de propellers van de 1055/16 wordt geraakt, waardoor een stuk afbreekt.
De machine is niet meer te vliegen en de driekoppige bemanning zet daarom de machine bij Beerta aan de grond, waar ze meteen geïnterneerd worden.
De 1059/16 is dan door zijn brandstof heen en wordt bij Blijham aan de grond gezet. De bemanning ziet echter toch nog kans om het toestel in brand te steken.

De 1055/16 wordt door een ploeg militairen gedemonteerd en naar Soesterberg vervoerd.
Daar wordt het toestel gerepareerd. De vleugelbeschildering wordt verder intact gelaten en alleen voorzien van de Nederlandse oranje bal. De romp wordt wel overgeschilderd in een groene kleur en voorzien van oranje ballen. Op het richtingsroer het militaire luchtmachtnummer LA.50.

Op 18 oktober 1917 is de machine klaar voor een proefvlucht. Van Abeelen, Banning en Van Heyst maken deze proefvlucht. Echter geen van hen heeft nog ooit met een dergelijk groot toestel gevlogen en het resultaat is dan ook dat de machine beschadigd raakt. De Gotha wordt echter toch weer opgeknapt en is vervolgens nog tot 1921 gebruikt.

Gotha G.IV LA50, ex 1055/16, in reparatie. sept. 1917. Geïnterneerd bij Beerta op 18 aug. 1917. In december 1917 her-registratie G700.
Gotha G.IV LA50, ex 1055/16, in reparatie. sept. 1917.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
Gotha G.IV LA50, ex 1055/16. Neergestort ten gevolge van motorstoring in de start op de eerste proefvlucht, 18 okt. 1917. Elt.vl. F.A. van Heijst, elt.vl. W.P. van den Abeelen, sgt.ll.vl. G.H. Bannink.
Gotha G.IV LA50, ex 1055/16. Neergestort ten gevolge van motorstoring in de start op de eerste proefvlucht, 18 okt. 1917.
Elt.vl. F.A. van Heijst, elt.vl. W.P. van den Abeelen, sgt.ll.vl. G.H. Bannink.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

 

RegistratieTweede Registratie(Duits) Werknr.Bestellnr.Datum in dienstDatum uit dienstOpmerkingen
LA50 G700 1055/16   18-08-1917 1921  

 

Schaal 1/72

Bouwpakketten

Modelling add-on

  • ExtraTech
    • 72133: detailleringsset t.b.v. Roden kit.
  • Part Etchings
    • S72-172: Detailleringsset Gotha GIV (Roden)

Decals

  • --
    • Set --: ---.

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • --
    • Kit --: --

Modelling add-on

  • --
    • --: --

Decals

  • --
    • Set --: --

 

SchemaKleurnaamFS-nummerBS-nummerHumbrolXtraColorVallejo Model ColorVallejo Model Air
Standaard #1Bovenzijde romp en vleugels: grote zeshoeken zwart     33   70.950  
donkergroen     30   70.895  
grijsblauw            
grijs-magenta            
Romp Donkergroen     30   70.895  
Overige delen Lichtblauw       X243    

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

 

Literatuur.

Van Brik tot Starfighter H. Hooftman   1965 La Rivière en Voorhoeve - Zwolle
Profile Publications number 115 The Gotha GI - GV Grosz, Peter M. Pag. 1966 Uitgever: Profile Publications Ltd., Leatherhead, Surrey
De Modelbouwer: Werk van leden: een model van de Gotha IV J.H. Bosman pag 450 + 451 September 1987 Uitg. Ned. Vereniging van Modelbouwers
KLu Vliegtuigen: De vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht vanaf 1913 Wim Schoenmaker & Thijs Postma Pag. 15 1987 Uitgeverij De Alk, Alkmaar
Aircraft Archive Aircraft of World War One; Volume 2.   Pag. 80 - 87 1989 Uitgever: Argus Books, Hempsted
Vintage Aviation fotofax German Bombers of World War One Imrie, Alex Pag. 38 - 40 1990 Uitgever: Arms and Armour Press, Poole, Dorset
Camouflage en Kentekens J.Greuter e.a.   1997 Bonneville – Bergen (NH)
Air Enthusiast no.80 The Historical Aviation Journal: Unexpected Windfalls Bart van der Klaauw Pag. 54 - 59 1999 Uitgever: Key Publishing, Stamford

 

Websites.

Speciale dank aan F. Gerdessen voor de informatie over de Nederlanse Gotha's.

 

Gegevens
Hits: 4019

De Test Group F-16 is een speciale unit binnen de Koninklijke Luchtmacht in het leven geroepen voor het uitvoeren van speciale testvluchten voor de F-16. Aanvankelijk werd dit door de squadrons afzonderlijk gedaan,maar al gauw bleek het nodig om een aparte staf en toestel daarvoor te gebruiken. Er werden vooral testen uitgevoerd die de UASAF niet deed.

In 1984 werd F-16A, de J-646 van 306 squadron voorzien van een speciale bedrading voor deze test-doeleinden. Het toestel ontving dan ook al snel de bijnaam "Orange Jumper' vanwege de oranje kleur van deze bedrading.

Later werd een F-16B, de J-653 van 312 squadron aangepast.

Een van de eerste testen die de groep uitvoerde was de AGM-M65D Maverick, die in 1985-1986 uitvoering werd onderzocht. Deze bleek echter niet te voldoen Een latere versie. de AGm65G bleek beter te zijn.

Tussen 1986 en 1987 werden een integratie-tests voor nachtvluchten uitgevoerd. Er werd daarbij gebruikt gemaakt van FLIR, een grotere HUD, radar altimeter, aangepaste cockpit-verlichting en NVG (Night Vision Goggles).

De J-646 werd toen door de groep afgestoten en weer omgebouwd tot een normale configuratie. F-16B J-655 werd daarna aan de groep toegevoegd.

De resultaten van de testen werden uiteindelijk bij de introductie van de MLU in 1998 toegepast.

Ten tijde invoering van de MLU werden de beide toestellen weer op normale standaard gebracht. Als vervanging werd F-16BM J-066 voorzien van de oranje test-apparatuur. Het toestel ontving ook een oranje kangoeroe op de staart en werd gebaseerd op vliegbasis Leeuwarden.

 

GD F 16 MB Orange Jumper AKleijn
Een model van een F-16B F-16 MLU Flight Test, gebouwd door Adri Kleijn.
Er is onder andere ebuik gemaakt van set 7220 van Daco.

 

N00-02-16

Orange Jumper J-066, gefotografeerd op 2 september 2000 op Open Dag Vliegbasis Leeuwarden

 

N06-01-28

Orange Jumper J-066, gefotografeerd op 16 juni 2006 tijdens Open Dag Luchtmacht Leeuwarden.

 

GeneralDynamics_F16A_Test-Flight
GeneralDynamics F16A TestFlight, J-646 met Test Group Badge.
GeneralDynamics_F16B_TestFlight
GeneralDynamics F16B TestFlight, J-653 met Test Group Badge.
GeneralDynamics_F16B_TestFlight_BONT
GeneralDynamics F16B TestFlight, J-653 met Test Group Badge voorzien van "Brabants Bont" staart ter gelegenheid van de Open Dag Luchtmacht 1995 op vliegbasis Volkel.
GeneralDynamics_F16B_TestFlight
GeneralDynamics F16B MLU Test Flight, J-066 met Kangaroe badge.
GeneralDynamics F16BM OrangeJumper 2 SMALL
GeneralDynamics F16B MLU Test Flight, J-066 met huidige Orange Jumper badge.

 

Schaal 1/72

Decals & Modelling Add-On

  • Daco Products
    • Set asd7220: F-16B MLU Fighting Falcon (KLu F16 Flight test group J-066 `Orange Jumper`
    • Set asd7222: F-16 Reinforcement Plates

Schaal 1/48

Decals & Modelling Add-On

  • Daco Products
    • Set asd4820: F-16B MLU Fighting Falcon (KLu F16 Flight Test Group J-066 `Orange Jumper`
    • Set asd4822: F-16 Reinforcement Plates

Gegevens
Hits: 46484

Historie

De F-16A en F-16B zijn de eerste productieversies en zijn, afgezien van het aantal zitplaatsen en besturing identiek.
De USAF besloot om, in tegenstelling tot voorheen, geen gebruik meer te maken van de beproefde afgekorte toevoegingen om de kleine wijzigingen, die op de productielijn waren doorgevoerd, mee aan te duiden.
Het gevolg is dat er van de F-16 een groot aantal productieblokkken, OCU’s en MSIPs zijn.
MSIP is een afkorting van Multinational Staged Improvement Program en omvat een programma waarin een groot aantal wijzigingen zijn beschreven voor die toestellen die van de productielijn komen.
OCU (Operational Capability Upgrade) omvat een verbetering van de operationele inzetbaarheid, zie verder de Block 15 OCU.

Van de General Dynamics F-16A/B Fighting Falcon (zoals gebouwd door Fokker) zijn de productieblokken 1 tot en met 15 OCU van de band gerold.

