Historie
De Avenger werd ontworpen als opvolger van de TBD1 Devastator. Dit toestel was in 1937 in dienst gekomen; van dit type waren circa 130 toestellen aangeschaft door de US Navy.
Dit trage toestel was niet voorzien van pantsering en zelfdichtende brandstoftanks en tijdens de slag om Midway zeer kwetsbaar gebleken.
Al in 1939 werd door de US Navy een eisenpakket voor een opvolger opgesteld. Eén van de eisen van de US Navy was een interne bommen-/torpedolast. Op basis daarvan kwam Vought met de XTBU-1 SeaWolf en Grumman met de XTBF-1. Vooral omdat de TBF-1 sneller leverbaar was dan de SeaWolf, werd, na evaluatie van een tweetal bestelde prototypes, in december 1940 een contract afgesloten voor de levering van 286 TBF-1s.
Het ontwerp van de TBF was voor een niet onbelangrijk deel gebaseerd op de F4F Wildcat van dezelfde fabrikant. Als krachtbron werd aanvankelijk een Wright R-2600-8 van 1700 pk toegepast. Deze bleek in de praktijk aan de lichte kant.
Wright slaagde er uiteindelijk in om het vermogen van deze motor op te krikken tot 1900 pk van de R2600-20. Daarnaast werd getracht om het gewicht van de Avenger te verlagen.
Een ander probleem was de geschutskoepel. Een geschikte koepel bleek niet te vinden, zodat de ontwerpers van Grumman zelf een koepel met een enkel .50 machinegeweer ontwierpen. Verder was er nog een .30 mitrailleur in het radiocompartiment onderaan de romp en één enkel voorwaarts vurende .30 net op de motorkap, naast de koelinlaat.
In de praktijk bleek dat ontoereikend, zodat vanaf de C-versie deze werd vervangen door twee .50 mitrailleurs, die in de vleugels waren ondergebracht.
In januari 1942 startte de aflevering van de eerste toestellen.
Eind 1942 waren al ruim 64 Avengers afgeleverd.
Vanwege de toenemende vraag naar meer toestellen en omdat Grumman dringend verzocht werd om zich op de productie van de Grumman F6F Wildcat te concentreren, werd de productie van de Avenger eind 1942 overgeheveld naar General Motors, Eastern Aircraft Division. De US Navy had deze fabrikant de letter “M” als identificatieletter toegekend (‘F” was toegekend aan Grumman). GM leverde in november 1942 de eerste TBM-1 af. Aan de Engelse Fleet Air Arm werden ook een aantal toestellen geleverd. Deze werden aanvankelijk aangeduid als TBF-1B.
De Engelsen gaven het toestel de naam Tarpon I. Deze verschilde onder meer de twee blisters net achter de vleugel, die het oorspronkelijke, ovale raam vervingen. Deze aanpassing was ook bij latere Tarpons toegepast.
Versies
- TBF-1C/TBM-1C:
- Dit type verscheen in de loop van 1943 en verschilde vooral in de vervanging van de enkele .30 mitrailleur in de neus door twee .50 mitrailleurs in de vleugel. Verdere wijzingen waren onder meer de verplaatsing van de antennemast meer naar achteren; verder werd de tweede zitplaats verwijderd en vervangen door radioapparatuur en werd IFF apparatuur aangebracht. Door al deze aanpassingen nam het gewicht toe met ongeveer 225 kg, de motor was nog steeds de Wright Cyclone R-2600-8 van 1700 pk. Ruim 300 toestellen werden aan de Engelsen geleverd als Tarpon II.
- TBF-1D/TBM-1D:
- Dit type werd ontwikkeld als een nachtversie. Bestaande TBF/TBM-1C’s werden aangepast en voorzien van een pod, met daarin een ASD-1 radar, die onder de voorrand van de rechtervleugel was aangebracht. Om gewicht te besparen werd vaak ook nog de mitrailleurbewapening geheel of gedeeltelijk verwijderd.
- TBM-3:
- De Avenger was eigenlijk te groot en te zwaar voor de Wright R-2600-8. Het toestel kon in beladen toestand vaak met moeite loskomen van de vliegkampschepen, soms werd wel een deel van de bommenlading losgelaten om verdere problemen te voorkomen. Grumman onderzocht de mogelijkheid om de Wright Cyclone R-2800, die 300 pk meer vermogen leverde, toe te passen, maar de volledige productie van deze motor was bestemd voor onder andere de Hellcat, Corsair en Thunderbolt. Wright slaagde erin om een sterkere uitvoering van de R-2600 te ontwikkelen.
In mei 1942 vloog een prototype XTBF-2, een aangepaste TBF-1, met een Wright Cyclone R-2600-10 en twee andere aangepaste TBF-1’s werden als TBF-3 uitgerust met de Wright Cyclone R-2600-20. Beide motoren leverden 200 pk meer dan de R-2600-8. Uiteindelijk werd besloten om de TBF-3 in productie te nemen. Daar GM inmiddels de volledige Avenger-productie voor zijn rekening nam, werd het type voortaan aangeduid als TBM-3.
