Fairey Swordfish

In Memoriam

Klaas Willem Jonker
(Wilko)
† 30 april 2018

Op maandag 30 april 2018 is Wilko Jonker na een lang ziekbed overleden op de leeftijd van 58 jaar. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. De Nederlandse militaire lichtvaart en plastic modelbouw waren zijn hobby en op deze website heeft hij alle kennis die hij in de vele jaren daarover heeft verzameld gedeeld. Zijn hobby heeft hem tot in de laatste week van zijn leven af kunnen leiden van de voortwoekerende ziekte in zijn lijf. De contacten met andere hobbyisten waren een belangrijke steun voor hem.

Gegevens: Gepubliceerd: 29 juni 2011; Geschreven: 29 juni 2011; Laatst bijgewerkt: 06 april 2018; Hits: 22716

Artikelindex

Historie

De Fairey Swordfish was een ontwikkeling van de Fairey PV, een ontwerp gebaseerd op eisen ven de Griekse marine. Dit toestel maakte de eerste vlucht in maart 1933.
De Britse marine had een eisenpakket onder de specificatie S.9/30 voor een onbewapende verkenner uitgebracht. De PV voldeed hier, afgezien van de motor, grotendeels aan.
De PV werd door Fairey aangepast en voorzien van een Bristol Pegasus IIM stermotor. En werd aangeduid als TSR-1 (Torpedo - Spotter - Reconnaissance 1). Dit toestel maakte in juli 1933 de eerste vlucht maar crashte in september van datzelfde jaar.
Het ontwerpteam ging verder met de TSR-1 en kwam met een aangepaste uitvoering met vleugels in licht pijlstand en een langere romp. Dit toestel kreeg de aanduiding TSR-II.
De TSR-II voldeed aan het inmiddels uitgebrachte nieuwe eisenpakket S.15/33 voor een driepersoons verkenner en tweepersoons-torpedo-bommenwerper.
Het toestel maakt op 17 april 1934 de eerste vlucht.
Fairey ontving in april 1935 een eerste productie-order en de eerste toestellen kwamen in 1936 in dienst.
IN 1942 werd begonnen met het vervangen van de Swordfish door de Fairey Albacore, Fairey Barracuda en Grumman Avenger in de rol van torpedo-bommenwerper.
De Swordfish bleef nog wel in gebruik voor onderzeebootbestrijding. De productie was inmiddels overgeplaatst naar Blackburn. De Albacore bleek in de praktijk niet veel beter dan de Swordfish.
Als onderzeebootbestrijder werd het toestel uitgerust met dieptebommen of acht RP-3 raketten. De ondervleugel werd daartoe geheel van metaal gemaakt en er werd een krachtiger Pegasus 30 motor geïnstalleerd. De Swordfish Mk. II was daarmee een feit..
Ook werden toestellen uitgerust met ASV Mk.XI radar in een radome onder de romp. Dergelijke toestellen werden aangeduid als Swordfish Mk.III.
De ASV Mk. Xxi radar had een bereik van circa 40 km en werd gebruitk om oppervlakte schepen te detecteren en, als de weersomstandigheden gunstig waren konden ook snorkelende onderzeeboten worden opgespoord
De Swordfishes werden (als onderzeebootbestrijder) gebruikt vanaf zogenaamd MAC-schepen (Merchant Aircraft Carrier) en vanaf escort carriers.
MAC schepen waren omgebouwde tankers of graanschepen, die waren voorzien van een vliegdek.
De laatste Swordfish werd in augustus 1944 afgeleverd..
Uiteindelijk zijn er bijna 2400 stuks gebouwd, 989 Mk.Is, 1080 Mk.IIs en 327 Mk.IIIs.

Versies.

Swordfish I:: De eerste productieversie, waarvan er bijna 1000 van zijn gebouwd.
Swordfish II:: Uitvoering met metalen ondervleugel en een sterkere motor.
Swordfish III:: voorzien van ASV radar
Swordfish IV:: uitvoering van de Swordfish II met een gesloten, verwarmde cockpit; 110 stuks gemodificeerd.

Technische gegevens Fairey Swordfish Mk. I
Afmetngen:
Lengte:	10,87 m	Spanwijdte:	13,87 m
Hoogte:	3,76 m	Vleugel-oppervlak:	56,4 m²
Gewichten:
Leeg gewicht:	1900 kg	Max. start gewicht:	3450 kg
Prestaties:
Max. snelheid:	257 km/uur	Stijgsnelheid:	4.42 m/s op zeehoogte
kruisselheid:	218 km/uur
Range:	880 km	Plafond:	5030 m
overigen:
Motortype:	Eén Bristol Pegasus IIIM.3 stermotor van 690 pk (510 kW)
Bemanning:	Drie: één vlieger, één waarnemer en een marconist/staartschutter
Bewapening:	Eén vaste voorwaarst vurende .303 in (7.7 mm) Vickers mitrailleur; één .303 in (7.7 mm) Lewis of Vickers K mitrailleur in de achterste cockpit; Eén× 1670 lb (760 kg) torpedo of 1500 lb (700 kg) mijn onder de romp of 1500 lb (700 kg) bommen onder de romp en vleugels .

