- Gegevens
- Hits: 16742
Historie
De Piper L4 Cub stamt eigenlijk af van de Taylor E3 Cub, die in 1930 werd gebouwd door Taylor Aircraft. W.T. Piper was de voornaamste investeerder in de Taylor fabriek en deze nam, na het faillissement van Taylor Aircraft, deze in zijn geheel over.
In 1936 werd het ontwerp door W. Jamouneau flink aangepast, zodat er een nieuw type ontstond, dat werd aangeduid als Piper J-2. Tussen 1936 en 1938 werden hier 1200 stuks van geproduceerd.
Door een brand in 1938 werd de fabriek geheel in de as gelegd en werd een nieuwe gebouwd in Lock Haven. Daar werd gestart met de bouw van de J-3, een verbeterde uitvoering van de J-2.
De J-3 kon worden uitgerust met verschillende motoren, de J-3C had een Continental A motor.
Met het uitbreken van de tweede wereldoorlog in 1939 werd een aanvankelijk civiel trainingsprogramma in de VS opgezet, waarvoor de Piper J-3 werd gebruikt. Tussen 1939 en 1940 werden dan ook meer dan 3000 Piper J-3s gebouwd.
In 1941 werd een militaire variant uitgebracht, aangeduid als Piper O-59, in 1942 gewijzigd in L-4 en NE (US Navy aanduiding). Deze verschilde nauwelijks van de originele civiele J-3.
De L-4 Grasshopper had een canopy met meer ruiten om het zicht te verbeteren.
Er werden uiteindelijk ruim 5400 stuks van gebouwd, inclusief 250 stuks NE-1 en NE-2 voor de US Navy.
Alle L-4 versies hadden een tandem cockpit en werd, net als de Taylorcraft L2 en Aeronca L-3 aangeduid als Grasshopper.
De L-4 werd tijdens de oorlog gebruikt voor allerlei taken als verkenning, licht transport, artillerieverkenning en ook voor medisch transport (medevac)
Na de oorlog werden veel toestellen verkocht als surplus, maar veel bleven ook nog in militaire dienst.
Versies.
- J-3:
- originele uitvoering met een Continental A-40, A-40-2 of A-40-3 motor van 28 kW.
- J3C-40:
- Versie gebouwd vanaf juli 1938 met een Continental A-40-4 of A-40-5 van 30 kW.
- J3C-50:
- Versie gebouwd vanaf juli 1938 met een Continental A-50-1 of A-40-2 tot en met A-40 -9 van 37 kW.
- J3C-50S: was voorzien van een optionele drijver kit.
- J3C-65:
- Versie gebouwd vanaf juli 1939 met een Continental A-65-1, A-65-3, 6, 7, 8, 8F, 9 of 14 van 48 kW of een Continental A-65-14, A-75-8, A-75-8-9 of A-75-12 van 56 kW of een Continental A-85-8 of C-85-12 van 63 kW of een Continental A-90-8F van 67 kW.
- J3C-65S was voorzien van een optionele drijver kit.
- YO-59: Vier stuks van de J3C-65 voor test en evaluatiedoeleinden.
- O-59: Productie versie voor de USAAC later aangeduid als L-4
- O-59A: Verbeterede versie met Continental O-170-3 van 48 kW; later aangeduid als L-4A.
- L-4B: Als L-4A, maar zonder radio.
- L-4H: Als L-4B maar met verbeterde uitrusting en propeller met vaste spoed.
- L-4J: L-4H met propeller regelbare spoed.
- NE-1: US Navy aanduiding voor versie van J3C-65 met dubbele besturing; 230 stuks gebouwd.
- NE-2: Versie van NE-1 met kleinen wijzigingen in de uitrusting, waarvan 20 stuks werden gebouwd.
- J3F-50:
- Versie gebouwd vanaf juli 1938 met een Franklin 4AC-150 Series 50 van 37 kW.
- J3F-50S was voorzien van een optionele drijver kit.
- J3F-60:
- Versie gebouwd vanaf April 1940 uitgerust met een Franklin 4AC-150 Series A motor van 48 kW of een Franklin 4AC-171 van 45 kW.
- J3F-60S was voorzien van een optionele drijver kit.
- J3F-65:
- Versie gebouwd vanaf Augustus 1940 uitgerust met een Franklin 4AC-176-B2 or een Franklin 4AC-176-BA2 van 48 kW.
- J3F-65S was voorzien van een optionele drijver kit.
- L-4D: Aanduiding voor vijf stuks J3F-65s.
- J3L:
- gebouwd vanaf september 1938 en voorzien van een Lycoming O-145-A1 motor van 37 kW of een Lycoming O-145-A2 of A3 motor van 41 kW.
- J3L-S was voorzien van een optionele drijver kit.
- J3L-65:
- gebouwd vanaf mei 1940 uitgerust met een Lycoming O-145-B1, B2 of B3 van 48 kW.
- J3L-65S was voorzien van een optionele drijver kit.
- L-4C: Aanduiding voor acht stuks J3L-65s, aanvankelijk aangeduid als UC-83A.
- J3P:
- uitvoering met een Lenape LM-3-50 of Lenape AR-3-160 van 37 kW.
- J-3R:
- versie met slotted flaps en een Lenape LM-3-65 van 48 kW.
- J-3X:
- variant uit 1944 met een cantilever vleugel en een Continental A-65-8 van 48 kW
- Commandre:
- een Franse versie van de J-3 Cub.
- TG-8:
- Driepersoons zweefvliegvariant voor trainingsdoeleinden, waarvan 250 stuks werden gebouwd.
- LNP: US Navy aanduiding van drie TG-8s.
Afmetingen: | |||
Lengte: | 6,83 m | Spanwijdte: | 10,74 m |
Hoogte: | 2,03 m | Vleugeloppervlak: | - m2 |
Gewichten: | |||
Leeggewicht: | 345 kg | Max. startgewicht: | 550 kg |
Prestaties: | |||
Max. snelheid: | 140 km/u | Stijgsnelheid: | - m/min |
Kruissnelheid: | 121 km/u | ||
Vliegbereik: | 354 km | Plafond: | 3500 m |
Overig: | |||
Motortype: | Eén Continental O-170-3 van 65 pk | ||
Bemanning: | - | ||
Bewapening: | Geen |
Na afloop van de tweede wereldoorlog kwam het voormalige Nederlands-Indië onder (tijdelijk) Brits bestuur.
Pas in december 1945 zetten de eerste Nederlandse troepen officieel voet op Nederlands-Indische bodem.
In de loop van het jaar ontstond behoefte aan een liaison en ook aan ondersteuning van het KNIL en werd het 17 squadron opgericht.
Voor die tijd werden een viertal van de RAF overgenomen Japanse tweedekkers gebruikt voor het uitvoeren van verkenningen.
De eerste drie Piper Cubs werden al in september 1945 aangeschaft door kapitein-vlieger-waarnemer Schoof voor gebruik als sportvliegtuig door bevrijde KNIL-militairen die in een kampement bij Manilla op de Filipijnen verbleven. De toestellen waren surplus verklaarde nieuwe toestellen afkomstig van een dump. De toestellen hielden hun Amerikaanse kentekens.
Begin november 1945 werden de toestel plus nog een vierde toestel verscheept naar Balikpapan op Borneo met de bedoeling om verder doorgestuurd te worden naar Tjililitan op Java, om daar het 1e bataljon Infanterie van het KNIL te ondersteunen. De Engelsen wilden echter nog geen toestemming verlenen voor het overbrengen van het materieel naar West-Java.
Eind november werden vier Japanse tweedekkers overgenomen van de RAF voor het uitvoeren van verkenningen.
De Pipers bleven dus nog in opslag. In december 1945 werden de bataljons Infanterie II en IV en een bataljon mariniers in Batavia gedebarkeerd. De vier Pipers werden voor ondersteuning van deze groep bestemd.
Begin maart 1946 arriveerde de brigade om Bali en Lombok te bezetten. Deze nam twee, tijdelijk geregistreerd als PC-3 en PC-4 van de vier Pipers over, die eind augustus 1946 werden opgenomen in het detachement van 17 VARWA squadron. De andere twee toestellen, tijdelijk geregistreerd als PC-1 en PC-2 werden doorgestuurd naar Batavia om daar de op Tjililitan gestationeerde Japanse toestellen te vervangen. Deze toestellen kwamen daar in februari 1946 in gebruik bij de Basis Operaties en eind augustus in de A-patrouille van 17 VARWA squadron.
Op 20 juli 1946 werd de officiële registratie van de toestellen PC0-1 tot en met PC0-4, volgens het (vooroorlogse) registratiesysteem van het ML-KNIL. PC betekende Piper Cub en 0 stond voor lesvliegtuig onbewapend.
Op 16 augustus werd deze alweer gewijzigd in PC0-001 tot en met PC0-004 en eind augustus weer in PC4-001 tot en met PC4-004, waarbij 4 stond voor legerhulpvliegtuig (army co-operation).
In mei 1946 schafte de BPM een vijftal Piper Cubs aan, maar had aanvankelijk geen vliegers en onderhoudsmonteurs. De toestellen werden daarom van eind juli 1946 tot eind december in bruikleen gegeven aan de ML.