Verschillen ten opzichte van de vorige versie waren extra koelflappen en een oliekoeler opening onderin de motorkap. Verder was er een aanpassing van het instrumentenpaneel, deze was groter en afgeplat aan de bovenzijde. Onder de vleugels was de toevoeging van vier sets ‘zero-length’ rakethouders. Dit type werd ook aan de Engelsen geleverd als Tarpon III. Subvarianten waren onder anderen de TBM-3P, een fotoverkenner; TBM-3J voor gebruik in het poolgebied; TBM-3L was uitgerust met een intrekbaar zoeklicht en de TBM-3H was een speciale radarversie. - TBM-3D:
- Dit type was een aangepaste TBM3 met een ASD-1 radar. Deze was ook nu in een pod ondergebracht, die ook weer onder de vleugelvoorrand van de rechtervleugel was aangebracht. Ook nu werd, om gewicht te besparen, vaak de mitrailleurbewapening vaak geheel of gedeeltelijk verwijderd.
- TBM-3E:
- Dit toestel werd ontwikkeld om de prestaties van de Avenger te verbeteren. De Wright Cyclone R-2600-20 was aan het eind van zijn ontwikkelingsmogelijkheden, dus werd gekeken waar gewicht bespaard kon worden. Men slaagde er in om ruim 1150 kg te besparen onder meer door de mitrailleur van het radiocompartiment achterwege te laten.
Tijdens de productie werd nog een aanpassing doorgevoerd, de interne vanghaak werd, wegens aanhoudende corrosieproblemen, vervangen door een extern exemplaar. Deze stak circa 30 cm uit achter de romp. Verder werd het toestel uitgerust met een APS-4 radar, die in een pod onder de rechter vleugel was aangebracht. - TBM-3W:
- Gedurende de tweede wereldoorlog bleek dat de scheepsradar niet eerder in staat was om vliegtuigen, die lager dan circa 150 meter vlogen, dan wanneer deze tot op een afstand van ongeveer 35 km waren genaderd. De enige manier was om de radar veel hoger te plaatsen dan nu het geval was.
Een goede oplossing was om de radar in een vliegtuig te plaatsen. Met de ontwikkeling van de APS-20 radar, die door een vliegtuig kon worden meenomen, kon dit probleem worden verholpen.
Men rustte een TBM-3 uit met deze radar. De mitrailleurbewapening werd verwijderd; het bommenruim diende als radarruimte en de antenne werd in een radome onder de radarruimte geplaatst. De geschutskoepel werd eveneens verwijderd en er werd plaats gemaakt voor de benodigde radio- en radarapparatuur. Verder werden twee stabilisatievinnen aangebracht.
Het toestel, XTBM-3W, vloog voor het eerst in augustus 1944.
Mede onder druk van de kamikazeaanvallen, werden veertig TBM-3’s aangepast en begin 1945 kon met de operationele training worden begonnen. De oorlog was echter al afgelopen, voordat de TBM-3W operationeel kon worden ingezet.
De toestellen werden echter toch in dienst genomen, vanwege de gebleken kwaliteiten als AEW-toestellen.
Na de ontwikkeling en het in gebruik nemen van de TBM-3S werden beide typen als team ingezet voor de onderzeebootbestrijding. In de loop van de jaren vijftig werden ze vervangen door de Grumman Af-2W en AF-2S Guardian. [Deze werden eind jaren vijftig al weer opgevolgd door de Grumman Tracker] - TBM-3S:
- Dit type werd onder druk van de toenemende dreiging van de groeiende Sovjet-Russische onderzeebootvloot ontwikkeld.
Een aantal TBM-3E’s werd voorzien van nieuwe elektronica en bewapening. De geschutskoepel werd verwijderd en vervangen door een ruimte voor de radaroperator. Delen van de canopy werden afgedekt en de zuurstofvoorziening werd verwijderd, daar slechts op lagere hoogten zou worden gevlogen.
Voor contact met een datalink-systeem van bijvoorbeeld de TBM-3W werd een antenne op het roer geplaatst. In het bommenruim konden dieptebommen en akoestische torpedo’s worden meegenomen.
Een speciale versie werd aan Groot-Brittannië geleverd als AS-4. Deze hadden een zoekradar in een kleine radome onder de romp. De TBM-3S werd onder MDAP geëxporteerd naar onder andere Canada, Frankrijk en Nederland. De canopies van deze exportversies verschilden onderling nogal.
Afmetingen: | |||
Lengte: | 12,48 m | Spanwijdte: | 16,5 m |
Hoogte: | 4,98 m | Vleugeloppervlak: | 45 m2 |
Gewichten: | |||
Leeggewicht: | 4793 kg | Max. startgewicht: | 8117 kg |
Prestaties: | |||
Max. snelheid: | 444 km/u | Stijgsnelheid: | - m/min |
Kruissnelheid: | k236 km/u | ||
Vliegbereik: | 1625 km | Plafond: | - m |
Overig: | |||
Motortype: | én Pratt & Whitney R-2600-20 Twin Wasp van 1750 pk | ||
Bemanning: | - | ||
Bewapening: | - |
De MLD ontving in 1954 in totaal 78 Avengers, verdeeld over drie typen, namelijk 34 TBM-3S2; 24 TBM-3W2 en 20 TMB-3E/TMB-3E2. Dit waren iets verbeterde uitvoeringen van de oorspronkelijke typen.
De S en W-typen vormden de kern van de onderzeebootbestrijding en een groot deel werd aan boord van de Karel Doorman gestationeerd.