Technische gegevens Fairey Swordfish MK.II
Afmetingen:
Lengte:	11,12 m	Spanwijdte:	13,92 m
Hoogte:	3,93 m	Vleugeloppervlak:	56,4 m²
Gewichten:
Leeggewicht:	2359 kg	Max. startgewicht:	4196 kg
Prestaties:
Max. snelheid:	224 km/u	Stijgsnelheid:	- m/min
Kruissnelheid:	167 km/u
Vliegbereik:	1658 km (met torpedo: 885 km	Plafond:	3250 m
Overig:
Motortype:	Eén Bristol Pegasus XXX van 750 pk
Bemanning:	Drie man: één vlieger; één waarnemer plus één marconist/staartschutter
Bewapening:	Eén vaste voorwaarst vurende .303 in (7.7 mm) Vickers mitrailleur; één .303 in (7.7 mm) Lewis of Vickers K mitrailleur in de achterste cockpit; Acht × "60 lb" RP-3 raketten; één× 1670 lb (760 kg) torpedo of 1500 lb (700 kg) mijn onder de romp pf 1500 lb (700 kg) bommen onder de romp en vleugels .

Zes Swordfishes waren onder meer ingedeeld bij het Nederlandse squadron 860 dat in juni 1943 op Donibristle werd opgericht.
Na een trainingsperiode werd het squadron naar Maydown overgeplaatst en de uitrusting werd uitgebreid tot twaalf toestellen. Het squadron werd ondergebracht bij de MAC-schip Wing van 836 squadron.
Het werd daartoe opgedeeld in twee vluchten, die opereerden vanaf MAC-schepen tussen tussen Maydown en Dartmouth. Er werd aanvankelijk gevlogen vanaf de MV Acavus en MV Gadila. Vanaf juni 1944 vanaf de MV Macoma en MV Gadila.
Na beëindiging van de vijandelijkheden in Europa werden deze wings opgeheven en werd het squadron in juni 1945 uitgerust met twaalf Fairey Barracuda IIIs afkomstig van 822 squadron. Na de capitulatie van Japan werd het squadron gestationeerd op HMS Nairana.

Fairey Swordfish Mk.II van Royal Naval Historical Flight tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 1992 op Vliegbasis Gilze-Rijen. Het oranje driehoekje op de staart is aangebracht vanwege 75 jaar MLD.

Fairey Swordfish Mk.II van Royal Naval Historical Flight tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 1992 op Vliegbasis Gilze-Rijen.

Fairey Swordfish SQ 860.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Met een formatie Fairey Swordfish onderzeebootbestrijdingsvliegtuigen op weg naar een carrier ('O"- flight off to the ship).
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Gelande Swordfish op een der Nederlandse MAC-schepen (Gadila ).
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Een 'heavy landing' van een Fairey Swordfish onderzeebootbestrijdingsvliegtuig op een MAC (Merchant Aircraft Carrier, tot vliegdek- of vliegkampschip omgebouwd koopvaardijschip).
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

De landing ('landing on') van een Fairey Swordfish onderzeebootbestrijdingsvliegtuig op het vliegdek van een MAC.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Dagelijkse inspectie van Fairey Swordfish onderzeebootbestrijdingsvliegtuigen op een MAC (Merchant Aircraft Carrier, tot vliegdek- of vliegkampschip omgebouwd koopvaardijschip) in de periode 1943-1945. Links is de staart te zien van de Swordfish LS157.
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Fairey Swordfish SQ 860 (1943-1945) aan boord MAC "Gadila".
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Fairey Swordfish VSQ 860 (1943-1945), reg.nr. LS 437/S2, wordt in Halifax, Canada, van boord getakeld vanaf MAC "Gadila".
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Fairey Swordfish van VSQ 860 (1943-1945) bij MAC "Gadila".
[Ingesloten foto van BeeldBank NIMH. Klik op de foto voor bestel-informatie]