Piper L-4 Cub, PH-UCS, als R345, gefotografeerd op Static Show tijdens Open Dag Luchtmacht, juli 1994 op vliegbasis Leeuwarden.
Deze toestellen PK-SAA tot en met PK-SAE kregen geen ML-registratie, maar alleen de laatste letter van de civiele registratie (klein) op het puntje van de staart. Vier toestellen gingen naar de A-patrouille en de vijfde ging naar het detachement op Andir
De vier toestellen op Tjililitan gingen in september 1946 over naar de VOS (Voor-opleidingsschool), Deze verzorgde vanaf 26 september 1946 de selectie van leerlingvliegers voor ML-KNIL.
op 31 december werd een nieuwe bruikleenovereenkomst voor een jaar gesloten. In april 1947 werd overeengekomen dat de ML de toestellen aan het eind van de bruikleenperiode zou overnemen en daarvoor vijf nieuwe toestellen aan de BPM zou leveren,.
In juli 1947 kregen de vijf BPM-toestellen de registraties R-329 tot en met R-333.
In juni 1946 werden op Leyte, Filipijnen 24 zo goed als nieuwe toestellen overgenomen van de VS, inclusief 30 radio's, en initiële voorraad onderdelen. Deze arriveerden op 24 augustus in Soerabaja, waar vier toestellen werden uitgeladen, de resterende toestellen werden doorgestuurd naar Batavia.
In april 1947 werden nog een 46 toestellen van de VS overgenomen, waaronder vijf toestellen voor de BPM. Deze kwamen op 7 juni 1947 aan in Batavia. De meeste toestellen werden overgebracht naar Tjililitan om te worden opgebouwd en ingevlogen. De toestellen werden geregistreerd als R-335 tot en met R-380
Eerste Registratie | Tweede Registratie | Derde Registratie | Vierde Registratie | Vijfde Registratie | Constr.nr. | US Fisc. year nr | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Eerste serie toestellen | |||||||||
PC0-1 | PC0-001 | PC4-001 | PC-001 | R-301 | 13542 | 45-4802 | 09-1945 | 1950 | Naar AURIS |
PC0-2 | PC0-002 | PC4-002 | PC-002 | R-302 | 13538 | 45-4798 | 09-1945 | 01-03-1950 | Naar AURIS |
PC0-3 | PC0-003 | PC4-003 | PC-003 | R-303 | - | 09-1945 | 30-11-1946 | Afgeschreven Medan | |
PC0-4 | PC0-004 | PC4-004 | PC-004 | R-304 | - | 11-1945 | 01-07-1947 | Afgeschreven te Bali |
Eerste Registratie | Tweede registratie | Constr.nr. | US Fisc. Year no. | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tweede serie toestellen: Bruikleen BPM (later overgenomen) | |||||||||
A | R-329 | 13320 | 45-4580 | 08-1946 | 01-03-1950 | PK-SAA; Naar AURIS | |||
B | R-330 | 13307 | 45-4567 | 08-1945 | 10-06-1950 | PK-SAB; Naar AURIS | |||
C | R-331 | 13295 | 45-4555 | 08-1946 | 1950 | PK-SAC; Naar AURIS | |||
D | R-332 | 13294 | 45-4554 | 08-1946 | 10-04-1950 | PK-SAD; Naar AURIS | |||
E | R-333 | 13311 | 45-4571 | 08-1946 | 04-1950 | PK-SAE; Naar AURIS |
Registratie
Registratie
| 2e Registratie
2e Registratie
| 3e Registratie
3e Registratie
| US Fiscal Year nr.
US Fiscal Year nr.
| Constr. nr.
Constr. nr.
| Datum in dienst
Datum in dienst
| Datum uit dienst
Datum uit dienst
| Opmerkingen
Opmerkingen
| ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Derde serie toestellen : aangeschaft in juni 1946; arriveerden op 25 augustus te Batavia. | |||||||||
PC4-005 | R-305 | 13424 | 45-4684 | 25-08-1946 | 1950 | Naar AURIS | |||
PC4-006 | R-306 | 13460 | 45-4720 | 25-08-1946 | 10-06-1950 | Naar AURIS | |||
PC4-007 | R-307 | 13425 | 45-4685 | 25-08-1946 | 10-06-1950 | Naar AURIS | |||
PC4-007 | R-308 | 13418 | 45-4678 | 25-08-1946 | 10-06-1950 | Naar AURIS | |||
PC4-009 | R-309 | 13422 | 45-4682 | 25-08-1946 | 04-1950 | Naar AURIS | |||
PC4-010 | - | - | - | 25-08-1946 | 15-01-1947 | Afgeschreven te Cianjur | |||
PC4-011 | - | - | - | 25-08-1946 | 03-1947 | Afgeschreven | |||
PC4-012 | R-312 | 13466 | 45-4726 | 25-08-1946 | 1950 | Naar AURIS | |||
PC4-013 | R-313 | 13358 | 45-4618 | 25-08-1946 | 04-1950 | Naar AURIS | |||
PC4-014 | R-314 | 13474 | 45-4734 | 25-08-1946 | 04-1950 | Naar AURIS | |||
PC4-015 | R-315 | 13411 | 45-4671 | 25-08-1946 | 1950 | Naar AURIS | |||
PC4-016 | R-316 | 13456 | 45-4716 | 25-08-1946 | 1950 | Naar AURIS | |||
PC4-017 | R-317 | 13454 | 45-4714 | 25-08-1946 | 10-06-1950 | Naar AURIS | |||
PC4-018 | R-318 | 13362 | 45-4622 | 25-08-1946 | 1950 | Naar AURIS | |||
PC4-019 | R-319 | 13440 | 45-4700 | 25-08-1946 | 1950 | Naar AURIS | |||
PC4-020 | - | - | - | 25-08-1946 | 31-3-1947 | Afgeschreven te West-Java | |||
PC4-021 | R-321 | 13337 | 45-4597 | 25-08-1946 | 1950 | Naar AURIS | |||
PC4-022 | R-322 | 13433 | 45-4693 | 25-08-1946 | 04-01-1949 | Afgeschreven | |||
PC4-023 | R-323 | 13432 | 45-4692 | 25-08-1946 | 23-09-1947 | Afgeschreven Tandjung Balei | |||
PC4-024 | R-324 | 13412 | 45-4672 | 25-08-1946 | 1950 | Naar AURIS | |||
PC4-025 | R-325 | 13449 | 45-4709 | 25-08-1946 | 04-1950 | Naar AURIS | |||
PC4-026 | R-326 | 13459 | 45-4719 | 25-08-1946 | 1950 | Naar AURIS | |||
PC4-027 | - | 13467 | 45-4727 | 28-08-1946 | 21-07-1947 | Afgeschreven te Bandoeng | |||
PC4-028 | R-328 | 13464 | 45-4724 | 28-08-1946 | 10-06-1950 | Naar AURIS |
Registratie
Registratie
| US Fiscal Year nr.
US Fiscal Year nr.
| Constr. nr.
Constr. nr.
| Datum in dienst
Datum in dienst
| Datum uit dienst
Datum uit dienst
| Opmerkingen
Opmerkingen
| ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vierde serie toestellen, aangeschaft in april 1947 en op 7 juni 1947 gearriveerd in Batavia. | |||||||||
R-335 | 13754 | 45-5014 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-336 | 13755 | 45-5015 | 07-06-1947 | 12-05-1950 | Naar AURIS | ||||
R-337 | 13756 | 45-5016 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-338 | 13757 | 45-5017 | 07-06-1947 | 07-11-1947 | Afgeschreven | ||||
R-330 | 13761 | 45-5021 | 07-06-1947 | 21-01-1949 | Afgeschreven | ||||
R-340 | 13762 | 45-5022 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-341 | 13763 | 45-5023 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-342 | 13764 | 45-5024 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-343 | 13765 | 45-5025 | 07-06-1947 | 01-03-1950 | Naar AURIS | ||||
R-344 | 13766 | 45-5026 | 07-06-1947 | 10-06-1950 | Naar AURIS | ||||
R-345 | 13767 | 45-5027 | 07-06-1947 | 01-03-1950 | Naar AURIS | ||||
R-346 | 13768 | 45-5028 | 07-06-1947 | 01-07-1948 | Als PK-SAF naar vliegclub Batavia | ||||
R-347 | 13769 | 45-5029 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-348 | 13770 | 45-5030 | 07-06-1947 | 05-1948 | Afgeschreven Medan | ||||
R-349 | 13771 | 45-5031 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-350 | 13772 | 45-5032 | 07-06-1947 | 12-05-1950 | Naar AURIS | ||||
R-351 | 13773 | 45-5033 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-352 | 13774 | 45-5034 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-353 | 13777 | 45-5037 | 07-06-1947 | 22-10-1949 | Afgeschreven | ||||
R-354 | 13778 | 45-5038 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-355 | 13779 | 45-5039 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-356 | 13785 | 45-5045 | 07-06-1947 | 03-05-1948 | Afgeschreven | ||||
R-357 | 13787 | 45-5047 | 07-06-1947 | 10-06-1950 | Naar AURIS | ||||
R-358 | 13789 | 45-5049 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-369 | 13794 | 45-5054 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-360 | 13796 | 45-5056 | 07-06-1947 | 28-10-1949 | Afgeschreven | ||||
R-361 | 13797 | 45-5057 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-362 | 13799 | 45-5059 | 07-06-1947 | 04-1950 | Naar AURIS | ||||
R-363 | 13802 | 45-5062 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-364 | 13806 | 45-5066 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-365 | 13808 | 45-5068 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-366 | 13809 | 45-5069 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-367 | 13810 | 45-5070 | 07-06-1947 | 03-02-1950 | Naar AURIS | ||||
R-368 | 13812 | 45-5072 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-369 | 13815 | 45-5075 | 07-06-1947 | 04-1950 | Naar AURIS | ||||
R-370 | 13816 | 45-5076 | 07-06-1947 | 01-07-1948 | Als PK-SAF naar vliegclub Batavia | ||||
R-371 | 13817 | 45-5077 | 07-06-1947 | 20-06-1950 | Naar AURIS | ||||
R-372 | 13818 | 45-5078 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-373 | 13819 | 45-5079 | 07-06-1947 | 13-05-1950 | Naar AURIS | ||||
R-374 | 13821 | 45-5081 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-375 | 13823 | 45-5083 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-376 | 13856 | 45-5116 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-377 | 13861 | 45-5121 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-378 | 13868 | 45-5128 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-379 | 13883 | 45-5143 | 07-06-1947 | 1950 | Naar AURIS | ||||
R-380 | 13886 | 45-5146 | 07-06-1947 | 10-06-1950 | Naar AURIS |
Schaal 1/72
Bouwpakketten
- Kovozávody Prostejov
- Kit 3146: Piper L4H Cub (wheels)
- Kit 3147: Piper L4H with Floats
- Kit 20.031: Piper L4H Cub (Wheels)
- Kit M7240: Piper L4A/B Cub (USAAF) [new mould by AZ Model]
- Kit M7243: Piper L4H/J Cub (French AF, RAAF, AURI, ML-KNIL) [new mould by AZ Model]
- Mastercraft
- Kit 3146: Zelfde kit als die van KP: Piper L4H Cub (met wielen)
Modelling add-on
- Kovozávody Prostejov
- Set EX006: Piper L4/K68 Cub Mask for Canopy and wheels (KP)
- Peewit
- Set M72021: Piper L-4 Canopy masking (Kovozávody Prostejov)
Decals
- Dutch Decal
- Set 72022: Een decalset voor verschillende toestellen zoals Piper L-4 Cub: R-371/R-345.
- Set 72067: Decals voor verschillende Nederlansd -Indische toestellen zoals Fokker C.X; Lockheed Loestar; C-47 Dakota; Piper L4J; North American B-25 C, B-25J en B-25G Mitchell; Mitsubishi Ki-57 Topsy; Beech At-11 Kansan
Schaal 1/48
Bouwpakketten
- --
- Kit --: --
Modelling add-on
- --
- Set -: -
Decals
- --
- Set --: --
Schema | Kleurnaam | FS-nummer | BS-nummer | Humbrol | XtraColor | Vallejo Model Color | Vallejo Model Air | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Standaard #1 | Bovenzijde | Olijfgroen | 66 | X112 ANA 613 | 70.887 | |||
Vlekken | Donker groen | 149 | X114 Medium green | 70.895 | ||||
Onderzijde | Neutral Grey | ~6173 | 156? | X132 | 70.992 |
Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Het eerste schema, geheel (verweerd) olive drab en neutral grey onderzijde met wit richtingsroer en in rood volgnummer, toegepast op onder andere PC-003 en PC-004.