[General Dynamics, later Lockheed-Martin bouwde de F-16A en -B nog tot en met block 20 (vergelijkbaar met de MLU-versie) en stapte daarna over op de F-16C/D: zie F-16.net voor meer informatie over F-16 varianten]:

Block 1:
De beide YF-16 prototypes en de 8 preproductie-machines werden gevolgd door het eerste productieblok, de operationeel inzetbare F-16As en F-16B Block 1.
De eerste F-16A met fiscal year nr. 78-0001, maakte in augustus 1978 de eerste vlucht en werd dezelfde maand nog afgeleverd aan de USAF.
In totaal werden er 94 stuks van dit type gebouwd. Uiterlijk waren deze toestellen herkenbaar aan de zwarte radome, de kleine horizontale richtingsroeren en de enkele UHF antenne onder de luchtinlaat.
Tussen eind 1981 en medio 1984 zijn ze tijdens de upgrade programma’s Pacer Loft I en Pacer Loft II op Block 10 standaard gebracht en zijn ze voorzien van de grijze radome en later ook de vergrote roeren.
Block 5:
Vanwege klachten over de duidelijke zichtbaarheid van de zwarte radome werd bij Block 5 de grijze radome geïntroduceerd.
In totaal werden 197 toestellen gebouwd.
Verder hadden de toestellen dezelfde UHF antenne onder de luchtinlaat en eveneens de kleine stabilisator.
Tussen eind 1981 en medio 1984 zijn ze tijdens de upgrade programma's Pacer Loft I en Pacer Loft II op Block 10 standaard gebracht. Later zijn ze ook voorzien van de vergrote roeren.
Verschillen met de block 1 toestellen zijn minimaal en omvatten vooral (interne) wijzigingen ter verbetering van betrouwbaarheid en missie-gereedheid.
Block 10:
Van deze uitvoering zijn 312 stuks gebouwd. De UHF bladantenne was nog aanwezig, zij het van een andere vorm dan bij de vorige versies. Verdere verschillen met de vorige versies zijn voornamelijk intern.
Block 15:
De eerste grote wijziging werd doorgevoerd bij Block 15 (ook wel bekend als MSIP Stage I).
De aanpassing omvatten onder andere de vergrote horizontale richtingsroeren, die bijdroegen aan een betere stabiliteit. 
Het gevolg was een andere startsnelheid, stabieler bij grotere invalshoeken.
Op de staart is een Airfuel Light aangebracht ten behoeve van verlichting van het Air Refuel Panel.
Op de luchtinlaat zijn mounting points aangebracht (station 5a en 5b) en verder is de Total Temp Probe verplaatst naar een andere positie.
De eerste serie had ook nog het oude ECS systeem zoals bij de Block 10 toestellen.
De Block 15 toestellen zijn onder andere herkenbaar aan de twee rechthoekige antennes voor radar-waarschuwing onder de neus, de antenne aan de voorzijde van de staart en de naar een locatie linksonder tussen de buikvinnen verplaatste UHF-antenne.
De AN/APG-66 radar van de Block 15 is uitgerust met een vroege versie van de zogenaamde "track-while-scan mode" voor een betere luchtverdedingingsmogelijkheid. Ze zijn verder voorzien van andere radio's, de Have Quick I secure UHF radio. De UHF antenne werd verplaatst van de luchtinlaat naar een locatie tussen de twee buikvinnen, meer achteraan de romp.
Verder werden allerlei structurele versterkingen aangebracht zodat er meer lading kon worden meegenomen.
Verder werd in de loop van de Block 15 productie de 'gold-plated' canopy en ook op uitstekende randen (rand van de air intake)  RAM (Radar Absorbing material) aangebracht; zie ook Pacer Bond.
Er zijn in ruim 980 Block 15 F-16A/Bs gebouwd.
Block 15 OCU:
214 toestellen uit de Block 15 batch ontvingen vanaf block 15Y eind 1987 opgewaardeerde systemen. Ze werden aangeduid met Block 15 OCU (Operation Capability Upgrade). De toestellen werden voorzien van de verbeterde, betrouwbaarder Pratt & Whitney F100-PW-220 turbo fan.
Verder kregen ze allerlei structurele versterkingen, een grotere HUD, zoals ook is toegepast op de F-16 C/D.
Verder hebben ze de mogelijkheid om de Noorse Penquin Mk.3 anti-scheepsraket gebouwd door Kongsberg, (US aanduiding AGM-119) mee te voeren, verder voor de AGM-65, en verder voorzieningen voor de AIM-120 AMRAAM, een radar hoogtemeter, uitgebreide computercapaciteit, data transfer unit; een groothoek HUD, AN/APX-101 IFF, Tracor AN/ALE-40 chaff/flare dispenser en voorzieningen voor de AN/ALQ-131 ECM pod.
Deze wijzigingen verhoogden het maximale startgewicht tot 37,500 lbs (17. 010 kg).
De eerste block 15 OCU is afgeleverd in januari 1988 en vanaf 1988, werden alle Block 15 F-16s volgens deze OCU specificaties gebouwd.
GeneralDynamics F16A Block vergelijk
Vergelijking van de productieblokken met de belangrijkste, uitwendige verschillen.

 

Technische gegevens F-16A Block 1 - Block 15
Afmetingen:
Lengte: 14,52 m Spanwijdte: 9,45 m
Hoogte: 5,01 m Vleugeloppervlak: 27,87 m2
Gewichten:
Gewicht (Leeg): 14.968 kg Max. start gewicht:

16.875 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 2123 km/u Kruissnelheid: - km/u
Stijgsnelheid m/min    
Vliegbereik: 1604 km Plafond: 15.240 m
Overigen:
Motortype: Eén Pratt & Whitney F100-PW-200 van 10.794 kg stuwdruk
Bemanning: Eén
Bewapening: Eén Vulcan M61 snelvuurkanon; AIM-9J sidewinders; bomlading

 

Technische gegevens F-16A Block 15 OCU
Afmetingen:
Lengte: 14,52 m Spanwijdte: 9,45 m
Hoogte: 5,01 m Vleugeloppervlak: 27,87 m2
Gewichten:
Gewicht (Leeg): 14.968 kg Max. start gewicht: 17.010 kg
Prestaties:
Max. snelheid: 2123 km/u Kruissnelheid: - km/u
Stijgsnelheid m/min    
Vliegbereik: 1604 km Plafond: 15.240 m
Overigen:
Motortype: Eén Pratt & Whitney F100-PW-220 van 10.794 kg stuwdruk
Bemanning: Eén man
Bewapening: Eén Vulcan M61 snelvuurkanon; AIM-9J sidewinders; bomlading

 

Technische gegevens F-16AM
Afmetingen:
Lengte: 15,03 m Spanwijdte: 9,8 m
Hoogte: 4,8 m Vleugeloppervlak: 27,87 m2
Gewichten:
Gewicht (Leeg) - kg Max. gewicht; - kg
Prestaties:
Kruissnelheid: - km/u Max. snelheid: - km/u
Stijgsnelheid - m/min    
Plafond - m Vliegbereik: - km
Overigen:
Motortype: Eén Pratt & Whitney F100-PW-220E van 10767 kg stuwdruk
Bemanning: Eén man
Bewapening: Eén Vulcan M61 snelvuurkanon; AIM-9J sidewinders; bomlading;

 

De F-16 verving in Nederland in eerste instantie alleen de F-104G Starfighter als luchtverdedigingsjager en in mindere mate ook als jachtbommenwerper.

 

In de loop van de jaren tachtig werd ook gezocht naar een opvolger van de Northrop NF-5 jachtbommenwerper en de keuze viel daarbij op de F-16.

Sedertdien is de taak van de F-16 eigenlijk veranderd in die van multi-role toestel en wordt het toestel voor vele doeleinden ingezet.

Verkenning

Aanvankelijk gebruikte de KLu de Orpheus pod, die ook al onder de F-104G werd gebruikt; de F-16A(R) was daarvoor uitgerust met een aangepaste bedrading.
In 1994 werd de Orpheus pod afgeschaft vooral omdat deze niet goed bruikbaar was op middelbare hoogten.

Deze werd, als een soort tussenoplossing vervangen door de MARS (Medium latitude Reconaissance System).

Deze werd vervangen door de RecceLite, een van de Lantirn targeting pod afgeleid verkenningssysteem.

Upgrades & Modificaties

Hieronder een overzicht van een aantal grotere modificaties aan de Nederlandse F-16 , vooral beperkt tot vooral uitwendig zichtbare aanpassingen.

Voor een uitgebreid overzicht zie http://wiki.scramble.nl/index.php/F-16#Technology_demonstrators.2C_modifications_and_studies

1982-1983: Pacer Loft I en II

De reeds afgeleverde Block 1 en Block 5 toestellen werden aangepast en op Block 10 standaard gebracht.

1986 en later: Pacer Bond

De J-358 , afgeleverd op 5 september 1986 was de eerste KLu F-16A waarbij de “Have Glass” canopy modificatie was toegepast.

Dit hield in dat de canopy voorzien was van een heel dunne laag speciaal materiaal (goud-bruine tint) dat de RCS (Radar Cross Section) van de F-126 verminderde. Deze canopy was een onderdeel van de Have Glass modificatie.

1988/1989 Pacer Mud

Ook werd onder andere bij de voorrand van de luchtinlaat een laag RAM (Radar Absorbing material) aangebracht. Dit programma, een onderdeel van de Have Glass II modificatie, diende om de IR signatuur van de F-16 te verminderen.

Dit werd later ook toegepast op de overige, reeds afgeleverd (operationele) toestellen.

Zie o.a. http://resourcessgd.kb.nl/SGD/19891990/PDF/SGD_19891990_0003791.pdf  (zie pagina 4)

Zie ook http://planken.org/rnlaf/f-16-fighting-falcon

1989 en later: Pacer Tail

Toepassing van de rem-parachute op de KLu F16s (volgens ECP-1315)

Door het Depot Vliegtuig  Materieel (DVM) te Gilze-Rijen werden 30 reeds afgeleverd toestellen aangepast en door Fokker Woensdrecht werden  58 stuks gemodificeerd. Op 14 september 1989 maakte de als prototype fungerende J-369 de eerste proefvlucht.