De TBM-3W2 was voorzien van de APS-20 radar.
Voor nachtelijke acties was de TBM-3S uitgerust met een zoeklicht. Als bewapening konden vier dieptebommen worden meegenomen; verder konden twee tot zes sonoboeien onder de vleugels worden meegevoerd. De bijbehorende ontvanger werd door de telegrafist bediend; deze moest eerst een 1.20 lange antenne neerlaten. Verder konden nog markeerlichten, rookbommen, oefenbomen en raketten worden meegenomen.
Medio 1951 werden de eerste bemanningen opgeleid in de VS.
De eerste TBM-3Ws arriveerden in augustus 1953 in Nederland. De rest van de TBM-3W’s volgden in de loop van het jaar.
Door een tekort aan reserveonderdelen en testapparatuur voor de elektronica was het echter nog niet mogelijk om de toestellen operationeel in gebruik te nemen.
Verder waren de TBM-3S-toestellen nog niet beschikbaar. Deze werden in de loop van 1954 afgeleverd.
VSQ 4 was het eerste squadron dat, zij het tijdelijk, de TBM-3W Avenger ontving en werd voor korte tijd bestemd als boord-squadron, maar daarna als opleidingssquadron gestationeerd op Valkenburg.
Vanaf september 1954 was ook VSQ 2 uitgerust met de Avengers en werd in januari 1955 ingescheept op de ‘Doorman”, samen met een detachement van VSQ 4.
In de loop van 1955 werd het squadron overgeplaatst naar de Britse carrier “Bulwark” omdat de “Doorman” tussen 1955 en 1958 grondig werd verbouwd en gemoderniseerd.
Vanaf oktober 1955 waren de beide Avengersquadrons op Valkenburg gestationeerd, af en toe werd ook een detachement naar ander NAVO-bases uitgezonden.
Eind 1956 werden de nog bij VSQ 1 en 5 gebruikte Fireflies overgebracht naar Nieuw-Guinea, bij VSQ 7.
Om het Avenger-bestand uit te breiden ontving men van de Britse Royal Navy een tiental TBM-3E’s en een tiental TBM-3E2’s, die in januari – maart 1958 werden afgeleverd. Vier toestellen (U-27 t/m U-30) werden meteen bestemd als onderdelen leverancier en zijn nooit operationeel gebruikt.
De toestellen werden bij alle drie Avenger-squadrons gebruikt en er zijn ook enkele op de “Doorman” gebruikt als oefening.
De opleiding op dit type, bij VSQ 1 op Curaçao werd opgeheven en worden vervangen door opleiding op de Avengers.
In 1957 ontving VSQ 1 vijf TBM-3S en drie stuks TBM-3W, medio 1958 kwamen daar nog eens vier TBM-3E’s bij. Het squadron had ook nog twee Harvards in gebruik voor onder andere instrumentvliegopleiding.
In mei 1958 werd de “Doorman” weer in de vaart genomen. In 1959 werd een reis naar Nieuw-Guinea ondernomen. Na zes maanden arriveerde men in augustus 1960 in Hollandia. VSQ 2 werd voor twee maanden op Biak gestationeerd.
In de loop van 1960 werden de Avengers vervangen door de Grumman S-2F Tracker. VSQ 4 al in juni/juli 1960; VSQ 2 volgde in januari 1961. VSQ 1 ontving als laatste in december 1961 de eerste CS-2F Trackers.
Grumman TBM-3 Avenger
Registratie-overzicht Grumman TBM-3E1/2, TBM-3W 'Warner' en TBM-3S 'Strike' van de MLD.
Grumman TBM-3E1/2 Avenger
Registratie
Registratie
| 2e Registratie
2e Registratie
| RAF Registratie
RAF Registratie
| Constr. nr.
Constr. nr.
| USN BuNo.
USN BuNo.
| Datum in dienst
Datum in dienst
| Datum uit dienst
Datum uit dienst
| Opmerkingen
Opmerkingen
|
---|---|---|---|---|---|---|---|
U-20 | 65 | XB399 | 3429 | 53367 | 8-1-1958 | 8-2-1961 | Gesloopt NA |
U-21 | 66 | XB381 | 2718 | 85899 | 8-1-1958 | 8-2-1961 | Gesloopt NA |
U-22 | XB449 | 2975 | 86156 | 8-1-1958 | 16-12-1959 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy | |
U-23 | XB396 | 3612 | 53550 | 6-2-1958 | 16-12-1959 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy | |
U-24 | XB308 | 3169 | 53107 | 6-3-1958 | 24-10-1958 | Ongeval | |
U-25 | 67 | XB445 | 2368 | 85549 | 17-3-1958 | 25-7-1960 | Retour MAAG |
U-26 | 68 | XB447 | 2749 | 85930 | 17-3-1958 | 25-7-1960 | Retour MAAG |
U-27 | XB377 | 3619 | 53557 | 17-3-1958 | 16-12-1959 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy | |
U-28 | 69 | XB385 | 3666 | 53604 | 19-2-1958 | 25-7-1960 | Retour MAAG |
U-29 | 71 | XB382 | 3161 | 53099 | 19-2-1958 | 13-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
U-30 | 70 | XB379 | 4036 | 91131 | 6-2-1958 | 8-2-1961 | Gesloopt NA |
U-31 | 72 | XB384 | 4628 | 91723 | 19-2-1958 | 13-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
U-32 | 73 | XB378 | 3204 | 53142 | 6-2-1958 | 25-7-1960 | Retour MAAG |
U-33 | 74 | XB369 | 3986 | 53924 | 17-3-1958 | 11-10-1961 | Gesloop |
U-34 | 75 | XB331 | 2993 | 86174 | 6-3-1958 | 25-7-1960 | Retour MAAG |
U-35 | XB394 | 3500 | 53438 | 8-1-1958 | 29-4-1959 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy | |
U-36 | XB437 | 4260 | 91355 | 6-2-1958 | 1-5-1958 | Voor reservedelen | |
U-37 | XB393 | 3122 | 53060 | 19-2-1958 | 29-7-1958 | Voor reservedelen | |
U-38 | XB401 | 3610 | 53548 | 6-3-1958 | 1-8-1958 | Voor reservedelen | |
U-39 | XB372 | 3054 | 86235 | 6-3-1958 | 14-4-1958 | Voor reservedelen |
Grumman TBM-3S2 Avenger
Registratie
Registratie
| 2e Registratie
2e Registratie
| Constr. nr.