Het tweede schema, geheel (verweerd) olive drab en neutral grey onderzijde met de wit-omrande vlag als nationaliteitskenmerk en registraties op de staart. Vaak medium green vlekken op staart en vleugels..

Het derde schema, geheel (verweerd) olive drab en neutral grey onderzijde met de wit-omrande vlag als nationaliteitskenmerk en nieuwe registraties op de staart. Vaak medium green vlekken op staart en vleugels

Het vierde schema, geheel olive drab en neutral grey onderzijde met de rozet als nationaliteitskenmerk en registraties op de romp. (de toestellen lijken geheel overgespoten, waarschijnlijk geen medium green vlekken meer aanwezig)

Dit schema, overigens identiek aan het vierde schema, verschilt daarvan ten aanzien van de witte vleugeltips. Deze waren aangebracht op toestellen van 17 VARWA, zodat deze makkelijk herkent konden worden door de piloten van de Nederlandse jachtvliegtuigen.
Literatuur.
Army Co-operation bij de Militaire Luchtvaart in Indië 1946 - 1950 | P.C. Boer | 2004 | Sectie Luchtmachthistorie - 's Gravenhage | |
Camouflage en Kentekens | J.Greuter e.a. | 1997 | Bonneville – Bergen (NH) | |
Militaire Luchtvaart in Nederlandsch-Indië in beeld Deel 2 | Hugo Hooftman | Pag. 133 - 142 | 1981 | Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel |
Websites.
Met dank aan M.T.A. Schep voor extra informatie en verschillende correcties van de tekeningen.
- Gegevens
- Hits: 25875
Historie
Hier komt historische beschrijving.
Versies.
Hier komt beschrijving van versies
Afmetingen: | |||
Lengte: | 6,88 m | Spanwijdte: | 10,74 m |
Hoogte: | - m | Vleugeloppervlak: | - m2 |
Gewichten: | |||
Gewicht (Leeg): | 381 kg | Max. start gewicht: | 794 kg |
Prestaties: | |||
Kruissnelheid: | - km/u | Max. snelheid: | 180 km/u |
Stijgsnelheid | - m/min | ||
Plafond: | 4572 m | Vliegbereik: | 740 km |
Overig: | |||
Bemanning: | Twee man | ||
Motortype: | Eén Lycoming Continental C-90 van 90 pk | ||
Opmerkingen: | Piper PA-18-95 |
Afmetingen: | |||
Lengte: | 6,8 m | Spanwijdte: | 10,7 m |
Hoogte: | 1,9 m | Vleugeloppervlak: | 16,6 m2 |
Gewichten: | |||
Gewicht (Leeg): | 430 kg | Max. start gewicht: | 716 kg |
Prestaties: | |||
Kruissnelheid: | 185 km/u | Max. snelheid: | 198 km/u |
Stijgsnelheid | - m/min | ||
Plafond: | 6598 m | Vliegbereik: | 1238 km |
Overig: | |||
Bemanning: | Twee man | ||
Motortype: | Eén Lycoming Continental O-290-D van 125 pk | ||
Opmerkingen: | Piper PA-18-125 |
Afmetingen: | |||
Lengte: | 6,8 m | Spanwijdte: | 10,7 m |
Hoogte: | 1,9 m | Vleugeloppervlak: | 16,6 m2 |
Gewichten: | |||
Gewicht (Leeg): | 430 kg | Max. start gewicht: | 793 kg |
Prestaties: | |||
Kruissnelheid: | - km/u | Max. snelheid: | 185 km/u |
Stijgsnelheid | - m/min | ||
Plafond | - m | Vliegbereik: | 742 km |
Overig: | |||
Bemanning: | Twee man | ||
Motortype: | Eén Lycoming Continental O-320 van 150 pk | ||
Opmerkingen: | Piper PA-18-135 |
De Piper Super Cubs kwamen begin jaren 50 in dienst ter vervanging van de Auster Mk. III, die in gebruik was al waarnemings- en liasonvliegtuig.
De Super Cub kwam in dienst bij drie squadrons, 298, 299 en 300 squadron van de Groep Lichte vliegtuigen en werd daar ingezet voor verkenning en artilleriewaarneming.
Verder werd het toestel ook gebruikt voor opleiding van vliegers voor het Klein Militair Brevet. Deze lestoestellen waren voorzien van en oranje day-glo motorkap.
Daarnaast werden de toestellen gevlogen door zogenaamde "maandvliegers", vliegers die een zogenaamd "Groot Militair Brevet hadden en na hun contract van drie jaar, maandelijks hun vliegvaardigheid onderhielden.