In dezelfde periode werd ook de gun port vervangen (programma ‘Wild Bunch”) . De eerste serie Block 15 toestellen waren nog met de oude gunport met meerdere sleuven uitgerust, de nieuwe ports hadden een andere opening en twee sleuven. Verder werd bij de Block 10 toestellen de opening van de ECS aangepaste en gelijk getrokken aan die van de Block 15. Inwendig veranderde echter niets aan het systeem.

1990: Patch repair 5

Bij inspectie bleek dat er problemen met een bepaald spant dat werd opgelost door onder meer het aanbrengen van een uitwendige versteviging op de vleugelwortel.

1993-1996: Pacer SLIP

Service Life Extension Program (SLEP) van de KLu voor de Block 15 toestellen voor een verlening van 5000 uur voor bepaalde delen van het airframe. Dit werd door Fokker uitgevoerd om zo’n 180 toestellen. Tevens werd ECP-1910, een aanpassing aan de vleugels doorgevoerd.

1999: Midlife Update (MLU)

In het kader van levensduur verlenging van de F-16 werd een gezamenlijk moderniseringsprogramma door België, Denemarken, Nederland, Noorwegen en Portugal opgezet.

Deze upgrade bracht de toestellen op ongeveer de zelfde standaard als de USAF Block 50 toestellen. Verder werd door middel van het Falcon Up programma het airframe versterkt zodat het 8000 uur mee zou kunnen gaan. Verder werd een nieuwe MMC (Modular Mission Computer; afgeleid van de MMC uit de F-22) toegepast; verder een niet data processor voor de AN/APG-66 radar, integratie van de AIM-120 AMRAAM; AN.APX-113 Advanced IFF, kleuren displays en een HMCS (Helmet Mounted Cueing System)

De Deens en Noorse toestellen kregen tevens nieuwe Pylon Integrated Chaff/Flare Dispenser (Terma PIDS).

De MLu-toestellen kregen in de loop der tijd ook te maken met Operational Flight Program Updates; dit zijn software-matige updates voor de MMC software.

IMG 0272

Een Lockheed-Martin F-16AM, J-646 van 312 squadron te Volkel,, gefotografeerd tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 2007 op vliegbasis Volkel.

 

2002-2010 Pacer Amstel

Een combinatie van het Falcon STAR programma, Falcon UP en vernieuwing van de bekabeling. Falcon STAR is een levensduur verlengend programma met structurele  aanpassingen aan met name vleugelbevestiging. Uitgevoerd op 105 toestellen.

2014: Pacer Wing

Inspectie van de vleugels waarbij alle kabelbomen in de vleugels worden vervangen. Verder vindt een controle op haarscheurtjes plaats.

[bron: https://magazines.defensie.nl/vliegendehollander/2014/03/journaal]

2010 – 2020: Pacer ICSS

Reparatie-programma aan het airframe van de Nederlandse toestellen.

 

 

De serienummers zijn gelinkt naar de pagina van dat toestel op F-16.Net; Op die pagina is dan uitgebreide en actuele informatie over dat toestel beschikbaar.

Registratie
Registratie
US Fiscal Year-nr.
US Fiscal Year-nr.
Constr. nr.
Constr. nr.
Datum in dienst
Datum in dienst
Datum uit dienst
Datum uit dienst
Opmerkingen
Opmerkingen
F-16A block 1
J-212 78-0212 6D-100 08-06-1979 20-11-1997 Afgeschreven en gesloopt
J-213 78-0213 6D-200 06-08-1979 20-03-1998 Demonstratietoestel 1991.
Afgeschreven. Naar KMA
J-214 78-0214 6D-300 05-09-1979 08-01-1998 Afgeschreven en gesloopt.
J-215 78-0215 6D-400 02-11-1979 02-02-1999 1993 Jubileumbeschildering 50 jaar 322 squadron.
Afgeschreven; Naar Militaire Luchtvaart Museum Soesterberg
J-216 78-0216 6D-500 29-02-1980 10-03-1980 Afgeschreven na crash in IJsselmeer bij Stavoren.
J-217 78-0217 6D-601 21-12-1979 17-07-1981 Afgeschreven na ongeval.
J-218 78-0218 6D-701 20-03-1980 24-05-1998 Afgeschreven. Opslag Woensdrecht.
Instructie te Rijswijk.
Gesloopt
J-219 78-0219 6D-801 31-03-1980 27-04-1995 1990 bij USAF 148 TFTS 'AZ'
Afgeschreven.
Instructie airframe op Leeuwarden
J-220 78-0220 6D-901 31-03-1980 12-2000 Opslag te Twenthe; Deels gesloopt.
Cockpit-sectie in gebruik als simulator trainer bij TNO Mission Simulation Centre (TNO-MSC) te Soesterberg AFB
J-221 78-0221 6D-100 01-05-1980 27-04-1995 1990 bij USAF 148 TFTS 'AZ'.
Afgeschreven. Instructie airframe op Leeuwarden.
Gesloopt
J-222 78-0222 6D-110 19-05-1980 11-05-1995 1990 bij USAF 148 TFTS 'AZ'.
Afgeschreven.
Instructie airframe op Volkel
J-223 78-0223 6D-120 02-07-1980 01-01-1996 Afgeschreven.
Instructie airframe op Leeuwarden, later Woensdrecht?.
Gesloopt.
F-16A block 5
J-224 78-0224 6D-130 30-06-1980 26-04-1983 Afgeschreven na mid-air-collision met J-227 bij Hoogeveen.
J-225 78-0225 6D-140 14-07-1980 21-03-1983 Afgeschreven na crash bij Soltau, Duitsland.
J-226 78-0226 6D-150 01-07-1980 19-02-1999 Demonstratietoestel Leeuwarden 1991.
Afgeschreven.
Bewaard en in gebruik voor tentoonstellingen
J-227 78-0227 6D-160 04-08-1980 26-04-1983 Afgeschreven na mid-air-collision met J-224 bij Hoogeveen.
J-228 78-0228 6D-170 22-08-1980 11-09-1997 Afgeschreven na bomen geraakt te hebben bij Goose Bay, Canada.
Poortwachter te Leeuwarden.
J-229 78-0229 6D-180 22-08-1980 28-04-1995 Afgeschreven. Instructie airframe op Volkel.
In 2004 voorzien van 25 jaar F-16 in Nederland schema (vrijwel identiek aan prototype)
J-230 78-0230 6D-190 16-10-1980 11-2001 1997 Tigermeet schema.
In 1998 (blauwe) 50 jarig jubileumschema 323 squadron.
Afgeschreven, opslag te Volkel later naar Soesterberg.
J-231 78-0231 6D-200 11-12-1980 2000 Demonstratietoestel Leeuwarden 1991.
1999 Jubileum schema "50 years NATO".
Afgeschreven en deels gesloopt;
Cockpitsectie gebruikt voor simulatortrainer van de TNO Mission Simulation Centre (TNO-MSC) te Soesterberg.
J-232 78-0232 6D-210 19-11-1980 09-2001 Opslag te Soesterberg.
In 2005 naar VTOC te Schiphol voorzien van de jubileum staart van J-231
J-233 78-0233 6D-220 19-11-1980 20-10-1981 Afgeschreven na crash in Waddenzee bij Ameland.
J-234 78-0234 6D-230 13-01-1981 01-02-1996 Afgeschreven.
Instructie Airframe op Twenthe
Sinds 2013 als instructie airframe naar Deltion College in Zwolle
J-235 78-0235 6D-240 18-03-1981 01-2001 Afgeschreven. Opslag te Volkel, later naar Soesterberg;
In 2007 gebruikt als oefenobject brandweer vliegbasis Welschap
In gebruik als instructietoestel in het leerdock op vliegbasis Eindhoven.
J-236 78-0236 6D-250 13-03-1981 12-2000 In 1998 'Day/Night'-schema in verband met 85 jaar KLu.
Opslag te Leeuwarden; later naar Soesterberg;
Sinds januari 2005 ROC school in Hoofddorp.
J-237 78-0237 6D-260 06-04-1981 03-06-1981 Afgeschreven na crash in Lauwersmeer.
F-16A block 10
J-238 78-0238 6D-270 04-05-1981 18-12-1992 Afgeschreven.
Tentoonstelling Aviodome, daarna naar LETS.
Poortwachter Welschap
J-239 78-0239 6D-280 22-05-1981 10-1999 Afgeschreven en gesloopt voor onderdelen voor uitgebreid onderzoek naar vermoeidheidsverschijnselen.
J-240 78-0240 6D-290 04-05-1981 10-2001 Afgeschreven.
Naar Volkel als Poortwachter.
J-241 78-0241 6D-300 25-05-1981 09-2001 Afgeschreven en in opslag.
In januari 2004 (als J-315) naar ROC te Tilburg.
J-242 78-0242 6D-310 22-06-1981 01-11-1995 Afgeschreven.
In 2003 overgebracht naar 't Noorse Training Centre op vliegbasis Kjevik
J-243 78-0243 6D-320 15-07-1981 12-2001 Opslag te Soesterberg.
Sinds 2001 In gebruik als instructie airframe op Woensdrecht.
J-244 78-0244 6D-330 17-06-1981 17-11-1986 Afgeschreven na crash in Noordzee bij Ameland.
J-245 78-0245 6D-340 01-09-1981 27-4-1995 Afgeschreven.
In 2006 naar Ramstein als poortwachter
J-246 78-0246 6D-350 10-09-1981 01-01-1996 Afgeschreven.
In gebruik als instructie airframe op KMSL
J-247 78-0247 6D-360 2-10-1981 28-04-1995 Afgeschreven.
Instructie Air frame Twenthe.
Opslag Gilze Rijen.
J-248 78-0248 6D-370 08-10-1981 08-2001 1998 (gele) jublieum schema 50 jaar 323".
Afgeschreven.
Opslag te Woensdrecht, later Kamp v. Zeist.
J-249 78-0249 6D-380 06-10-1981 12-2000 Afgeschreven; opslag te Leeuwarden.
In 2004 naar 't Leeuwenborgh College te Maastricht
J-250 78-0250 6D-390 12-10-1981 12-2000 Afgeschreven.
Als Instructie Air frame naar KMSL
J-251 78-0251 6D-400 02-11-1981 01-2005 In 1995 verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
Opslag te Gilze-Rijen.
J-252 78-0252 6D-410 18-01-1982 04-10-1983 In Juni 1983 Jubileumbeschildering 40 jaar 322 squadron.
Afgeschreven na ongeval.
J-253 78-0253 6D-420 19-02-1982 01-2005 Demonstratiekist 1994.
Medio 1998? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld
Voorzien van badge PAF (Project Afstoting F-16).
In opslag te Soesterberg.
J-254 78-0254 6D-430 1-2-1982 02-2007 Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
In opslag te Soesterberg.
J-255 78-0255 6D-440 11-2-1982 02-2007 Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld en in opslag.
Op 30-03-2010 als instructie-airframe naar Chili
J-256 78-0256 6D-450 16-04-1982 15-12-2000 Afgeschreven na taxi-ongeval.
April 2008 naar Tu Delft.
J-257 78-0257 6D-460 26-03-1982 02-2007 1997 Jubileumbeschildering 45 jaar 315 squadron.
Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld en in opslag te Gilze-Rijen
F-16A block 15
J-135 85-0135 6D-125 30-06-1987   1987: Speciaal logo op staart i.v.m. 35 jaar 315 squadron.
Medio 1999? verbouwd naar F-16AM
J-136 85-0136 6D-126 31-07-1987   1993: Jubileumbeschildering 40 jaar 316 squadron.
1994: Zelfde schema maar met toevoeging The End i.v.m. opheffing 316 squadron
Medio 1998 verbouwd naar F-16AM;
J-137 85-0137 6D-127 03-09-1987 2005?? Medio 1997? verbouwd naar F-16AM.
Buiten gebruik gesteld
Op 05-04-2007 naar Chili als 726
J-138 85-0138 6D-128 29-09-1987 2007? Medio 1998? verbouwd naar F-16AM.
2002: Speciaal kleurenschema i.v.m. 50 jaar 315 squadron.
Buiten gebruik gesteld en in opslag.
04-11-2010 naar Chili als 757
J-139 85-0139 6D-129 27-10-1987 2005?? Medio 2000? verbouwd naar F-16AM.
Buiten gebruik gesteld
Op 05-04-2007 naar Chili als 731
J-140 85-0140 6D-130 24-12-1987 08-06-1998 Na ongeval afgeschreven en gesloopt.
Cockpitsectie gebruikt voor simulatortrainer van de TNO Mission Simulation Centre (TNO-MSC) te Soesterberg.
 