Constr. nr.
|
USN BuNo.
USN BuNo.
|
Datum in dienst
Datum in dienst
| Datum uit dienst
Datum uit dienst
| Opmerkingen
Opmerkingen
|
---|---|---|---|---|---|---|
A-1 | 4562 | 91657 | 30-1-1954 | 15-6-1954 | Ongeval MarineVliegKamp Valkenburg | |
A-2 | 20 | 3353 | 53291 | 30-1-1954 | 5-5-1961 | Gesloopt NA |
A-3 | 4372 | 91467 | 30-1-1954 | 16-12-1959 | Gesloopt NA | |
A-4 | 3309 | 53247 | 15-2-1954 | 17-5-1954 | In zee (Egmond) | |
A-5 | 21 | 2849 | 86030 | 30-1-1954 | 15-2-1961 | Gesloopt NA |
A-6 | 22 | 3186 | 53124 | 6-2-1954 | 5-5-1961 | Gesloopt NA |
A-7 | 3151 | 53089 | 30-1-1954 | 18-2-1956 | In zee (Kanaal) | |
A-8 | 3916 | 53854 | 4-2-1954 | 16-12-1959 | Gesloopt NA | |
A-9 | 3928 | 53866 | 23-2-1954 | 27-1-1959 | In zee (Bermuda) | |
A-10 | 23 | 4474 | 91569 | 30-1-1954 | 7-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-11 | 3713 | 53651 | 5-2-1954 | 16-12-1959 | Gesloopt NA | |
A-12 | 2671 | 85852 | 15-2-1954 | 29-8-1959 | In zee vanaf Karel Doorman | |
A-13 | 24 | 3784 | 53722 | 23-2-1954 | 30-7-1960 | Gesloopt, MarineVliegKamp De Kooy |
A-14 | 3149 | 53087 | 30-1-1954 | 8-9-1959 | In zee vanaf Karel Doorman | |
A-15 | 25 | 3818 | 53756 | 9-10-1954 | 14-11-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-16 | 26 | 2348 | 85529 | 7-10-1954 | 23-3-1961 | Gesloopt NA |
A-17 | 27 | 4094 | 91189 | 7-10-1954 | 14-10-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-18 | 4591 | 91686 | 10-10-1954 | 29-3-1955 | In zee vanaf Karel Doorman | |
A-19 | 3264 | 53202 | 28-2-1955 | 26-11-1957 | In zee (IJmuiden) | |
A-20 | 28 | 3274 | 53212 | 28-2-1955 | 25-2-1960 | In zee (Gibraltar) |
A-21 | 29 | 3312 | 53250 | 28-2-1955 | 12-10-1960 | In zee |
A-22 | 30 | 3320 | 53258 | 28-2-1955 | 14-11-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-23 | 31 | 3702 | 53640 | 28-2-1955 | 1-4-1961 | Gesloopt NA |
A-24 | 32 | 2808 | 85989 | 28-2-1955 | 28-1-1960 | In zee (Katwijk) |
A-25 | 33 | 3644 | 53582 | 28-2-1955 | 12-5-1961 | Gesloopt NA |
A-26 | 34 | 3708 | 53646 | 28-2-1955 | 12-5-1961 | Gesloopt NA |
A-27 | 35 | 3733 | 53671 | 28-2-1955 | 7-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-28 | 36 | 3982 | 53920 | 28-2-1955 | 30-7-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-29 | 37 | 2442 | 85623 | 28-2-1955 | 7-1-1961 | Afgevoerd |
A-30 | 38 | 2131 | 69392 | 31-5-1955 | 12-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-31 | 39 | 2465 | 85646 | 31-5-1955 | 16-12-1959 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-32 | 40 | 4209 | 91304 | 31-5-1955 | 30-7-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-33 | 41 | 4233 | 91328 | 31-5-1955 | 10-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
A-34 | 42 | 4281 | 91376 | 31-5-1955 | 7-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
Grumman TBM-3W2 Avenger
Registratie
Registratie
| 2e Registratie
2e Registratie
| Constr. nr.