Piper Super Cub, R-122 van SKHV, gefotografeerd augustus 2002 tijdens Airshow Lelystad..

Piper Super Cub, R-177 van SKHV, gefotografeerd augustus 2002 tijdens Airshow Lelystad.
Op Thunderstreaks.com is een foto-sessie te vinden van toestellen van 300 squadron, waar onder de Piper Super Cub

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
.
Registratie-overzicht Piper L-18C, Piper L-21A en Piper L-21B Super Cub
Registratie-overzicht Piper L-18C Super Cub
Squadron Code | Registratie
Registratie
| Fiscal Year nr.
Fiscal Year nr.
| Constr. nr.
Constr. nr.
| Datum in dienst
Datum in dienst
| Datum uit dienst
Datum uit dienst
| Opmerkingen
Opmerkingen
|
---|---|---|---|---|---|---|
R-30 | 52-2427 | 18-2027 | Afgeschreven | |||
R-31 | 52-2428 | 18-2028 | Afgeschreven | |||
R-32 | 52-2429 | 18-2029 | Afgeschreven | |||
R-33 | 52-2430 | 18-2030 | Naar Duitsland als D-EMAD | |||
R-34 | 52-2431 | 18-2031 | Naar Duitsland als D-ELIH | |||
R-35 | 52-2432 | 18-2032 | Naar Duitsland als D-ENWO | |||
R-36 | 52-2433 | 18-2033 | Naar Duitsland als D-ENLC | |||
R-37 | 52-2434 | 18-2034 | Naar Duitsland als D-EMOR | |||
R-38 | 52-2435 | 18-2035 | ||||
R-39 | 52-2437 | 18-2037 | Naar Duitsland als D-EMAM | |||
R-40 | 52-2445 | 18-2045 | Type L-18C-PI; Werd PH-WJK, later naar Engeland als G-BAFV | |||
R-41 | 52-2449 | 18-2049 | Werd LX-AIT | |||
R-42 | 52-2451 | 18-2051 | Type L-18C-PI; werd LN-KCO | |||
R-43 | 52-2436 | 18-2036 | Type L-18C-PI; Werd PH-NLF | |||
R-44 | 52-2450 | 18-2050 | Type L-18C-PI; Naar Duitsland als D-EMKE | |||
R-45 | 52-2452 | 18-2052 | Type L-18C-PI; werd PH-NLB, later OO-SPE, later naar Engeland als G-AXLZ | |||
R-46 | 52-2438 | 18-2038 | Type L-18C-PI; Werd LN-KCP | |||
R-47 | 52-2439 | 18-2039 | Afgeschreven | |||
R-48 | 52-2442 | 18-2042 | Werd LN-KCR | |||
R-49 | 52-2443 | 18-2043 | Naar Duitsland als D-EMOD | |||
R-50 | 52-2446 | 18-2046 | Werd PH-JWK | |||
R-51 | 52-2447 | 18-2047 | Werd PH-NLE, later naar Engeland als G-AXGA | |||
R-52 | 52-2448 | 18-2048 | Type L-18C-PI; Naar Duitsland als D-EMVY | |||
R-53 | 52-2460 | 18-2060 | Werd OO-SPG | |||
R-54 | 52-2461 | 18-2061 | Werd LN-KCS | |||
R-55 | 52-2466 | 18-2066 | Type L-18C-PI; Naar Duitsland als D-ENWI | |||
R-56 | 52-2467 | 18-2067 | Afgeschreven | |||
R-57 | 52-2468 | 18-2068 | Afgeschreven | |||
R-58 | 52-2469 | 18-2069 | Werd LN-KCT | |||
R-59 | 52-2470 | 18-2070 | Werd OO-SPH | |||
R-60 | 52-2471 | 18-2071 | Afgeschreven | |||
R-61 | 52-2472 | 18-2072 | Naar Duitsland als D-ENAN | |||
R-62 | 52-2473 | 18-2073 | Werd PH-GAL | |||
R-63 | 52-2474 | 18-2074 | Afgeschreven | |||
R-64 | 52-2475 | 18-2075 | Naar Frankrijk als F-BNLR | |||
R-65 | 52-2476 | 18-2076 | Type L-18C-PI; Werd PH-WAN, OO-WAN, PH-WAN | |||
R-66 | 52-2441 | 18-2041 | Type L-18C-PI; Naar Duitsland als D-ENAS | |||
R-67 | 52-2444 | 18-2044 | Werd PH-NLG | |||
R-68 | 52-2453 | 18-2053 | Werd LN-KCU, later PH-LUF | |||
R-69 | 52-2454 | 18-2054 | Type L-18C-PI; werd LN-KCV | |||
R-70 | 52-2455 | 18-2055 | Type L-18C-PI; werd OO-SPF | |||
R-71 | 52-2456 | 18-2056 | Naar Duitsland als D-ENAW | |||
R-72 | 52-2457 | 18-2057 | Type L-18C-PI; werd PH-NLD | |||
R-73 | 52-2458 | 18-2058 | Werd PH-JKB | |||
R-74 | 52-2459 | 18-2059 | Type L-18C-PI; Werd LN-KCW | |||
R-75 | 52-2440 | 18-2040 | Naar Frankrijk als F-BNLQ | |||
R-76 | 52-2462 | 18-2062 | Type L-18C-PI; werd LN-KCX | |||
R-77 | 52-2463 | 18-2063 | Afgeschreven | |||
R-78 | 52-2464 | 18-2064 | Afgeschreven | |||
R-79 | 52-2465 | 18-2065 | Type L-18C-PI; Werd PH-CWA | |||
R-80 | 53-4778 | 18-3178 | ex OL-L104; Afgeschreven | |||
R-81 | 53-4779 | 18-3179 | ex OL-L105; Werd PH-ALM | |||
R-82 | 53-4780 | 18-3180 | ex OL-L106; Werd PH-VCU | |||
R-83 | 53-4781 | 18-3181 | Type L-18C-PI; ex OL-L107; Werd PH-VCV | |||
R-84 | 53-4782 | 18-3182 | ex OL-L108; Naar Duitsland als D-ECQA | |||
R-85 | 53-4783 | 18-3183 | ex OL-L109; Werd PH-JFF, later PH-VCU | |||
R-86 | 53-4784 | 18-3184 | ex OL-L1 10; naar Duitsland als D-EDVO | |||
R-87 | 53-4785 | 18-3185 | ex OL-L1 11; Bewaard | |||
R-88 | 53-4786 | 18-3186 | ex OL-L1 12; werd PH-WAL, later PH-VCW |
Registratie-overzicht Piper L-21A Super Cub
Squadron Code | Registratie
Registratie
| Fiscal Year nr.
Fiscal Year nr.
| Constr. nr.
Constr. nr.
| Datum in dienst
Datum in dienst
| Datum uit dienst
Datum uit dienst
| Opmerkingen
Opmerkingen
|
---|---|---|---|---|---|---|
R 206 | 51-15658 | 18-1658 | Gebruikt voor onderdelen | |||
8A-99 / 5G-99 | R-201 | 51-15685 | 18-1685 | 1969 | Naar Duitsland als D-EETT | |
R-202 | 51-15681 | 18-1681 | 1969 | Naar Duitsland als D-EEWO | ||
R-203 | 51-15683 | 18-1683 | 1969 | naar PH-KAW | ||
R-204 | 51-15687 | 18-1687 | 1969 | naar PH-GAI | ||
R-205 | 51-15686 | 18-1686 | 1969 | naar PH-VCX | ||
R-207 | 51-15672 | 18-1672 | Afgeschreven | |||
R-208 | 51-15673 | 18-1673 | 1969 | Werd PH-GAV | ||
R-209 | 51-15674 | 18-1674 | 1969 | Afgeschreven | ||