J-192 83-1192 6D- 99 24-07-1985 2007?? Medio 1999? verbouwd naar F-16AM.
Buiten gebruik gesteld
Op 04-11-2010 naar Chili als 730
J-193 83-1193 6D-100 26-08-1985 07-2012 Demonstratiekist 1993. Medio 1995? verbouwd naar F-16AM
Buiten gebruik gesteld en in opslag,
Verkocht (in 2014) aan Jordanië; ; Afgeleverd 12-2017 als 246
J-194 83-1194 6D-101 01-10-1985 2005? Medio 1999? verbouwd naar F-16AM. Buiten gebruik gesteld.
Op 08-09-2006 naar Chili als 722
J-195 83-1195 6D-102 06-11-1985 10-02-1993 Afgeschreven na ongeval.
J-196 83-1196 6D-103 31-10-1985   1999 Speciaal kleurenschema i.v.m. 50 jaar NATO.
Medio 1999/2000? verbouwd naar F-16AM.
J-197 83-1197 6D-104 29-11-1985   1991: Speciaal kleurenschema i.v.m. 40 jaar 311 squadron.
Medio 1999/2000? verbouwd naar F-16AM.
J-198 83-1198 6D-105 17-01-1986 2007? Medio 2001? verbouwd naar F-16AM
Buiten gebruik gesteld.
Op 04-11-2010 naar Chili als 753
J-199 83-1199 6D-106 17-02-1986 07-2012 Medio 2000? verbouwd naar F-16AM
2006: Speciaal kleurenschema i.v.m. laatste inspectie van een F-16 op vliegbasis Twenthe.
Buiten gebruik gesteld.
Verkocht (in 2014) aan Jordanië; Afgeleverd 10-2017 als 247
J-200 83-1200 6D-107 27-03-1986 28-02-1991 Afgeschreven na crash in Noordzee.
J-201 83-1201 6D-108 02-04-1986   1987: Speciale GeneralDynamics logo's op vliegshow op Le Bourget.
Medio 1995? verbouwd naar F-16AM
J-202 83-1202 6D-109 29-05-1986   Medio 200? verbouwd naar F-16AM.
J-203 83-1203 6D-110 29-05-1986 05-2011 Medio 2000? verbouwd naar F-16AM
Buiten gebruik gesteld.
Op 29 Augustus 2011 naar Chili als 745
J-204 83-1204 6D-111 17-06-1986 2009 Medio 1998? verbouwd naar F-16AM.
In 2009 buiten gebruik gesteld.
Op 04 April 2011 naar Chili als 745
J-205 83-1205 6D-112 23-06-1986 2005? Medio 1998? verbouwd naar F-16AM.
Op 05-04-2007 verkocht aan Chili als 729
J-206 83-1206 6D-113 24-07-1986 15-06-2001 1992: Jubileumbeschildering 40 jaar 314 squadron.
Medio 1996? verbouwd naar F-16AM.
Afgeschreven na crash in Noordzee
J-207 83-1207 6D-114 22-08-1986 2009 Medio 1999? verbouwd naar F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
04-11-2010 naar Chili als 755
 
J-258 78-0258 6D-470 1-06-1982 10-05-1990 Afgeschreven na mid-air-collision met J-358 bij Grand Lake Canada.
 
J-358 84-1358 6D-115 05-09-1986 10-05-1990 Afgeschreven na mid-air-collision met J-258 bij Grand Lake Canada.
J-359 84-1359 6D-116 03-11-1986 23-09-1992 Afgeschreven na crash nabij Arum.
J-360 84-1360 6D-117 04-11-1986 01-2006 1994: Speciaal kleurenschema i.v.m. W.K. Voetbal.
Buiten gebruik gesteld.
Verkocht aan Chili als 723.
J-361 84-1361 6D-118 02-12-1986 23-09-1999 Afgeschreven na crash in Noordzee.
J-362 84-1362 6D-119 23-12-1986   Medio 1999? verbouwd tot F-16AM
J-363 84-1363 6D-120 02-02-1987 19-07-2006 Medio 1998? verbouwd tot F-16AM.
Afgeschreven na crash in Waddenzee.
J-364 84-1364 6D-121 02-02-1987 31-08-2006 Demonstratiekist 1997 en 1998 Leeuwarden.
Medio 2000? verbouwd tot F-16AM.
Afgeschreven na ongeval.
J-365 84-1365 6D-122 30-03-1987  2009 Medio 1998/1999? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
29 Augustus 2011 naar Chili als 756
J-366 84-1366 6D-123 29-04-1987   Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
2003: Speciaal kleurenschema i.v.m. 50 jaar 313 Squadron.
J-367 84-1367 6D-124 01-06-1987   Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
2011 Jubileum schema 60 jaar 311 squadron.
 
J-616 80-3616 6D-48 14-05-1982   In 1986 Speciale beschildering in verband met Open Dag vliegbasis Eindhoven en 40 jaar 311 squadron.
Medio 1999/2000 verbouwd tot F-16AM.
J-617 80-3617 6D-49 14-06-1982 2009 Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
Op 05-04-2011 naar Chili als 741
J-618 80-3618 6D-50 20-07-1982 26-05-1992 Afgeschreven na crash bij Goose Bay, Canada.
J-619 80-3619 6D-51 20-07-1982 2005? In 1991 Jubileumbeschildering 40 jaar 311 squadron.
In 1999? verbouwd tot F-16AM.
In 1999 speciaal kleuren schema i.v.m. 50 jaar NATO.
Buiten gebruik gesteld.
Op 03-06-2007 naar Chili als 728
J-620 80-3620 6D-52 19-07-1982 2009 Medio 2000 verbouwd tot F-16AM.
In 2001 Maple Flag logo op de staart.
Buiten gebruik gesteld.
Op 29-08-2011 naar Chili als 742.
J-621 80-3621 6D-53 31-08-1982 03-06-1985 Afgeschreven na mid-air-collision met J-865 nabij Gronau, Duitsland
J-622 80-3622 6D-54 01-10-1982 2007 Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM. Buiten gebruik gesteld.
Op 03-06-2007 naar Chili als 727
J-623 80-3623 6D-55 25-10-1982 07-2012 ? Medio 2000? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.; ; Afgeleverd 12-2017 als 238
J-624 80-3624 6D-56 06-12-1982   Demonstratiekist 1993.
In 1999 test met stickers met experimenteel Tijgerschema.
Medio 2000? verbouwd tot F-16AM.
J-625 80-3625 6D-57 02-12-1982 04-06-1988 Afgeschreven na crash bij Goose Bay, Newfoundland.
J-626 80-3626 6D-58 20-12-1982 13-06-1986 Afgeschreven na crash in Noordzee bij Doggersbank.
 