Constr. nr.
|
USN BuNo.
USN BuNo.
|
Datum in dienst
Datum in dienst
| Datum uit dienst
Datum uit dienst
| Opmerkingen
Opmerkingen
|
---|---|---|---|---|---|---|
P-101 | 3423 | 53361 | 29-9-1953 | 26-9-1954 | In zee vanaf Karel Doorman | |
P-102 | 45 | 2469 | 85650 | 29-9-1953 | 14-11-1960 | Naar Anth. Fokkerschool. Medio 1980 geruild voor Fokker S-11; Machine via Brittanië naar VS en daar gerestaureerd tot vliegwaardige TBM |
P-103 | 2570 | 85751 | 29-9-1953 | 28-10-1955 | In zee, HMS Bulwark | |
P-104 | 46 | 2699 | 85880 | 29-9-1953 | 14-4-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-105 | 2858 | 86039 | 29-9-1953 | 16-12-1959 | Gesloopt NA | |
P-106 | 47 | 4361 | 91456 | 29-9-1953 | 10-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-107 | 2309 | 85490 | 29-9-1953 | 16-12-1959 | Gesloopt NA | |
P-108 | 48 | 3048 | 86229 | 29-9-1953 | 30-7-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-109 | 49 | 3198 | 53136 | 29-9-1953 | 16-12-1959 | Gesloopt NA |
P-110 | 50 | 4643 | 91738 | 29-9-1953 | 30-7-1960 | |
P-111 | 51 | 3007 | 86188 | 29-9-1953 | 7-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-112 | 52 | 4060 | 91155 | 29-9-1953 | 30-1-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-113 | 53 | 4201 | 91296 | 29-9-1953 | 7-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-114 | 54 | 4290 | 91385 | 29-9-1953 | 14-11-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-115 | 55 | 4308 | 91403 | 29-9-1953 | 7-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-116 | 56 | 4311 | 91406 | 29-9-1953 | 12-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-117 | 57 | 4328 | 91423 | 29-9-1953 | 10-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-118 | 58 | 4361 | 91457 | 29-9-1953 | 30-7-1960 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-119 | 59 | 4363 | 91458 | 29-9-1953 | 7-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-120 | 60 | 4421 | 91516 | 1-10-1953 | 10-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-121 | 61 | 4381 | 91476 | 1-10-1953 | 2-5-1961 | Gesloopt NA |
P-122 | 62 | 4393 | 91488 | 1-10-1953 | 2-5-1961 | Gesloopt NA |
P-123 | 63 | 4475 | 91570 | 1-10-1953 | 7-1-1961 | Gesloopt MarineVliegKamp De Kooy |
P-124 | 64 | 4618 | 91713 | 1-10-1953 | 2-5-1961 | Gesloopt NA |
Schaal 1/72
Hieronder volgt een overzicht van beschikbare modellen in schaal 1/72. De samengevatte informatie is grotendeels afkomstig uit Detail & Scale.
Let er op dat de TBM-3W2 van de MLD een antenne op het richtingsroer heeft. Controleer dit aan de hand van fotomateriaal. Bij de TMB-3S van de MLD ontbreekt de antenne op het richtingsroer. Ga dit ook weer na aan de hand van fotomateriaal.
De canopy van de TBM-3S is van hetzelfde type dat werd gebruikt door de US Navy.
- Academy/Minicraft
- Kit 1651: TBF-1 Avenger:
- Dit is in feite een mix van een Tarpon I en een Tarpon II. Het mist de neusmitrailleur en ook de latere mitrailleurs in de vleugel. De cockpit is weer zoals in de TBF-1 en Tarpon I.
De positie van de antenne is als op TBF-1C en latere typen. Bijgeleverd zijn ook de blisters voor de Tarpon. Kortom voor een MLD-machine is dit model niet geschikt.
- Dit is in feite een mix van een Tarpon I en een Tarpon II. Het mist de neusmitrailleur en ook de latere mitrailleurs in de vleugel. De cockpit is weer zoals in de TBF-1 en Tarpon I.
- Kit 1651: TBF-1 Avenger:
- Airfix
- Kit 03033: TBM-3 Avenger;
- Dit is één van de oudere, zo niet de oudste nog leverbare Avenger-modellen in deze schaal.
Het model is voorzien van de roemruchte Airfix-rivetting. Deze dient u af te schuren, waarna u het model kunt voorzien van nieuwe ingegraveerde paneellijnen.
De passing van de onderdelen is matig, de leeftijd van de mal zal hierbij een rol spelen.
De koelkieuwen lijken meer op die van en TBM-3E dan op die van een TBM-3
De YAGI-antenne’s zijn vrij grof, voor het mooie kunt u die beter vervangen door zelfgemaakte antennes.
Het interieur en ook de wielbakken zijn vrij kaal en dienen gedetailleerd te worden. De motor is redelijk van vorm, maar kan desgewenst worden vervangen door een exemplaar van bijvoorbeeld Aeroclub. De canopy is vrij dik uitgevoerd, hoewel het frame weer mooi dun is. Wel is (net als bij de Academy-kit) een verticaal frame-stijl rechts en net naast de piloot aangebracht. Deze hoort daar niet. Deze stijl zit wel aan de linkerzijde. De vorm en afmetingen van het model zijn over het algemeen goed.