R-210 | 51-15678 | 18-1678 | 1969 | Naar Duitsland als D-EGJN | ||
R-211 | 51-15679 | 18-1679 | Afgeschreven | |||
R-212 | 51-15680 | 18-1680 | 1969 | Werd OO-VZL | ||
R-213 | 51-15682 | 18-1682 | 27-09-19656 | De Piper L-21B R-123 is afgeschreven n.a.v. fataal ongeval op de strip van Ermelo d.d. 27 september 1965, waarbij de vlieger Scholte en waarnemer v.d. Molen om het leven kwamen. | ||
R-214 | 51-15684 | 18-1684 | 1969 | Werd PH-KAZ | ||
R-215 | 51-15690 | 18-1690 | 26-10-1966 | Afgeschreven | ||
R-216 | 51-15691 | 18-1691 | 1969 | Werd PH-GAT | ||
R-217 | 51-15692 | 18-1692 | 1969 | naar PH-LUC | ||
R-218 | 51-15693 | 18-1693 | Afgeschreven |
Piper L-21B Super Cub
Registratie
Registratie
| Fiscal Year nr.
Fiscal Year nr.
| Constr. nr.
Constr. nr.
| Datum in dienst
Datum in dienst
| Datum uit dienst
Datum uit dienst
| Opmerkingen
Opmerkingen
|
---|---|---|---|---|---|
R-101 | 54-2329 | 18-3529 | Afgeschreven | ||
R-102 | 54-2330 | 18-3530 | Afgeschreven | ||
R-103 | 54-2331 | 18-3531 | Type L-21B-PI | ||
R-104 | 54-2332 | 18-3532 | |||
R-105 | 54-2333 | 18-3533 | |||
R-106 | 54-2334 | 18-3534 | |||
R-107 | 54-2335 | 18-3535 | Type L-21B-PI; Werd PH-DKE | ||
R-108 | 54-2336 | 18-3536 | |||
R-109 | 54-2337 | 18-3537 | Werd PH-GAZ | ||
R-110 | 54-2338 | 18-3538 | 09-08-1973 | Afgeschreven | |
R-111 | 54-2401 | 18-3801 | |||
R-112 | 54-2402 | 18-3602 | Type L-21B-PI; Werd PH-DKC | ||
R-113 | 54-2403 | 18-3803 | naar België als LB-01 | ||
R-114 | 54-2404 | 18-3804 | Opslag | ||
R-115 | 54-2405 | 18-3805 | Opslag | ||
R-116 | 54-2406 | 18-3806 | |||
R-117 | 54-2407 | 18-3807 | Opslag | ||
R-118 | 54-2408 | 18-3808 | naar België als LB-02 | ||
R-119 | 54-2409 | 18-3809 | 20-07-1969 | Afgeschreven | |
R-120 | 54-2410 | 18-3810 | Opslag | ||
R-121 | 54-241 1 | 18-3811 | 07-07-1967 | Afgeschreven | |
R-122 | 54-2412 | 18-3812 | |||
R-123 | 54-2413 | 18-3813 | |||
R-124 | 54-2414 | 18-3814 | Werd PH-APA | ||
R-125 | 54-2415 | 18-3815 | Afgeschreven | ||
R-126 | 54-2416 | 18-3816 | Opslag | ||
R-127 | 54-2417 | 18-3817 | Werd PH-DKB | ||
R-128 | 54-2418 | 18-3818 | |||
R-129 | 54-2419 | 18-3819 | |||
R-130 | 54-2420 | 18-3820 | Type L-21B-PI; Opslag | ||
R-131 | 54-2421 | 18-3821 | Opslag | ||
R-132 | 54-2422 | 18-3822 | Opslag | ||
R-133 | 54-2423 | 18-3823 | |||
R-134 | 54-2424 | 18-3824 | naar PH-WAC, PH-USA | ||
R-135 | 54-2425 | 18-3825 | Naar OO-TAN | ||
R-136 | 54-2426 | 18-3826 | Opslag | ||
R-137 | 54-2427 | 18-3827 | 18-07-1974 | Afgeschreven | |
R-138 | 54-2428 | 18-3828 | Type L-21B-PI; Opslag | ||
R-139 | 54-2429 | 18-3829 | |||
R-140 | 54-2430 | 18-3830 | Tijdelijk gebruikt als PH-VCH; naar MLD | ||
R-149 | 54-2439 | 18-3839 | Tijdelijk gebruikt als PH-RDM; Opslag | ||
R-150 | 54-2440 | 18-3840 | Opslag | ||
R-151 | 54-2441 | 18-3841 | Werd PH-GER | ||
R-152 | 54-2442 | 18-3842 | naar België als LB-03 | ||
R-153 | 54^2443 | 18-3843 | naar België als LB-04 | ||
R-154 | 54-2444 | 18-3844 | naar België als LB-05 | ||
R-155 | 54-2445 | 18-3845 | Werd OO-TAN | ||
R-156 | 54-2446 | 18-3846 | Type L-21B-PI; Naar MLD; werd later PH-DKF | ||
R-157 | 54-2447 | 18-3847 | Type L-21B-PI; Werd PH-GAX | ||
R-158 | 54-2448 | 18-3848 | Opslag | ||
R-159 | 54-2449 | 18-3849 | Opslag | ||
R-160 | 54-2450 | 18-3850 | Opslag | ||
R-161 | 54-2451 | 18-3851 | Opslag | ||
R-162 | 54-2452 | 18-3852 | Werd PH-WDR, later PH-LET | ||
R-163 | 54-2453 | 18-3853 | Type L-21B-PI; Werd PH-LET | ||
R-164 | 54-2454 | 18-3854 | Werd PH-DKA | ||
R-165 | 54-2455 | 18-3855 | Tijdelijk gebruikt als PH-CWA; Opslag | ||
R-166 | 54-2456 | 18-3856 | Werd PH-AVE | ||
R-167 | 54-2457 | 18-3857 | Type L-21B-PI; Werd PH-DKG | ||
R-168 | 54-2458 | 18-3858 | 08-01-1961 | Afgeschreven | |
R-169 | 54-2459 | 18-3659 | Werd PH-ZCT | ||
R-170 | 54-2460 | 18-3660 | Werd PH-WAS | ||
R-171 | 54-2461 | 18-3661 | Werd PH-JEB | ||
R-172 | 54-2462 | 18-3662 | Opslag | ||
R-173 | 54-2463 | 18-3663 | Werd PH-DKH | ||
R-174 | 54-2464 | 18-3664 | naar België als LB-06 | ||
R-175 | 54-2465 | 18-3665 | Momenteel als PH-ZCR in gebruik te Slootdorp | ||
R-176 | 54-2466 | 18-3666 | Werd PH-TIN | ||
R-177 | 54-2467 | 18-3667 | Opslag | ||
R-178 | 54-2468 | 18-3668 | Werd PH-VHO | ||
R-179 | 54-2469 | 18-3669 | Werd PH-WDT | ||
R-180 | 54-2470 | 18-3670 | 10-06-1966 | Afgeschreven | |
R-181 | 54-2471 | 18-3671 | 02-07-1975 | Afgeschreven; Werd PH-GAU | |
R-182 | 54-2472 | 18-3672 | Opslag | ||
R-183 | 54-2473 | 18-3673 | Opslag | ||
R-184 | 54-2474 | 18-3674 | Opslag | ||
R-185 | 54-2475 | 18-3675 | Afgeschreven | ||
R-186 | 54-2476 | 18-3676 | Opslag |
Schaal 1/72
Bouwpakketten
- Airmodel
- Kit AM034: Een vacu gevormd model van een Piper PA-18/L-18 Super Cub (men zegt dat het meer een Piper L4 Cub is)
- BroPlan
- Kit MS84: Piper L-21 Super Cub (Swedish AF)
- Kit MS82: Piper L-18C Super Cub (Danish AF, Norway AF, Luftwaffe, KLu)
- Czechmaster
- Kit 173: Een resin kit van een Piper L18C Super Cub