J-864 81-0864 6D-81 16-07-1984 2009 1988 Demonstratiebeschildering i.v.m. 75 jaar Klu.
Medio 1991 jubileumbeschildering 40 jaar 312 squadron.
Medio 2000? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
Op 04-11-2010 naar Chili als 747
J-865 81-0865 6D-82 30-07-1984 03-06-1985 Afgeschreven na mid-air-collision met J-621 nabij Gronau, Duitsland
J-866 81-0866 6D-83 10-08-1984   Medio 1996? verbouwd tot F-16AM.
J-867 81-0867 6D-84 30-07-1984 2009 Medio 1995? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
Op 05-04-2011 naar Chili als 748
J-868 81-0868 6D-85 01-10-1984 2012 Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
1998 speciaal staartlogo i.v.m. 50 jaar 'Cornfield' (Vliehors) range
Was in april 2002 voorzien van specifieke Maxima-markings.
In 2012 Buiten gebruik gesteld.
In 2014 verkocht aan Jordanië; ; Afgeleverd 12-2017 als 241.
J-869 81-0869 6D-86 31-10-1984 2009 Medio 2002? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
Op 04-11-2010 naar Chili als 749
J-870 81-0870 6D-87 22-11-1984 2012 Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
2010 gestationeerd bij USAF 148 FS
In 2012 Buiten gebruik gesteld.
In 2014 verkocht aan Jordanië; ; Afgeleverd 12-2017 als 242
J-871 81-0871 6D-88 06-12-1984   Medio 1999? verbouwd tot F-16AM
J-872 81-0872 6D-89 18-12-1984 2012 Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
In 2012 Buiten gebruik gesteld.
In 2014 verkocht aan Jordanië; Afgeleverd 10-2017 als 243
J-873 81-0873 6D-901 25-01-1985   Medio 2001? verbouwd tot F-16AM.
In 2012 buiten gebruik gesteld.
In 2014 verkocht aan Jordanië; Afgeleverd 10-2017 als 244
J-874 81-0874 6D-911 13-02-1985 2009 Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
Op 29-08-2011 naar Chili als 750
J-875 81-0875 6D-921 25-02-1985 2009 Medio 1998? verbouwd tot F-16AM.
2001 Tigermeet beschildering.
Buiten gebruik gesteld.
Op 29-08-2011 naar Chili als 751
J-876 81-0876 6D-931 01-04-1985 2012 Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
2008 Speciale beschildering i.v.m. 65 jaar 322 squadron.
In 2012 Buiten gebruik gesteld.
In 2014 verkocht aan Jordanië;; Afgeleverd 12-2017 als 245
J-877 81-0877 6D-941 19-04-1985   Medio 1999? verbouwd tot F-16AM. Buiten gebruik gesteld 2012??
In 2014 verkocht aan Jordanië als wapentrainer??
J-878 81-0878 6D-951 260-4-1985 12-2006 In 1991 speciale beschildering i.v.m. 40 jaar 312 squadron.
Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
05-04-2007 naar Chili als 724
J-879 81-0879 6D- 96 30-05-1985   In 1996 Jubileumbeschildering 45 jaar 312 squadron.
Medio 2000? verbouwd tot F-16AM.
J-880 81-0880 6D- 97 14-06-1985 21-05-1991 Afgeschreven na crash ten westen van Sardinië.
J-881 81-0881 6D- 98 26-06-1985   Medio 1995? verbouwd tot F-16AM.
F-16A(R) Block 15
J-627 80-3627 6D-591 18-02-1983 2009 Medio 2000? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld en in opslag.
In Augustus 2011 naar Chili als 743
J-628 80-3628 6D-601 01-03-1983   Medio 2000? verbouwd tot F-16AM
J-629 80-3629 6D-611 01-03-1983 15-04-1986 Afgeschreven na crash bij Linz. Duitsland. Staartsectie naar TU Delft.
J-630 80-3630 6D-621 05-04-1983   Medio 2000? verbouwd tot F-16AM.
In 2001 een sticker op staart i.v.m. 50 jaar 311 squadron
J-631 80-3631 6D-631 05-04-1983   Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
Display toestel seizoen 2014-2015
J-632 80-3632 6D-641 02-05-1983   Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM
J-633 80-3633 6D-651 30-06-1983 2006 Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
Op 08-09-2006 naar Chili als 721
J-634 80-3634 6D-661 30-06-1983 28-05-1984 Afgeschreven na crash bij Linz, Duitsland.
J-635 80-3635 6D-671 30-06-1983   Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM
J-636 80-3636 6D-681 21-07-1983 2007 ? Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
1998 jubileum schema 45 jaar 306 squadron.
Buiten gebruik gesteld en in opslag.
Op 05-04-2011 naar Chili als 744
J-637 80-3637 6D-691 09-08-1983 07-2012 Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
In 2014 verkocht aan Jordanië; Afgeleverd 11-2017 als 239.
J-638 80-3638 6D-701 01-09-1983 07-2012 Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld
In 2014 verkocht aan Jordanië; Afgeleverd 10-2017 als 240.
J-639 80-3639 6D-711 01-09-1983 11-02-1988 Afgeschreven na crash nabij Haaksbergen.
J-640 80-3640 6D-721 16-09-1983 11-04-2011 Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
2006 Jubileum schema 55 jaar 312 squadron.
Crash nabij SABCA, Gosselies (kort voor overdracht aan Chili als 745)
J-641 80-3641 6D-731 03-10-1983   Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
J-642 80-3642 6D-741 20-01-1984   1993 Jubileum schema 45 jaar 306 squadron.
1998 jubileum schema 323 squadron (had zelf geen toestel beschikbaar).
Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
2006 Jubileum schema 55 jaar 311 squadron (twee versies: september 2006 en later een andere in oktober 2006)
J-643 80-3643 6D-751 16-03-1984   Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM
J-644 80-3644 6D-761 13-04-1984   Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM
J-645 80-3645 6D-771 13-04-1984 09-08-1993 Afgeschreven na crash net na start vanaf Volkel.
J-646 80-3646 6D-781 04-06-1984   Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM
J-647 80-3647 6D-791 04-07-1984 2011 Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
Gestationeerd bij USAF 148 FS.
In 2011 buiten gebruik gesteld.
Verkocht in 2014 aan Jordanië? (levering 2016?)
J-648 80-3648 6D-801 20-07-1984 2009? Medio 1999/2000? verbouwd tot F-16AM.
Buiten gebruik gesteld en in opslag.
Op 05-04-2011 naar Chili als 746
 
F-16A block 15 OCU
J-001 88-0001 6D-157 22-06-1990   1995; Speciaal kleurenschema i.v.m. display vliegen.
Medio 1998? verbouwd naar F-16AM
J-002 88-0002 6D-158 03-07-1990   Medio 1998? verbouwd naar F-16AM
J-003 88-0003 6D-159 13-09-1990   1995; Speciaal kleurenschema i.v.m. display vliegen.
Medio 1995? verbouwd naar F-16AM
J-004 88-0004 6D-160 09-10-1990   1991: Speciaal kleurenschema i.v.m. Tiger Meet.
Medio 1995/1996? verbouwd naar F-16AM
J-005 88-0005 6D-161 15-11-1990   Medio 1999? verbouwd naar F-16AM
J-006 88-0006 6D-162 15-11-1990   Medio 1998? verbouwd naar F-16AM.
2003: Staart logo i.v.m. 60 jaar 322 squadron (werd volgende dag al weer verwijderd)
J-007 88-0007 6D-163 21-12-1990 10-01-1992 Afgeschreven na ongeval.
J-008 88-0008 6D-164 05-02-1991   Medio 1995? verbouwd naar F-16AM.
2008 Speciaal kleurenschema i.v.m. 55 jaar 313 squadron.
J-009 88-0009 6D-165 06-03-1991   Medio 1998? verbouwd naar F-16AM
J-010 88-0010 6D-166 04-04-1991   Medio 1995? verbouwd naar F-16AM.
Gestationeerd op Tucson, Arizona
J-011 88-0011 6D-167 26-04-1991   Medio 1995? verbouwd naar F-16AM
J-012 88-0012 6D-168 04-06-1991 10-01-1996 1991; Speciaal kleurenschema i.v.m. 1991 Tiger Meet.
Afgeschreven na ongeval
 
J-013 89-0013 6D-169 01-07-1991   Medio 1998? verbouwd naar F-16AM
J-014 89-0014 6D-170 02-08-1991   Medio 1998? verbouwd naar F-16AM
J-015 89-0015 6D-171 30-08-1991   Medio 1995? verbouwd naar F-16AM.
2003; Staart logo i.v.m. 50 jaar 313 squadron.
2009: Speciaal kleurenschema i.v.m. display vliegen.
J-016 89-0016 6D-172 25-09-1991   Medio 1996/1997? verbouwd naar F-16AM.
2001- 2004; Speciaal kleurenschema i.v.m. display vliegen.
J-017 89-0017 6D-173 25-10-1991   Medio 1998? verbouwd naar F-16AM
J-018 89-0018 6D-174 04-12-1991   Medio 1998? verbouwd naar F-16AM.
2002: Speciaal kleurenschema i.v.m. Tiger Meet 2002.
Gestationeerd te Tucson, Arizona
J-019 89-0019 6D-175 07-01-1992   Medio 1999? verbouwd naar F-16AM
J-020 89-0020 6D-176 03-02-1992   Medio 2000? verbouwd naar F-16AM
J-021 89-0021 6D-177 28-02-1992   oktober 2000 verbouwd naar F-16AM
 