- Dit is één van de oudere, zo niet de oudste nog leverbare Avenger-modellen in deze schaal.
- Kit 03033: TBM-3 Avenger;
- Hasegawa
- Kit 24AP34 / 2400673:
- TBM-3 Avenger/ TBM-3E Night Avenger: [Hasegawa heeft ook een model van de TBM-1C/Tarpon II uitgebracht.] Het bommenruim van dit model kan opengelaten worden, wel is dan een groot gat zichtbaar dat dichtgemaakt dient te worden.
Verder ontbreken de kleine ramen tussen het bommenruim en de radioruimte. De motor is ook bij dit model redelijk, maar kan desgewenst worden vervangen.
Er is een stoel voor de tweede cockpit meegeleverd, deze hoort niet in de TBM-3. De kruipruimte nar het radiocompartiment dient opengemaakt te worden.
De cockpit is vrij kaal ingericht, wel zijn decals voor het instrumenten paneel meegeleverd. De YAGI-antennes dient u ook hier zelf te maken. Net als bij de overige modellen van de Avenger is ook hier weer de onjuiste stijl aan de rechterzijde aanwezig, weghalen dus.
De koelflappen en flaps die met dit model zijn meegeleverd zijn voor een TBM-3E en niet voor een TBM-3.
Voor de weergave van een TBM-3E-versie dient u de mitrailleur in de buik weg te laten en de ramen dicht te maken. Verder is de vanghaak van de TBM-3E een externe uitvoering.
- TBM-3 Avenger/ TBM-3E Night Avenger: [Hasegawa heeft ook een model van de TBM-1C/Tarpon II uitgebracht.] Het bommenruim van dit model kan opengelaten worden, wel is dan een groot gat zichtbaar dat dichtgemaakt dient te worden.
- MACH2
- Kit GP.013: TBM-3W Een short run injectie kit.
- Kit 24AP34 / 2400673:
Model van Grumman TBM-1C, gebouwd als Grumman TBM-3E. Gebruikt is de Academy kit met decals van Dutch Decal.
[Voornaamste verschil is de motor. Verder is de Academy kit niet geheel correct. Zie de opmerkingen hierboven.]
Modelling add-on
- Aires
- Set 7001: Landingsgestel
- Set 7007: Grumman TBM/TBF Avenger detail set (for Hasegawa)
- Set 7208: TBM Avenger wheels & paintmask (Hasegawa)
- Airmodel
- Set XX: TBM-3W: Een vacu-gevormde conversie-set voor een TBM-3W.
- Airwaves
- Set AC72108: Detaillering set TBM Avenger
- CMK
- Set Q72045: TBM Avenger Wheels (Academy)
- Eduard
- Set SS252: Detailleringsset voor Hasegawa
- Set BIG 7216: Detailleringsset voor hasegawa
- Set E72-441: Landingsflaps voor Hasegawa
- Set E72-442: Bomb bay (voor hasegawa)
- Set E72-252: Detailleringsset interior voor Hasegawa
- Set E72-244: Detailleringsset voor Hasegawa
- Set E72-245: Detailleringsset, Flaps en bombbay voor TBM Avenger (Hasegawa kit)
- Kit E72-079: Detailleringsset voor TBF/TBM Avenger (Hasegawa kit)
- Set E72-080: Detailleringsset, flaps, voor TBF/TBM Avenger (Hasegawa kit)
- Set E72-199: Update set voor TBFAvenger (Hasegawa kit)
- Set XS052: Express Mask TBM/TBF Avenger (Hasegawa)
- Falcon
- Triple Conversion Kit 7: Vacu Conversion Kit voor P2V-5 Neptune, TF86F Sabre en een TBM-3W Avenger.
- Set VAX01: US Navy WW2 (TBM,OS2U,TBD,F4F)
- HighPlanes
- Kit 72021: Grumman TBM-3W: Een conversieset bestemd voor het Hasegawa model. Naar men zegt één van de beste modellen van de TBM-3W.
- KMC
- Set 72-7007: Update set TBM-1C
- Leading Edge
- Set SDP72-001: Een conversion kit voor drie verschillende (Canadian) Avengers zoals de TBM-3S
- Mach2
- Set GP.013: Grumman TBM-3W AEW Avenger Sub Hunter
- Magna Models
- Set 1572: Een conversie kit voor een TBM-3S
- Set 7204: Grumman Avenger AN/APS Radome
- Minimeca
- Set REF.7203: Uitlaat voor TBM/TBF Avenger
- Neomega
- Set A4: Landingsgestel en wielen (voor Academy)
- Set M2: Pratt & Whitney R2600 (A20 B25, TBM/TBF)
- Owl Decals
- Set PE72003: Radar Aerials ASB - Night Avenger
- Set PUR72004: TBM3D Avenger Torpedo Nightfighter conversion
- Pavla
- Set V7207: US Navy WW2 canopy set (F4F, F6F-5,F8F,F4U-1,TBF-1,SC1)
- Quickboost
- Set 72033: TBM/TBF Avenger engine (Hasegawa)
- Res-im Resin Improvements
- Set E72035: Detailset Grumman TBF-1 Avenger (Hasegawa)
- RVHP
- Set 7240 Een conversie kit voor een TBM-3W.