Modelling add-on
- --
- Set --: --
Decals
- --
- Set --: --
Schaal 1/48
Bouwpakketten
- Minicraft
- Kit 11611: Piper Super Cub
- Kit 11650: Piper L21 Super Cub (USArmy, Luftwaffe)
Modelling add-on
- --
- Set -: -
Decals
- --
- Set -: --
TEKST.
Schema | Kleurnaam | FS-nummer | BS-nummer | Humbrol | XtraColor | Vallejo Model Color | Vallejo Model Air | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Standaard #1: squadron-registraties | Geheel | Geel | BS:356 | 154 | X213 | 70.953 | 71.078 | |
Standaard #2: Patroon varieert sterk per toestel. | Geheel | Khaki | BS:450 | 29 | X002 | 70.921 | ||
Donkergroen | 116 | X116 | 70.893 | 71.016 |
Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Per individueel toestel varieert het camouflagepatroon sterk.
Getoond is het patroon volgens het standaard voorschrift.
Literatuur.
Van Brik tot Starfighter | H. Hooftman | 1965 | La Rivière en Voorhoeve - Zwolle | |
Dutch Military Aviation 1945-1978 | Paul A. Jackson | Pag. 96; 106; 113 | 1978 | Uitgever: Midland Countries Publications, Leicester |
Nederlandse Militaire Luchtvaart in Beeld. deel 2 | Hugo Hooftman | Pag. 118 - 123 | 1978 | Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel |
Squadrons van de Koninklijke Luchtmacht | Willem Helfferich | Pag. 57 - 58; 63 | 1983 | Uitgever: Unieboek b.v., Houten |
KLu Vliegtuigen: De vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht vanaf 1913 | Wim Schoenmaker & Thijs Postma | Pag. 114 | 1987 | Uitgeverij De Alk, Alkmaar |
Van Luchtvaartafdeling tot Koninklijke Luchtmacht 75 jaar Militaire Luchtvaart in Nederland | Koos van de Berg | Pag. 50 | 1988 | Uitgever: Rebo Produkties, Sassenheim |
Squadrons van de Koninklijke Luchtmacht (derde herzien druk) | Willem Helfferich | Pag. 33 | 1994 | Uitgevers Wyt, Rotterdam |
Camouflage en Kentekens | J.Greuter e.a. | 1997 | Bonneville – Bergen (NH) |
Websites.
- Artikel van Gerben Tornij over ex-KLu Pipers
- Supercub.org
- Pipercubforum.com
- Pipercubforum.com
- AeroBatics.com: Super Cub
- Wikipedia DE; Piper SUper Cub
- Wikipedia UK: Piper Super Cub
- DMOZ.org: Piper Super Cub
- Airliners.net: Piper Super Cub
- Aeorweb; Piper Super Cub
- Site van Herman Dekker
- Piper L21A op MilitaireLuchtvAart.nl
Met dank aan P. Patist voor de correctie ten aanzien van de R-123.
- Gegevens
- Hits: 18034
Historie
De Pilatus PC-7 is gebaseerd op de Pilatus P-3 en het eerste prototype, eigenlijk een P-3w, waarbij de Lycoming motor was vervangen door een P&W PT6A-20 turboprop, maakte in april 1966 de eerste vlucht.
Het programma werd door een crash ernstig vertraagd en pas in 1975 maakte een tweede prototype, ook een omgebouwde P-3, de eerste vlucht.
Er volgden allerlei modificaties, onder ander een vernieuwde vleugel met geïntegreerde brandstoftanks, een aangepaste staart en een druppelcockpit.
In Augustus 1978 rolde het eerste productie-exemplaar van de band en tegen het eind van het jaar kreeg het type de Zwitserse type certificering.
Waarna de aflevering van het toestel aan zowel civiele als militaire gebruikers volgde.
De PC-7 Mk. II is eigenlijk een ontwikkeling van de PC-9, en aangepast aan de kleinere turboprop van de PC-7. Doel was reductie van de kosten van gebruik en onderhoud.
Versies.
- PC-7:
- een tweepersoons basistrainer met een Pratt & Whitney PT6A-25A turboprop van 410 kW
- PC-7 Mk II:
- een ontwikkeling voor de SAAF, gebaseerd op het airframe en avionica van de PC-9, met de vleugel van de PC-7 en als krachtbron een Pratt & Whitney PT6A-25C of 522 kW. Het is dus eigenlijk een hybride van de PC-7 en de PC-9.
- NCPC-7 : een opgewaardeerde versie met moderne ‘glass cockpit” en vernieuwde avionica, ontwikkeld voor de Zwitserse Luchtmacht.
Afmetingen: | |||
Lengte: | 9,78 m | Spanwijdte: | 10,4 m |
Hoogte: | 3,21 m | Vleugeloppervlak: | 16,3 m2 |
Gewichten: | |||
Leeggewicht: | 1670 kg | Max. startgewicht: | 2700 kg |
Prestaties: | |||
Max. snelheid: | 500 km/u | Stijgsnelheid: | - m/min |
Kruissnelheid: | 412 km/u | ||
Vliegbereik: | 1050 km | Plafond: | 10060 m |
Overig: | |||
Motortype: | Eén Pratt & Whitney PT-6A-25A van 650 pk | ||
Bemanning: | Twee man: één instructeur plus één leerlng | ||
Bewapening: | Geen |
De Koninklijke Luchtmacht heeft sinds 1989 dertien Pilatus PC-7 Turbo Trainers in gebruik voor de vliegopleiding op Woensdrecht bij de EMVO (Elementaire Militaire VliegOpleiding). Aanvankelijk waren tien toestellen aangeschaft, in 1997 gevolgd dor drie extra toestellen.
Sinds 1995 wordt er met een toestel ook deelgenomen aan evenementen in binnen- en buitenland. Deze is doorgaans voorzien van twee rookpotten onder de vleugel.
Men gebruikt twee toestellen, één operationeel demonstratievliegtuig plus één reservetoestel.

Pilatus L-02, gefotografeerd op de Static Show tijdens de Open Dag Luchtmacht, juli 1997 op vliegbasis Gilze-Rijen.

Pilatus L-02, gefotografeerd op de Static Show tijdens de Open Dag Luchtmacht, juli 1997 op vliegbasis Gilze-Rijen.

Pilatus L-10, gefotografeerd op de Static Show tijdens de Open Dag Luchtmacht, juli 1998 op vliegbasis Leeuwarden.
In 2006 werden toestellen voorzien van een nieuwe kleurenschema, geheel zwart met gele strepen. De zwarte kleur zou de toestellen beter zichtbaar maken in de lucht.