J-054 86-0054 6D-137 29-07-1988 11-02-1992 Afgeschreven na ongeval.
De eerste F-16A met de Pratt & Whitney F-100-PW-220 motor.
J-055 86-0055 6D-138 02-08-1988   Medio 1998? verbouwd naar F-16AM.
Van 2005 tot en met 2008 Speciaal kleurenschema als display kist.
J-056 86-0056 6D-139 13-10-1988 19-04-1989 Afgeschreven na ongeval.
J-057 86-0057 6D-140 14-10-1988 07-2012 Medio 1998? verbouwd naar F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
In 2014 verkocht aan Jordanië; Afgeleverd 12-2017 als 249.
J-058 86-0058 6D-141 29-11-1988 2009 1990: Speciaal kleurenschema i.v.m. display vliegen.
1996;Speciaal kleurenschema i.v.m. 45 jaar 311 squadron.
Medio 1998? verbouwd naar F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
Verkocht aan Chili als 758
J-059 86-0059 6D-142 06-02-1989 22-12-1999 Medio 1999/2000? verbouwd naar F-16AM.
Afgeschreven na ongeval.
J-060 86-0060 6D-143 22-02-1989   Demonstratiekist 1990 Leeuwarden.
Medio 1999? verbouwd naar F-16AM.
J-061 86-0061 6D-144 16-03-1989   Medio 1998? verbouwd naar F-16AM
J-062 86-0062 6D-145 30-03-1989   Medio 2000? verbouwd naar F-16AM
J-063 86-0063 6D-146 30-05-1989   1992: Jubileumbeschildering 40 jaar 315 squadron.
November 1999 verbouwd naar F-16AM.
1999: MiG killer marking.
2003: Speciaal kleurenschema i.v.m. 60 jaar 322 squadron.
 
J-141 85-0141 6D-131 04-01-1988 2005? Medio 1998? verbouwd naar F-16AM
Buiten gebruik gesteld
8 september 2006 naar Chili als 730.
J-142 85-0142 6D-132 15-02-1988   1993: Jubileumbeschildering i.v.m. 40 jaar 316 squadron.
Medio 1998? verbouwd naar F-16AM
J-143 85-0143 6D-133 01-03-1988 2006? Medio 1998? verbouwd naar F-16AM.
Buiten gebruik gesteld
Op 03-06-2007 naar Chili als 725
J-144 85-0144 6D-134 07-04-1988   Medio 1999? verbouwd naar F-16AM
J-145 85-0145 6D-135 26-04-1988 08-2012 1992: Jubileumbeschildering i.v.m. 40 jaar 314 squadron.
1997: Jubileumbeschildering i.v.m. 45 jaar 315 squadron.
Medio 1999? verbouwd naar F-16AM.
Buiten gebruik gesteld.
In 2014 verkocht aan Jordanië; Afgeleverd 10-2017 als 248
J-146 85-0146 6D-136 20-05-1988   Medio 1996? verbouwd naar F-16AM.
 
J-508 87-0508 6D-147 30-07-1989   1996: Speciaal kleurenschema i.v.m. display vliegen.
Medio 1998? verbouwd tot F-16AM
J-509 87-0509 6D-148 02-08-1989   Medio 1999? verbouwd tot F-16AM
J-510 87-0510 6D-149 04-09-1989 07-2012 Medio 1999? verbouwd tot F-16AM.
2001: Staart sticker i.v.m. 50 jaar 312 squadron.
Buiten gebruik gesteld.
In 2014 ? verkocht aan Jordanië; Afgeleverd 12-2017 als 250
J-511 87-0511 6D-150 26-09-1989   Medio 1995? verbouwd tot F-16AM.
2004: Speciaal kleurenschema i.v.m. 50 jaar 313 squadron.
Augustus 2011 jubileum schema 60 jaar 312 squadron.
J-512 87-0512 6D-151 10-11-1989   Medio 1995? verbouwd tot F-16AM
J-513 87-0513 6D-152 30-01-1990   Medio 1998/1999? verbouwd tot F-16AM
J-514 87-0514 6D-153 02-03-1990   Medio 1998/1999? verbouwd tot F-16AM
J-515 87-0515 6D-154 03-04-1990   Medio 1998? verbouwd tot F-16AM
J-516 87-0516 6D-155 01-05-1990   1990: Voorzien van General Dynamics logo op Farnborough vliegshow.
Medio 1998? verbouwd tot F-16AM
J-710 87-0710 6D-156 22-05-1990 21-11-1990 Afgeschreven na crash bij Coevorden.

 

Hieronder staat een overzicht van allerlei modelbouwspul met betrekking tot de F-16. Doordat er regelmatig nieuwe kits, decals, enzovoorts verschijnen, is dit overzicht niet compleet.

Schaal 1/72

  • AMT
    • Kit AMT317876325: F16A Fightig Falcon
  • ESCI
    • Kit 9026: F-16A Fighting Falcon (block 10/15) met decals voor een KLu F-16 van 312 squadron
    • Kit 9041: F-16A Light Fighter (block 10/15) met decals voor Klu F-16A J-252 40 years 322 squadron KLu
  • Fujimi
    • Kit 7AE2: F16A "Wolf Pack"
    • Kit 7AE5: F16B+ Wolf Pack
    • Kit 7AE3: F16A Fighting Falcon "Norway AF"(Tiger Meet `91)
    • Kit 7AE2 700: General Dynamics F-16A Plus Fighting Falcon
    • Kit 7AEX: F-16A Plus Thunderbirds
  • Hasegawa
    • Kit 601 / 02601 / BT1-800: General Dynamics F-16A Plus Fighting Falcon
    • Kit 602: Thunderbirds F-16A Fighting Falcon (same as kit 601)
    • Kit 2400188: F16A Fighting Falcon "Black Knights" (Singapore)
    • Kit 240BT01: F16A Fighting Falcon "50TFW"
    • Kit 240BT02: F16A Fighting Falcon (Thunderbirds)
    • Kit 2401980: F16A ADF "Fighting Falcon" Viper
    • Kit 2401997: F16A ADF "Fighting Falcon" Veltro 51 (Octopusy)
    • Kit 01962: F16A ADF Fighting Falcon "ANG Combo" - 2 kits included
    • Kit 2401949: F16AM/BM Fighting Falcon (Royal Norwegian AF Tiger meet 2010) Two kits included
  • Heller
    • Kit 5HV80337: F16A/B Fighting Falcon
  • Hobby boss
    • Kit 80272: F16A Fighting Falcon
  • Hobbycraft
    • Kit IHC1326: GD F16A/B Viper
  • Italeri
    • Kit 1271: F16A/B Fighting Falcon
    • Kit 0130: F16A/B
    • Kit 1204: F16A/B "NATO Falcon"
    • Kit 1337: F16ADF/AM Fighting Falcon
  • Master Craft
    • Kit d-34: F16A block 15 "Halcon Cazador"
    • Kit D-33: F16A block 15 "Gunsmoke '85"
  • Revell
    • Kit 04363: Lockheed F16A MLU (KLU/BLU): 
      • De website van IPMS Nederland bevat een review van dit Revell-model.
    • Kit 04691: Lockheed Martin F16Mlu "Tigermeet '09"
    • Kit 03980: F16MLU Fighting Falcon (Solo Display KLu); Orange Lion
    • Kit 04318: Lockheed F16A Special: decals for KLu demo-kist)
IMG 8667

Een model van een General Dynamics F-16A.

IMG 8666

 

IMG 8662

Een model van een General Dynamics F-16A., in beschildering van detachering bij Arizona ANG in de VS gedurende de jaren tachtig.

IMG 8663

 

GD F 16A 306 Sqn Recon AKleijn
Een model van een F-16AR, gebouwd door Adri Kleijn.

 

GD F 16A Mlu check six AKleijn
Een model van het prototype van de F-16A MLU , gebouwd door Adri Kleijn.

 

Modelling add-on

Op deze webpagina is erg interessante informatie over de ACES II schietstoel te vinden.

  • Aeroclub Models
    • Set EJ005: ACES II (A10, F16, F15)
  • Aires
    • Set 7051: ACES 2 Ejection Seat (F15,F16,A10,F117,B2,B1)
    • Set 7155: F16A/B Fighting Falcon Exhaust nozzle (Hasegawa)
    • Set 7182: F16A Fighting Falcon radome (Hasegawa)
  • CMK
    • Set A7117: F16C Fighting Falcon Armament set (Hasegawa)
    • Set A7003: F16 Air Intake (Hasegawa)
  • Detail Model
    • Set 7010: ACES II ejection seat (incl. etchings) for F15, F16, A10
    • Set 72024: F16B/D Cockpit Detail set
  • Eagles Design
    • Set 72-WP-05: Lantirn Pods F16
  • Eduard
    • Set 72-311: Detailset F16A/B Fightning Falcon (Italeri)
    • Set 72-148: Detailset F16A (Hasegawa)
    • Set 72-414: Detailset F16 Falcon F.O.D. (Hasegawa)
    • Set 73-235 / SS235: Detailset F16A Fighting falcon plus (Hasegawa)
    • Set SS151: Detailset F16A/B Fighting Falcon (Italeri)
    • Set XS217: Express Mask F16A Fighting falcon (Hasegawa)
    • Set XS031: Express Mask F16A/B Fighting Falcon (Italeri)
  • Flightpath
    • Set 72-122B: F16 Fighting Falcon
    • Set 72-122: USAF Access Ladder Set 4 (F4,F15,F16)
  • Model Technologies
    • Set 0047: F16 Falcon Canopy Detail Set
    • Set 1003: F16 Falcon Interior Placard set
  • Neomega
    • Set E10: ACES II Seat For A10,F15,F16
  • Plastic World Modeli
    • Set 7203: F16 Parabrake housing (Norway, Dutch)
  • Part Etchings
    • Set S72-052: GD F16 Fighting Falcon jet Nozzle (Italeri)
    • Set S72-051: GD F16A/B Fighting Falcon (Italeri) (Interior)
  • Pavla
    • Set S72012: Aces II (A10,F15,F16)
  • Quickboost
    • Set 72013: F16 Ejection seats with safety belts
  • Rob Taurus Canopies
    • Set 72025: Canopy F16A Fighting Falcon (Hasegawa)
  • Verlinden
    • Set 00000226: Aces II Ejection Seat (F15/F16)