- Scobi-do Produtions
- Set 72-001: Royal Canadian Navy Avengers (Hasegawa)
Decals
- Dutch Decal
- Set 72004: decals voor Meteor T.Mk.7; Grumman TBM-3E Avenger; Grumman TBM-3S2 Avenger; Grumman TBM 3W2 Avenger; De Havilland DH-82 Tiger Moth; Sikorsky SH-34J; Fairey Firefly Mk.IV; Noorduyn Harvard UT-6; Lockheed Harpoon; Westland Lynx UH-14A/14B; Dornier Do-24K X-12 RLM-02/RLM-01. Bij de set zijn geen rozetten of 'stencilling' toegevoegd.
- Set 72018: decals voor Grumman TBM-3W2 Avenger; Grumman TBM-3E2 Avenger; Fairey Firefly T.Mk.1; Fairey Firefly Mk.1; Fairey Firefly FR.Mk.IV; DeHavilland DH-82; Westland Wasp AH-12A; Lockheed P2V-5 Neptune; North Americxan B-25D MItchell.
- Flevo Decal
- Set FD72-013: decals voor Royal Netherlands Navy Pt. II (Grumman TBM-3E Avenger, Harvard, Catalina, Oxford, Beech TC-45J, Fokker S-11)
Schaal 1/48
Bouwpakketten
- Academy
- Kit 12285: TBM-3 Avenger "USS Bunker Hill"
- Accurate Miniatures
- Kit 3403: Grumman TBF-1C Avenger
- Kit 480120: Grumman TBF/M Avenger (Lt George H.W. Bush, VT51 USS Jacinto)
- Kit 480121: Grumman TBM-3 Avenger Night Fighting Bomber of VT(N)90
- Kit 480120: TBF/TBM Avenger (VT51 USS San Jacinto, Lt George Bush)
- Kit 480123: Grumman TBM-3D Avenger
- Hobby boss
- Kit 80325: Grumman TBM-3 Avenger
- Kit 80331: British Fleet Air Arm Avenger Mk 1
- Kit 80314: Grumman TBF-1C Avenger
- Kit 80325: Grumman TBM-3 Avenger
- Italeri
- Kit 342644: TBF/TBM-1 Avenger
- Lindberg
- Kit 5307:George Bush TBF Avenger
- Kit 70575:George Bush TBM-1C Avenger
Modelling add-on
- Belcher Bits
- Set XX: RCN TBM3E/AS3 Avenger Conversion set including Accurate Model kit (MLD versie)
- Set YY: RCN TBM3/AS3 Avenger Conversion set
- Dangerboy
- Set TBF: TBF/TBM Avenger Wingfold Conversion (Accurate)
- Eduard
- Set BIG4938: Detailset Grumman TBF-1 Avenger (Hobby Boss)
- Set BIG4935: Detailset Grumman TBM-3 Avenger (Hobby Boss))
- Set E49-457 / FE457: Detailset Grumman TBF-1 Avenger Self adhesive (Hobby Boss))
- Set E48-626: Detailset Grumman TBM/TBF Avenger Landing Flaps (Hobby Boss))
- Set E49-450 / FE450: Detailset Grumman TBM-3 Interior Self adhesive (Hobby Boss))
- Set E48-629: Detailset Grumman TBF-1 Exterior (Hobby Boss))
- Set E48-628: Detailset Grumman TBF-1/TBM-3 Bomb Bay (Hobby Boss))
- Set E48-624: Detailset Grumman TBM-3 Exterior (Hobby Boss))
- Set BIG4843: Detailset TBM3 Avenger (Accurate Miniatures))
- Set E49-287 / FE287: Detailset TBM-3 Avenger (Accurate Miniatures))
- Set E48-467: Detailset TBM Avenger Flaps (Accurate Miniatures))
- Set BIG4830: Detailset TBF1 Avenger (Accurate Miniatures))
- Set E49-267 / FE267: Detailset TBF1 Avenger (Accurate Miniatures))
- Set E48-482: Detailset Grumman TBF Avenger landing Flaps (Accurate Miniatures))
- Set E48-187: Detailset Grumman TBF-1c Avenger)
- Set E48-206: Grumman TBM-3 Avenger (Accurate Miniatures))
- Set E48-144: Detailset Grumman TBM Avenger (Bomb Bay))
- Set XF108: Express Mask TBM/TBF Avenger (Accurate Miniatures)
- Falcon Canopies
- Set VAX07: US Navy WW2
- Minimeca
- Set REF.4803: Uitlaat voor TBM/TBF Avenger
- Model Design Constru
- Set CV005: Grumman TBM-3W Avenger
- Set CV007: Grumman TBM-3S Avenger (Royal Canadian Navy)
- Set CV008: Grumman Avenger AS6 (Royal Navy)
- Set CV006: Grumman TBM-3S Avenger (Kon Marine,USA,France,Japan)
- Neomega
- Set M2/48: Pratt & Whitney R2600 (A20 B25, TBM/TBF)
- Obscureco Aircraft
- Set 48003: Two Hamilton Standard 13'1" Props
- Owl Decals
- Set PE48003: Radar Aerials ASB - Night Avenger
- Scale Aircraft Conversions
- Set 48136: TBF/TBM/Mk.1 Avenger Landing Gear (Hobby Boss)
- Set 48029: Grumman TBF/TBM Avenger (Accurate Miniatures/Italeri)
- Teknics
- Set 4857: TBM/TBF Avenger Instrument panels & Rudder Pedals
- True Details
- Set 48044: TBM/TBF Avenger Wheel Set
- Vector resin
- Set 48010: Wright R2600
- Verlinden
- Set 1274: Grumman TBM/TBF Avenger Super Detail Set for Accurate Miniatures/Italeri
- Wolfpack
- Set 48005: TBF/TBM Avenger Wing Folded set (for Accurate Miniature
Decals
- Flevo Decal
- Set FD48-013: Royal Netherlands Navy Pt. II (Grumman TBM-3E Avenger, Harvard, Catalina, Meteor T7, Auster MKIII)
- Dutch Decal
- Set DDPROFILE 10: Grumman TBM Avenger (MLD)
Bij aflevering waren de toestellen geheel MidNight Blue met witte registraties.