Pilatus L-01 in het nieuwe kleurenschema, gefotografeerd op de Static Show tijden Open Dag Luchtmacht, juni 2006 op vliegbasis Leeuwarden
Een walk-around van de PC-7; gefotografeerd tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 2009 op vliegbasis Volkel.
Registratie
Registratie
| Constr. nr.
Constr. nr.
| Datum in dienst
Datum in dienst
| Datum uit dienst
Datum uit dienst
| Opmerkingen
Opmerkingen
|
---|---|---|---|---|
L-01 | 538 | 26-01-1989 | Was HB-HCM | |
L-02 | 539 | 26-01-1989 | Was HB-HLV | |
L-03 | 540 | 27-01-1989 | Was HB-HLW | |
L-04 | 541 | 27-01-1989 | Was HB-HLX | |
L-05 | 542 | 09-03-1989 | Was HB-HLY | |
L-06 | 543 | 09-03-1989 | Was HB-HLZ | |
L-07 | 544 | 22-05-1989 | Was HB-HAN | |
L-08 | 545 | 18-06-1989 | Was HB-HAP | |
L-09 | 546 | 10-08-1989 | Was HB-HAQ | |
L-10 | 547 | 14-09-1989 | Was HB-HAR | |
L-11 | 610 | 11-07-1997 | ||
L-12 | 611 | 11-07-1997 | ||
L-13 | 612 | 11-07-1997 |
Schaal 1/72
Bouwpakketten
- Aeroclub
- Kit K022 / K026: Short run kit Pilatus PC7 (KLu, Mexican AF, Chilean Navy) / Pilatus PC7 (Swiss AF,Burma AF, Bolivia AF)
- Een bouwverslag kan op modelbrouwers.nl worden gevonden.
- Planet
- Kit 195: Een resin kit voor een Pilatus PC7 Turbo Trainer; De kit bevat een vacu canopy en decals voor een Nederlandse en een Zwitserse kist. Tevens zijn smoke pods voor een Nederlandse demokist bijgeleverd.
- Scaleworx Resin models
- Kit 72-10: Pilatus PC7 Mk.II Astra (SAAF) [Opmerking: Deze is NIET geschikt voor een PC-7 van de KLu])
- Spinner Models
- Kit XX: Pilatus PC7 Mk.II Astra (SAAF) [Opmerking: Deze is NIET geschikt voor een PC-7 van de KLu])

Modelling add-on
- --
- Set --: --
Decals
- --
- Set --: --
Schaal 1/48
Bouwpakketten
- Anáhuac Models
- Kit 1: PC-7 Pilatus (resin)
Modelling add-on
- --
- Set -: -
Decals
- --
- Set -: --
De PC-7 is sinds 2007 geheel zwart met gele streep. Voor dit kleurenschema is gekozen in verband met de vliegveiligheid.
Uit onderzoek is namelijk gebleken dat zwart beter tegen de lucht afsteekt, en dus beter zichtbaar is, dan het oude kleurenschema geel met rood.
Schema | Kleurnaam | FS-nummer | BS-nummer | RAL | Humbrol | XtraColor | Vallejo Model Color | Vallejo Model Air | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Standaard #1: Afleverschema | Geheel | Geel | 1023 | 69 | X108 | 71.002 | |||
Vlakken | Rood | 3020 | 174 | X014 | 70.909 | ||||
Delen | Wit | 9010 | 130 | ||||||
Standaard #2 vanaf 2004 | Geheel | Zwart | 9005 | 33 | 70.950 | ||||
Delen | Geel | 1023 | 69 | X108 | 71.002 |
Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com

Literatuur.
Luchtvaartwereld; 5e jaargang nummer 9: De Pilatus PC-7 Turbotrainer. | Hans Heerkens | Pag. 112 - 115 | 1988 | Uitgeverij Ten Brink, Meppel |
Luchtvaartwereld; 6e jaargang nummer 3: Pilatus PC-7 | Pag. 69 - | 1989 | Uitgeverij Ten Brink, Meppel | |
Squadrons van de Koninklijke Luchtmacht (derde herzien druk) | Willem Helfferich | Pag. 55 - 56 | 1994 | Uitgevers Wyt, Rotterdam |
Camouflage en Kentekens | J.Greuter e.a. | 1997 | Bonneville – Bergen (NH) |
Websites.
- Luchtmacht.nl; Pilatus PC-7 Turbotrainer
- Wikipedia NL: Pilatus PC-7 Turbotrainer
- ZAP16.com: Pilatus PC-7 Turbotrainer
- Pilatus PC-7 Turbotrainer
- MinDef.nl; Pilatus PC-7 Turbotrainer
- MilitaryAviation.eu: Pilatus PC-7 Turbotrainer
- Pilatus Aircraft
--
- Gegevens
- Hits: 11871
Historie
De Pfalz Flugzeugwerke had voordat ze de D.III uitbrachten slechts ervaring met de licentiebouw van onder meer 20 stuks Roland D.I en 200 stuks Roland D.II jachtvliegtuigen.
In november 1916 werd Rudolph Gehringer van Flugzeugbau Friedrichshafen GmbH ingehuurd. Deze ontwierp de Pfalz D.III, die in april 1917 uitkwam
Het toestel had een triplex monocoque romp, een arbeidsintensief en dure constructie, die wel een gladde gestroomlijnde romp opleverde.
Het ontwerp was veelbelovend en IDFlieg gaf opdracht om te stoppen met de productie van de Roland D.II en de resterende 70 toestellen als Pfalz D.III af te bouwen. Na uitgebreide beproeving werden een aantal aanpassingen doorgevoerd zoals vergroot richtingsroer en gebalanceerde ailerons.
Een tweede order voor 300 toestellen werd in juni 1917 uitgegeven,
In de praktijk vond men het toestel beter dan de Roland D.III, maar de mindere van de Albatros D.III en D.V. Klachten waren onder andere de zware besturing, zwakke motor, lage snelheid en lage klimsnelheid. Ook de bewapening was weggestopt in de romp, de vlieger kon eventuele problemen dus niet verhelpen.
Voordeel was wel de sterkte van het toestel.
Pfalz D.IIIa
Bij deze variant was de bewapening meer naar boven verplaatst, verder was de horizontale stabilisator vergroot en waren de vleugeltips van de ondervleugel wat afgeknot. Verder had het een krachtiger Mercedes D.III motor gekregen. Pfalz bouwde uiteindelijk 260 D.IIIs en 750 stuks van de D.IIIa.
Afmetingen: | |||
Lengte: | 7,1 m | Spanwijdte: | 9,4 m |
Hoogte: | 2,67 m | Vleugeloppervlak: | 22,17 m2 |
Gewichten: | |||
Leeggewicht: | 725 kg | Max. startgewicht: | 905 kg |
Prestaties: | |||
Max. snelheid: | 185 km/u | Stijgsnelheid: | 3,25 min naar 1000 m |
Kruissnelheid: | - km/u | ||
Vliegbereik: | 2,5 uur | Plafond: | 5180 m |
Overig: | |||
Motortype: | Eén Mercedes D-IIIa van 180 pk | ||
Bemanning: | Eén vlieger | ||
Bewapening: | Twee vaste, voorwaarts vurende 7,9 mm Spandau LMG 08/15 mitrailleurs. |
Een toestel van dit type, met serienummer 1306/18 kwam op 12 juni 1918 bij Schoondijke aan de grond. Het werd geïnterneerd als PF225.
De vlieger Heinz Kleineberg was in de mist verdwaald en werd geïnterneerd. Het toestel was afkomstig uit Meene.