Decals

  • Almark
    • Set S4x: F16A 75th Jaar KLu kleurenschema (J-864/312sq)
  • Astra Decal
    • Set 7211: Set for KLu-F-16's. J-248 'Dirty Diana' 50 jaar 323 squadron; J-220 & J-231 50 jaar NATO; J-063 MiG kill-marking.
    • Set 7218: Set for F-16A MLU Fighting Falcon (KLu 323sq Diana part 1).
    • Set 7219: Set for F-16A MLU Fighting Falcon (KLu 323sq Diana part 2).
  • Daco Products
    • Set 7218: MLU Fighting Falcon (KLu 323sq Diana part 1)
    • Set 7219: F-16A MLU Fighting Falcon (KLu 323sq Diana part 2)
    • Set 7220: F-16B MLU Fighting Falcon RNlAF Test Aircraft J-066 "Orange Jumper"
    • Set 7222: F-16A MLU Fighting Falcon Reinformcement plates
  • DXM Decals
  • Dutch Decal
    • Set 72006: decals voor verschillende vliegtuigtypen.zoals F-16A J-219; J-627; J-221 (Friese vlag ); J-212 (Hill AFB); J-196; J-646 (Test groep kenmerken); J-135 35 jaar 315 squadron; RF-16 J-631; J-643 en J-627.
    • Set 72011: decals voor verschillende vliegtuigtypen zoals F-16A: J-866 en J-880, 314 en 316 squadron;
    • Set 72012: decals voor verschillende vliegtuigtypen zoals F-16A: J-199: vroege kenmerken van 313 squadron J-514: Tijger-embleem 313 squadron.
    • Set 72013: decals voor verschillende vliegtuigtypen zoals F-16A J-619, 40 jaar squadron 311; J-060 display 1990 en F-16B J-259 10 jaar F-16 1989.
    • Set 72019: decals voor verschillende vliegtuigtypen zoals General DynamicsF-16A: J-206/J-145: Jubileumuitvoering 40 jr. 314 squadron 1992.
    • Set 72020: decals voor verschillende vliegtuigtypen zoals F-16A J-864, 40 years sq 312 1992; J-012 Tigermeet 1992; J-195 and F-16B J-068 Tigermeet 1992
    • Set 72024: decals voor verschillende vliegtuigtypen zoals F-16A "40 jaar 315 squadron" J-063; F-16A 40 jaar 316 squadron en J-215 "50 jaar 322 squadron"
    • Set 72031: Set decals met squadron badges
    • Set 72036: Set decals met squadron badges
    • Set 72081: Set decals with serial and registrations KLu Meteor F MK4/T7/ F Mk8, Lockheed F104G/TF104G, NF5A/B, F16A/B)
  • Eagle Strike
    • Set 72079: F16 Fighting Falcon (85 jaar KLu Leeuwarden AFB)
    • Set 72078: F16 Fighting Falcon (KLu 315 sq jubileum 2002)
    • Set 72077: F16 Fighting Falcon (KLu, Belg AF)
  • Flevo Decals
    • Set 72-015: F-16AM Several 313Sq F-16's with some special tails
  • Model Decal
    • Set 98: Tornado F2/F3, Jaguar (RAF), F16A 312 sq 75 jaar (KLU)
    • Set 74: Decals voor F-16s van verschillende landen o.a. KLu F16s: J-252 (40 jaar 322 squadron 1983); J-251; J-214; J-624; J-632; J-653 en J-267.
  • SuperScale
    • Set 72-277: F16 NATO (BAF,NorAF,KLu,DanAF)
    • Set 72-498: F-16 Falcon Data (Low Visability)
    • Set 72-520: F16A International (KLu, Denemarken, Noorwegen, Venezuela)
  • Syhart Decals
    • Set 72-045: F-16AM J-063 60 years 322sq klu 2003 & J-876 65 Years 322sq KLu 2008
    • Set 72-055: F-16AM J-015 orange Lion Solo display KLU
    • Set 72-905: F16A/B Falcon, standard stencils data Belgian Air Force and others
  • Zotz Decals
    • Set 72-022: F16A (KLu 313 50 jaar)

Schaal 1/48

Bouwpakketten

  • Esci
    • Kit H2277: F16A Fighting Falcon
  • Italeri
    • Kit 2694: F16A /ADV Fighting Falcon Special colours
    • Kit 72841: F16A Nato Fighter
    • Kit 2654: F16 Fighting Falcon - DUTCH MARKINGS INCLUDED!
  • Kinetic Model Kits
    • Kit 48011: F16A/B Fighting Falcon Block 20 (Taiwan AF
    • Kit 48002: F16AM Fighting Falcon Block 15
    • Kit 48036: F16AM Fighting Falcon Block 20 (Belgian AF Tiger meet 2009)
  • Hasegawa
    • Kit 2409962: F16A Fighting Falcon (Israeli AF)
  • Master Craft
    • Kit g-03: F16A block 10 "BAF Spitfire "Falcon"
    • Kit g-21: F16A block 10 "KLu 323sq Diana"
  • Minicraft
    • Kit 12259: F16A/C Fighting Falcon
  • Revell
    • Kit 04527: Lockheed F16 ADF

Modelling add-on

  • Plastic World Modeli
    • Set 4826: F16 block 15 standard tail update (Tamiya Block 25/32 Viper)
  • Wolfpack
    • Set 48040: F16A/B Block 20 Conversion set (Revell)
  • Part Etchings
    • Set S48028: GD F16A Fighting Falcon (Hasegawa)
    • Set S48030: GD F16A/B/C/D Fighting Falcon Exterior (Hasegawa)
  • CMK
    • Set 4116: F16A Armament set (Hasegawa)
    • Set A4117: F16A Interior set (Hasegawa)
  • Karaya SP
    • Set KU48005: F16A/B/C/D Fighting Falcon Pylon Set (11 pieces)
  • Aires
    • Set 4411: F16A Mlu Falcon cockpit set (Hasegawa)
    • Set 4470: F16A MLu Falcon Cockpit set (Kinetic)
    • Set 4133: F16A/B exhaust Nozzle (Hasegawa)
  • Eduard
    • Set E49-481 / FE481: Detailset F16AM Self Adhesive (Kinetic)
    • Set big4853: Detailset F16A Plus Fighting Falcon (Hasegawa)
    • Set E49-276 / Fe276: Detailset F16A Fighting Falcon plus interior (Hasegawa)
    • Set E48-530: Detailset F16A Fighting Falcon plus exterior (Hasegawa)
    • Set E48-436: Detailset F16A Fighting Falcon F.O.D. (Hasegawa)
    • Set E648-006: F16A/B wheels (Tamiya)
    • Set XF031: Express Mask G/D F16A/C Fighting Falcom (Academy
  • Two Mike resin Acc.
    • Set 48004: F16A/B Block 1, 5 and 10 Horizontal Stabilisers (Hasegawa)
  • Avionix
    • Set 48005: F16A MLU Cockpit set (Hasegawa)
  • Cutting Edge
    • Set C48482: F16A parapack Tail for any F16A Kit
  • Plus model
    • Set AL4041: Ladder F16A/C Fighting Falcon
  • Quickboost
    • Set 48002: F16A/C Ejection seat with safety belts

Decals

  • Almark:
    • Set A48-08: F16A (75 jaar KLu)
  • Daco Products
    • Set 4818: MLU Fighting Falcon (KLu 323sq Diana part 1)
    • Set 4819: F-16A MLU Fighting Falcon (KLu 323sq Diana part 2)
    • Set 4820: F-16B MLU Fighting Falcon RNlAF Test Aircraft J-066 "Orange Jumper"
    • Set 4822: F-16A MLU Fighting Falcon Reinformcement plates
  • Dutch Decal
    • Set 48011: F16A (50 jaar 322Sq), AT6 Harvard
  • DXM Decals
  • Eagle Strike
    • Set 48260: F16 Fighting Falcon (KLu, Belg AF)
  • Superscale
    • Set 48-227: F16A & B Falcons (Israeli Mig Killer, KLu 306sq .311sq 40jr)
  • Syhart Decal
    • Set 48-045: F-16AM J-063 60 years 322sq klu 2003 & J-876 65 Years 322sq KLu 2008
    • Set 48-054: F-16AM Falcon J-008 "55 Years 313Sqn" Royal Netherlands Air Force 2008
    • Set 48-055: F16AM Falcon (J-015 «Solo display 2009 » KLU)
    • Set 48-019: J055 KLu solo display 2005-2006)
    • Set 48-905: F-16A/B Falcon, standard stencils data Belgian Air Force and others
  • Zotz Decals
    • Set 48-022: F16A (KLu 313 50th Anniversary)

 

SchemaKleurnaamFS-nummerBS-nummerHumbrolXtraColorVallejo ModelColorVallejo ModelAirHataka
Standaard #1Bovenzijde Donkergrijs ~6118   125 X130 70.836 71.053 ~031
Grijs ~6270   126 X133 70.870 71.275 ~054
Onderzijde Lichtgrijs ~6375   127 X136 70.990 71.046 ~037

Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Hieronder staan afbeeldingen van de verschillende uitvoeringen van de F-16 die bij de KLu in gebruik zijn (geweest).