De propellernaaf was voorzien van de squadronkleur: VSQ 2 Rood; VSQ 4 Blauw en wit (?) bij VSQ 1.
De rozetten waren in zes posities aangebracht en een vlag op het staartvlak. Het vliegtuigvolgnummer werd herhaald op de motorkap. Net onder het stabilo stond in kleine witte letters “Kon. Marine”.
Eind jaren vijftig werden de toestellen na groot onderhoud, uitgezonderd de TBM-3E’s, die donkerblauw bleven, voorzien van een tweekleurig kleurenschema met een donkergrijze bovenzijden en een sky onderzijde.
De registratie was nu in zwart aangebracht.
Later werden de registraties herzien en de rozetten werden toen in vier posities aangebracht.
De registratie werd herhaald op de linkeronderzijde van de linker-vleugel en tussen motorkap en vleugelvoorrand aan weerszijden op de romp.
Schema | Kleurnaam | FS-nummer | BS-nummer | Humbrol | XtraColor | Vallejo ModelColor | Vallejo ModelAir | Hataka | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Standaard #1 | Geheel | Dark Glossy Sea Blue: ANA 623 | 15042 | 181 | X121 | 70.898 | 71.091 | ~001 | |
Standaard #2 | Bovenzijde | Extra Dark Sea Grey | ~6099 | BS:640 | 123 / 106 | X-5 / X-376 | 70.866 | 71.110 | ~140 |
Onderzijde | Sky | - | BS:210 | 90 | X004 / X130 | - | 71.302 | ~026 |
Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com
Grumman TBM-3E en TBM-3E2 Avenger
Grumman TBM-3S Avenger
Grumman TBM-3W Avenger
Literatuur.
Van Farman tot Neptune 2 | Hugo Hooftman | 1965 | La Rivière & Voorhoeve, Zwolle | |
Zestig jaar Marineluchtvaartdienst in Beeld. | Hugo Hooftman | Pag. 118 t/m 123 | 1977 | Uitgever: Europese Bibliotheek, Zaltbommel |
Dutch Military Aviation 1945-1978 | Paul A. Jackson | Pag. 84 - 85 | 1978 | Uitgever: Midland Countries Publications, Leicester |
Nederlandse Marinevliegtuigen | Thijs Postma & Nico Geldhof | Pag. 58 | 1978 | Uitgever: Omniboek, 's Gravenhage |
70 Jaar Marine-LuchtvaartDienst | Nico Geldhof | Pag. 110; 129 | 1987 | Uitgeverij Eisma b.v., Leeuwarden |
Vliegen voor de Vloot; 70 jaar Marineluchtvaartdienst | Harm J. Hazewinkel | Pag. 44 | 1987 | Uitgever: Rebo Produkties, Sassenheim |
Aircraft Number 82 TMB/TBF Avenger in action. | Charles L. Scrivner | Pag. 31 - 38; 41 - 43; 46 - 47 | 1987 | Uitgever: Squadron/Signal Publications Inc., Carrolton, Texas |
Luchtvaartwereld; 6e jaargang nummer 6: Grumman TBM Avenger, Corpulente wreker | Nico Geldhof | Pag. 181 - 186 | 1989 | Uitgeverij Ten Brink, Meppel |
TBF & TBM Avenger Detail & Scale vol. 53 | Bert Kinzey | Pag. | 1997 | Uitgever: Squadron/Signal Publications Inc., Carrolton, Texas |
Camouflage en Kentekens | J.Greuter e.a. | 1997 | Uitgeverij Bonneville, Bergen (NH) | |
85 Jaar Marineluchtvaartdienst in beeld Van Farman tot NH 90 Helikopter | Peter Korbee | Pag. 116 - 119 | 2002 | Uitgever: Korbee MLD Promotie, Valkenburg |
MIP 2003/1: Hunter-Killer Avengers in 1/48 | 2003 | IPMS Nederland | ||
Dutch Profile 7: De MLD Avenger TBM-3S Strike /3W Warner /3E Easy | Geldhof N. / L. Boerman | 2008 | Dutch Profile - Zwamerdam |
Websites.
- F. Bonne's site over wereldoorlog 2
- Aeroweb: TBM-3S
- Aeroweb: TBM-3W
- Acepilots
- Avenger
- Wikipedia UK: Grumman avenger
Met dank aan J. Visschedijk voor aanvullingen en correcties aangaande het registratie-overzicht