Fairey Swordfish

Registratie Registratie	Code. Code	Datum in dienst Datum in dienst	Datum uit dienst Datum uit dienst	Opmerkingen Opmerkingen
Fairey Swordfish Mk.I [Geleend van de FAA.]
V4431	D	19-06-1943	28-12-1943	Beschadigd, retour
Fairey Swordfish Mk.II [Geleend van de FAA.]
DK860	E	26-06-1943	29-12-1943	Retour FAA
DK682	F	26-06-1943	01-08-1943	Retour FAA
HS217	C	19-06-1943	01-09-1943	Retour FAA
HS274	A	01-12-1943	08-12-1943	Neergestort, Schotland en afgeschreven. Zie ook aircrewremembered
HS289	B	19-06-1943	26-12-1943	Retour FAA
HS291	E	01-12-1943	01-08-1943	Retour FAA
HS362	A	19-06-1943	30-12-1943	Retour FAA
HS405		20-03-1943		Noodlanding Ballykelly en afgeschreven.
HS616			21-12-1944	In zee gestort en afgeschreven.
HS637	L	01-12-1943	27-04-1945	Retour FAA
HS654	A	30-12-1943	27-04-1905	Retour FAA
LS151		27-04-1905	22-08-1944	Ongeval (Macoma) en afgeschreven.
LS152	D	24-12-1943	01-03-1944	Ongeval (Gadila) en afgeschreven.
LS155	F	26-12-1943		Retour FAA
LS157	B	23-12-1943	28-06-1944	Ongeval (Macoma) en afgeschreven.
LS158	C	26-12-1943	27-04-1905	Retour FAA
LS172			04-09-1944	Ongeval (Macoma) en afgeschreven.
LS174		28-01-1944	27-04-1905
LS193			23-02-1945	Ongeval (Gadila) en afgeschreven.
LS237			27-09-1944	Ongeval (Macorna) en afgeschreven.
LS241			2-11-1944	Ongeval (Macorna) en afgeschreven.
LS244		11-01-1944	01-09-1943	In zee gestort en afgeschreven.
LS278			02-12-1944
LS289	H	13-10-1943	01-09-1943	Botsing met LS244 en afgeschreven.
LS291	G		01-09-1943
LS293			08-04-1945	Geleend van de FAA Ongeval (Gadila) en afgeschreven.
LS294			03-11-1944	Ongeval (Macoma) en afgeschreven.
LS298	H
LS350			07-08-1944	Ongeval en afgeschreven.
LS389			15-12-1944
LS398			24-10-1943	In zee gestort en afgeschreven.
LS437	S2		30-01-1945	Ongeval (Gadila) en afgeschreven.
NE888			16-08-1944	Overboord (Macoma) en afgeschreven.
Fairey Swordfish Mk III [Geleend van de FAA.]
NR976		01-04-1945	09-04-1945
NS187		01-04-1945	25-04-1945
NS199		01-04-1945	03-04-1945	Bij afleveringsvlucht gecrasht tijdens landing op Macoma

Schaal 1/72

Bouwpakketten

Airfix
- Kit 02071: Fairey Swordfish Mk. II (oude mal)
- Kit 04053: Fairey Swordfish Mk. II (nieuwe mal)
- Kit 05006: Fairey Swordfish Mk1 Floatplane (nieuwe mal)
- Kit 050133: Gift pack Fairey Swordfish Mk1 "Sink the Bismarck" (nieuwe mal)
Ark Models
- Kit 72013: Fairey Swordfish Mk.I Torpedo plane .
Chematic
- Kit xx: Fairey Swordfish.
Cooperativa
- Kit R72004: Fairey Swordfish Mk. I/III (former FROG-kit) with resin and photo-etched parts added.
Eastern Express
- Kit 72270: Fairey Swordfish Mk. I
Emhar
- Kit 72270: Fairey Swordfish Mk. I
Matchbox
- Kit 40120: Fairey Swordfish Mk. I/III
Modelcraft
- Kit 72-002: Fairey Swordfish Mk. II
MPM
- Kit 72130: Fairey Swordfish Mk. I/III
Novo
- Kit NOV258: Fairey Swordfish Mk. I (ex FROG-kit)
Revell
- Kit 04115: Fairey Swordfish Mk. III (ex Matchbox kit)

Bouw van een model van een Fairey Swordfish door Peter Banis.

Modelling add-on

Ace Models
- Kit PE7219 : Detailset Fairey Swordfish (Frog/Novo/MPM)
Aeroclub
- Set P016: Fairey Reed 3 bladed 12`diam. prop (Swordfish,Hendon)
Airwaves
- Set 72001: Bristol Mercury/Pegasus
- Set 72178: Fairey Swordfish Detail set
CMK
- Set A7270: Fairey Swordfish Interior set (Airfix)
- Set A7269: Fairey Swordfish engine set (Airfix)
Pavla
- Set U72134: Fairey Swordfish MKIII ASW Conversion (Airfix)
- Set U72136: Fairey Swordfish Long exhaust pipes (Airfix)
Radial engines and wheels
- Set 72002: Bristol Pegasus (1)
Vector Resin
- Set 72001: Bristol Mercury/Pegasus
White Ensign Models
- Set PE7253: Fairey Swordfish Details (Airfix)

Decals

Dutch Decal
- Set 72014: "Dutchies in FAA" Decalset voor verschillende toestellen onder andere Swordfish Mk.II: O3/LS298; S2/LS437; Wit/Extra Dark Sea Grey/Dark Slate Grey.
- Set 72072: "Dutchies in RAF" Decalset voor verschillende toestellen onder andere Swordfish.