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]
(Mogelijke) Registratie | Werknr. | Bestellnr. | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|
PF225 | 1306/18 | 12-06-1918 | 1919 | In 1919 werden de meeste geïnterneerde toestellen buiten dienst gesteld en afgevoerd. |
Schaal 1/72
Bouwpakketten
- Encore
- Kit 72001: heruitgave van de Roden Pfalz DIIIa met ander decals.
- Kit 72004: Blue max, heruitgave van de Roden Pfalz DIIIa met andere decals
- MAC Automodelle
- Kit 72032: Pfalz DIIIa
- Roden
- Kit 015: Pfalz DIIIa
Modelling add-on
- Eduard
- Set E48-324: Detailset Pfalz DIIIa (Eduard)
- Part Etchings
- Set S72-156: Pfalz DIIIa
Decals
- --
- Set -: --
Schaal 1/48
Bouwpakketten
- Eduard
- Kit 4816: Pfalz D.IIIa
Modelling add-on
- Eduard
- Set E48-324: Detailset Pfalz DIIIa (Eduard)
- Part Etchings
- Set S72-156: Pfalz DIIIa
- Master, reality in Miniature
- Set AM-48-036: German WW I machine gun Parabellum LGM14 (1x)
- Set AM-48-035: German WW I machine gun Spandau LMG 08/15 (2pcs)
- LF Models
- Set FP4801: Hand made wooden prop Axial
- Set P4803: Hand made wooden prop Wien Jaray
- Set P4802: Hand made wooden prop Wotan
- Vector resin
- Set 48018: Mercedes Benz DIII/DIIIa
Decals
- --
- Set -: --
De Forum eerste wereldoorlog wordt gewag gemaakt van het feit dat het toestel geheel bruin was met een wit richtingsroer. Op Beeldbank NIMH is een achteraanzicht te zien van het toestel in Nederlandse kleuren, de vleugels lijken daarop niet voorzien van lozenge, al is er wel vaag een patroon ter herkennen.
Schema | Kleurnaam | FS-nummer | BS-nummer | Humbrol | XtraColor | Vallejo Model Color | Vallejo Model Air | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Standaard #1 | Vleugels | Lozenge | ||||||
Bovenzijde | Bruin | 160 | X619 | 70.984 | ||||
Onderzijde | Zilvergrijs |
Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com
Literatuur.
Nederlandse Militaire Luchtvaart in Beeld. deel 1. | Hugo Hooftman | Pag. 22 | 1977 | Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel |
KLu Vliegtuigen: De vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht vanaf 1913 | Wim Schoenmaker & Thijs Postma | Pag. 17 | 1987 | Uitgeverij De Alk, Alkmaar |
Van Luchtvaartafdeling tot Koninklijke Luchtmacht 75 jaar Militaire Luchtvaart in Nederland | Koos van de Berg | Pag. 10 | 1987 | Uitgever: Rebo Produkties, Sassenheim |
Aircraft Archive Aircraft of World War One; Volume 1. | Pag. 82 - 83 | 1989 | Uitgever: Argus Books, Hempsted | |
Camouflage en Kentekens | J.Greuter e.a. | 1997 | Bonneville – Bergen (NH) | |
Air Enthusiast no.80 The Historical Aviation Journal: Unexpected Windfalls | Bart van der Klaauw | Pag. 54 - 59 | 1999 | Uitgever: Key Publishing, Stamford |
Websites.
- Wikipedia UK: Pfalz D.III
- Wikipedia DE: Pfalz D.III
- Pfalz D.III
- Forum eerste wereldoorlog: Pfalz D.III & D.IIIa
- Forum eerste wereldoorlog: o.a. Pfalz D.III
- The Aerodrome.com:: Pfalz D.III
- MilitaryFactory.com: Pfalz D.III
--
- Gegevens
- Hits: 12807
Historie
Toen de vliegtuigfabriek VI Holland in 1924 failliet ging, werd de staf en eigendommen overgenomen door meubelfabriek Pander en ondergebracht in Nederlandse Fabriek van Vliegtuigen H. Pander & Zonen.
Het Holland H2 ontwerp, afgeleid van de Carley C.12 werd verder ontwikkeld en uitgebracht als Pander D. Dit was een kleine eenpersoons schouderdekker met een drie-cilinder Anzani motor van 30 pk.
Het toestel was meer gestroomlijnd, rondere romp en herziene vleugels.
De houten vleugel was één geheel met twee hoofdliggers. De monocoque romp bestond uit triplex.
De Pander D maakt op 16 november 1924, de eerste vlucht en werd tijdens Luchtvaart salon van 1925 voor het eerst aan het publiek getoond.
Er warden uiteindelijk tien stuks gebouwd. Zes daarvan voorde ciliele markt en twee stuks voor de MLD en twee stuks voor de ML-KNIL.
Afmetingen: | |||
Lengte: | 4,95 m | Spanwijdte: | 8 m |
Hoogte: | 1,65 m | Vleugeloppervlak: | 10,80 m2 |
Gewichten: | |||
Leeggewicht: | 190 kg | Max. startgewicht: | 305 kg |
Prestaties: | |||
Max. snelheid: | 130 km/u | Stijgsnelheid: | - m/min |
Kruissnelheid: | 90 km/u | ||
Vliegbereik: | - lm | Plafond: | - m |
Overig: | |||
Motortype: | Eén Anzani 25 van 25 pk | ||
Bemanning: | Eén vlieger | ||
Bewapening: | Geen |
Gebruik bij MLD en ML-KNIL.
Zowel de MLD als de ML-KNIL schafte twee toestellen aan. Deze waren bedoeld als een goedkope manier om de vliegvaardigheid te onderhouden. Ze werden vooral gebruikt voor het maken van pleziervluchten.
Registratie | Constr.nr. | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|
In dienst van MLD | ||||
P-1 | 14 | 15-7-1925 | 1-1-1927 | Medio 1927 afgevoerd |
P-2 | 15 | 15-7-1925 | 17-01-1927 | Gebruikt bij MLD Mok Gecrashed bij De Kooy |
In dienst van ML-KNIL | ||||
P.501 | 16 | 02-11-1925 | 04-1931 | Aanvankelijk ook geregistreerd als P.1; Gesloopt. |
P.502 | 19 | 02-11-1925 | 03-1929 | Aanvankelijk geregistreerd als P.2. Verongelukt Kalidjati. |
Schaal 1/72
Bouwpakketten
- --
- Kit --: --
Modelling add-on
- --
- Set --: --
Decals
- --
- Set --: --
Schaal 1/48
Bouwpakketten
- --
- Kit --:--
Modelling add-on
- --
- Set --: --
Decals
- --
- Set --: --
TEKST.
Schema | Kleurnaam | FS-nummer | WEM | Humbrol | XtraColor | Vallejo Model Color | Vallejo Model Air | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pander D MLD en ML-KNIL | ||||||||
Standaard #1 | Geheel | Khaki | AC D04 | 29? / 155? | x2? /x251? | 70.921? / 70.887 |
Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com
Literatuur.
AVIA: 32e jaargang nummer 6: Lezers schrijven: De Panders in Nederlands-Indië | F. Zandvliet | Pag. 222 | 1973 | Uitgevers Wyt, Rotterdam |
Nederlandse Marinevliegtuigen | Thijs Postma & Nico Geldhof | Pag. 16; 19 | 1978 | Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage |
Militaire Luchtvaart in Nederlandsch-Indië in beeld. Deel 1 | Hugo Hooftman | Pag. 67 | 1978 | Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel |
Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. | Hugo Hooftman | Pag. 22 - | 1977 | Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel |
Een Aviodome publicatie: Pander Type D | W.C.J. van Westerop | Pag. | 1979 | Uitgever: Aviodome, Amsterdam |
De Nederlandse Vliegtuigen: Alle vliegtuigen ooit in Nederland ontworpen en gebouwd | Theo Wesselink & Thijs Postma | Pag. 57 | 1982 | Uitgever: Romen Luchtvaart, Haarlem |
Camouflage en Kentekens | J.Greuter e.a. | 1997 | Bonneville – Bergen (NH) | |
85 JAAR Marineluchtvaartdienst in beeld Van Farman tot NH 90 Helikopter | Peter Korbee | Pag. 42 - 43 | 2002 | Uitgever: Korbee MLD Promotie, Valkenburg |
Websites.
--
Toen de vliegtuigfabriek VI Holland in 1924 failliet ging, werd de staf en eigendommen overgenomen door meubelfabriek Pander en ondergebracht in Nederlandse Fabriek van Vliegtuigen H. Pander & Zonen.
Het Holland H2 ontwerp, afgeleid van de Carley C.12 werd verder ontwikkeld en uitgebracht als Pander D. Dit was een kleine eenpersoons schouderdekker met een drie-cilinder Anzani motor van 30 pk.
Het toestel was meer gestroomlijnd, rondere romp en herziene vleugels.
De houten vleugel was één geheel met twee hoofdliggers. De monocoque romp bestond uit triplex.
De Pander D maakt op 16 november 1924, de eerste vlucht en werd tijdens Luchtvaart salon van 1925 voor het eerst aan het publiek getoond.
Er warden uiteindelijk tien stuks gebouwd. Zes daarvan voorde ciliele markt en twee stuks voor de MLD en twee stuks voor de ML-KNIL,