Van de F-16 zijn veel afwijkende beschilderingen bekend, denk bijvoorbeeld aan de display-toestellen, klik hier voor enkele voorbeelden, en de Jubilea van de squadrons, klik hier voor een aantal voorbeelden.

 

GeneralDynamics F16A Block1-1-SMALL
(Foutief) Afleverschema General Dynamics F-16A Block 1
Kort na aflevering met zwarte neus en foutieve diameter van de rozet. Later werd dit gecorrigeerd en tevens werd het toestel voorzien van een grijze neus.
GeneralDynamics F16A Block5-1-SMALL
General Dynamics F-16A Block 5, vrijwel gelijk met vorige versie, alleen een grijze in plaats van zwarte neus.
GeneralDynamics F16A Block10-1-SMALL
General Dynamics F-16A Block 10, grootste verschil met vorige versie is de gewijzigde antenne onder de luchtinlaat.
GeneralDynamics F16B Block10-2-SMALL
General Dynamics F-16A Block 10.
Verschil met de vorige versie is de eind jaren tachtig aangebrachte remparachute (zoals ook al vanaf de productielijn op de Noorse toestellen aanwezig was).
GeneralDynamics F16A Block10 Arizona National Guard
General Dynamics F-16A Block 10, KLu detachement Arizona ANG.
GeneralDynamics F16A Block15-1-SMALL
General Dynamics F-16A Block 15.
Grootste verschil met vorige versies is de verplaatste UHF-antenne van onder de luchtinlaat naar linksonder tussen de buikvinnen.
Verder zijn er twee kleine rechthoekige antennes onder de neus, een wat gewijzigde paneelbelijning, een antenne op de (verticale) staart en inwendige aanpassingen en versterkingen van de vleugel.
General Dynamics F-16A Block 15
General Dynamics F-16A Block 15.
Verschil met de vorige versie is de eind jaren tachtig aangebrachte remparachute (zoals ook al vanaf de productielijn op de Noorse toestellen aanwezig was.).
Het besluit om deze aan te brengen werd genomen toen al een aantal Block 15 toestellen waren afgeleverd.
General Dynamics F-16AM
General Dynamics F-16AM.
Verschil met vorige versies zijn onder meer de vier AIFF antennes op de neus, de gewijzigde LAU-129 launchers (t.b.v. AIM-9L/AIM-120B); verder zijn er vooral inwendige wijzigingen.
Het afgebeelde toestel is een ex-Block 10 toestel, te zien aan de antennes onder de luchtinlaat.
General Dynamics F-16AM
General Dynamics F-16AM.
Verschil met vorige versies zijn onder meer de vier AIFF antennes op de neus, de gewijzige LAU-129 launchers (t.b.v. AIM-9L/AIM-120B); verder zijn er vooral inwendige wijzigingen.
Het afgebeelde toestel is een ex-Block 15 toestel.

 

Literatuur.

Camouflage en Kentekens J.Greuter e.a.   1997 Bonneville – Bergen (NH)
Nederlandse Militaire Luchtvaart in Beeld. deel 2 Hugo Hooftman Pag. 148 - 153 1977 Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel
Aerodata International no 16: General Dynaics F-16 Fighting Falcon Philip J.R. Moyes Pag. 1981 Uitgever: Vintage Aviation Publications Ltd., Oxford
AVIA: 40e jaargang nummer 12: Na het verlies van vier F-16's: KLu: Geen gebrek aan ervaring Harry Kuiper Pag. 516 - 517 1981 Uitgevers Wyt, Rotterdam
Fokker,-vliegtuigen voor de Militaire Luchtvaart   Pag. 28 1982 Uitgever:-
Squadrons van de Koninklijke Luchtmacht Willem Helfferich Pag. 76 1983 Uitgever: Unieboek b.v., Houten
Luchtvaartwereld; 1e jaargang nummer 0: De veelzijdige F-16 Kamphuis, G.J. & Altink, Peter Pag. 1983 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Koninklijke Luchtmacht 70 C. van der Velden & E. Ragas Pag. 18 - 21 1983 Uitgever: AMBooks, Bromley, Kent
Modelbouw in Plastic jaargang 12, nummer 3: The Fighting Falcon; Verlichting F-16. W. Suiskens Pag. 87 - 94 1983 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Luchtvaartwereld; 1e jaargang nummer 4: Nieuwe sleepdoelen voor de F-16 Mat Herben Pag. 114 1984 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaartwereld; 1e jaargang nummer 10: Koninklijke Luchtmacht deed mee aan oefening M.F. Zijlstra Pag. 299 - 300 1984 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Nederlandse vliegtuigen naar buitenlands ontwerp Theo Wesselink & Thijs Postma Pag. 109 - 121 1984 Uitgever: Romen Luchtvaart, Haarlem
Modelbouw in Plastic jaargang 15, nummer 4: F16 ECM-pod Joop Dionet Pag. 98 - 99 1986 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Modelbouw in Plastic jaargang 15, nummer 2: J-629; Een fotoverkennings F-16 Bart Hooyman Pag. 44 - 45 1986 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Luchtvaartwereld; 3e jaargang nummer 9: Demonstratieteams van de Klu Hans Heerkens Pag. 247 - 250 1986 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
KLu Vliegtuigen: De vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht vanaf 1913 Wim Schoenmaker & Thijs Postma Pag. 148 1987 Uitgeverij De Alk, Alkmaar
DemoTeams van de Koninklijke Luchtmacht Antoon Louwers Pag. 77 - 80 1988 Uitgeverij De Alk, Alkmaar
Modelbouw in Plastic jaargang 17, nummer 1: ACES II schietstoel Joop Dionet Pag. 7 - 9 1988 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Luchtvaartwereld; 5e jaargang nummer 6: De visitekaartjes van de Luchtmacht. Herman Sixma & Theo van Geffen Pag. 172 - 177 1988 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaartwereld; 5e jaargang nummer 12: F-16: Een onverbeterlijke oudere jongere Hans Heerkens Pag. 346 - 350 1988 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
F-16 Fighting Falcon: Vliegend in Nederland, deel 5 J. Janssen Lok Pag. 1989 Uitgever: Flash Aviation, Eindhoven
Luchtvaartwereld; 7e jaargang nummer 10: NDTA. KLu's kolonie in Tucson, Arizona Herman Sixma & Theo van Geffen Pag. 285 - 288 1990 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaartwereld; 8e jaargang nummer 5: Foto demonstratie 1991; J-231 van Vlb. Leeuwarden   Pag. 136 1991 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaartwereld; 8e jaargang nummer 6: Nachtvogel boven de polder Hans Heerkens Pag. 184 - 185 1991 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Uchtvaartwereld; 8e jaargang nummer 7/8: Foto van twee jubileum F-16's van 311 sq   Pag. 233 - 1991 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaartwereld; 8e jaargang nummer 11: Foto van F-16A J-004 in Tiger-meet-uitmonstering   Pag. 329 - 1991 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Modelbouw in Plastic jaargang 21, nummer 1: KLu Bulletin: Fred Bachofner Pag. 10 - 16 1992 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Modelbouw in Plastic jaargang 22, nummer 2: General Dynamics F-16 Fighting Falcon Fred Bachofner Pag. 30 - 45 1992 Uitgever: I.P.M.S. Nederland, Nederland
Luchtvaartwereld; 9e jaargang nummer 6: NDTA en de Air National Guard van Arizona Herman Sixma & Theo van Geffen Pag. 181 - 184 1992 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaartwereld; 9e jaargang nummer 12: Foto van twee F-16A's in jubileum-kleuren   Pag. 355 - 1992 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaart; 10e jaargang nummer 7/8: Foto van F-16A J-624 in demonstratiekleuren van 1993   Pag. 253 - 1993 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaart; 10e jaargang nummer 11: F-16: Goedkoop is goed genoeg. Hans Heerkens Pag. 403 - 408 1993 Uitgeverij Helmond, Helmond
Luchtvaart; 11e jaargang nummer 9: Foto van de drie demonstratieteams van de KLu 1994   Pag. 305 - 1994 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaart; 11e jaargang nummer 4: Foto van F-16A J-136: Afscheid van 316 squadron   Pag. 165 1994 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaart; 11e jaargang nummer 10: Foto van demonstratie F-16A 1994   Pag. 259 1994 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaart; 11e jaargang nummer 1: 323 TACTESS Herman Sixma & Theo Wesselink Pag. 26 - 30 1994 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Squadrons van de Koninklijke Luchtmacht (derde herzien druk) Willem Helfferich Pag. 46 - 53 1994 Uitgevers Wyt, Rotterdam
Luchtvaart; 12e jaargang nummer 11: Foto van F-16A J-508 in demonstratiekleuren van seizoen 1995   Pag. 10 1995 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaart; 12e jaargang nummer 2: Foto van demonstratie F-16A J-253 (uitvoering seizoen 1994)   Pag. 12 - 1995 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaart; 12e jaargang nummer 11: Foto van F-16A J-013 op Goose Bay voorzien van Ajax-embleem   Pag. 9 - 1995 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Luchtvaart; 12e jaargang nummer 7/8: Foto van twee demonstratie-F-16A' (J-003 en J-0XX) 1995   Pag. 9 - 1995 Uitgeverij Ten Brink, Meppel
Onze Luchtmacht; jaargang 51, nummer 5: Foto van F-16A J-265   Pag. 1999 Uitgever: Koninklijke Vereniging 'Onze Luchtmacht', 's Gravenhage
Luchtvaartwereld; jaargang 2, nummer 1: Plakwerk C.J. van Gent, Pag. 18 2000 Uitgever: Geromy, Maarssen

 

Websites.

 

  1. General Dynamics F-16B(M)

Pagina 2 van 2