Historie
Dit toestel stamt in feite af van de Bell UH-I en de ontwikkeling loopt via de Bell 212 lijn.
Deze tweemotorige variant werd ontwikkeld in samenwerking met Pratt & Whitney Canada naar aanleiding van een Canadese regeringsaanvraag.
De aanvraag werd gevolgd door een order voor 50 stuks, model 212, die de aanduiding CUH-1N kregen. Deze aanduiding werd later gewijzigd in CH-1235. en werden geleverd in 1971 en 1972. Andere opdrachten voor USAF , US Navy en US MC volgden.
Ook werd een commerciële, civiele uitvoering ontwikkeld, bekend als Twin Two Twelve.
Bell heeft er ruim 700 gebouwd en Augusta-Westland te Italië bouwde ruim 260 toestellen
De varianten op een rijtje:
- Bell 412:
- Dit is een variant van deze 212, maar is uitgerust met vier rotorbladen.
De ontwikkeling daarvan startte eind jaren zeventig. De vierbladige rotor had een kleiner diameter. Het prototype van de 412 maakte in augustus 1979 de eerste vlucht. - Bell 412SP:
- Een Special Performance versie die een grotere brandstofcapaciteit en een hoger startgewicht had.
- Bell 412HP:
- Deze High Performance versie was een uitvoering van de SP met een verbeterde transmissie.
- Bell 412EP:
- Een Enhanced Performance versie, die is voorzien van een dubbel uitgevoerde automatisch digitaal vluchtcontrolesysteem.
- CH-146 Griffon:
- Een (in Canada gebouwde) Utility transport helicopter voor Canada.
- Bell Griffin HT1:
- Trainer voor de voortgezette opleiding voor de RAF.
- Bell Griffin HAR2:
- Een op de 412EP gebaseerde SAR-uitvoering
- Agusta-Bell AB 412:
- Door Agusta-Bell, Italië gebouwd
- Agusta-Bell AB 412EP:
- Door Agusta-Bell, Italië gebouwde Bell 412EP.
- Agusta-Bell AB 412SP:
- Door Agusta-Bell, Italië gebouwde Bell 412SP.
- Agusta-Bell AB 412 Grifone:
- Door Agusta-Bell, Italië gebouwde militaire transport versie
- Agusta-Bell AB 412 CRESO:
- Door Agusta-Bell, Italië gebouwde versie, uitgerust met grondzoek-radar
- NBell 412:
- Door IPTN in licentie gebouwde versie.
| Afmetingen: | |||
| Lengte met rotor | - m | Rotordiameter: | 14 m |
| Hoogte: | 4,6 m | Staartrotor | 2,6 m |
| Gewichten: | |||
| Leeg gewicht: | 2935 kg | Max. startgewicht: | 5400 kg |
| Prestaties: | |||
| Max. snelheid | 255 km/u | Kruissnelheid: | 216 km/u |
| Vliegbereik: | 650 km | Plafond: | - m |
| Motortype: | Twee Pratt & Whitney PT6T-3B van 970 pk elk | ||
| Bemanning: | Twee vliegers; een hoist operator (lierbediening); een redder en een verpleegkundige. | ||
| Passagiers: | Dertien zittende passagiers | ||
| Uitrusting: | Medische apparatuur: 1 brancard, zuurstofpaneel + beademingsapparatuur, propaq.suction unit. Defilibrator eerste hulp tas, aansluitingsmogelijkheid couveuse. Communicatie middelen: Marifoon (o.a. voor contact met centrale post ambulance) Navigatiemiddelen: VOR, TACAN, ILS; ADF, Doppler, GPS, R-NAV, Weerradar. Overige apparatuur: Nightsun zoeklicht (1600 Watt), reddingsvlot voor 10 personen, automatisch opblaasbare drijvers voor noodlandingen op het water |
||
Sinds 1994 gebruikt de Koninklijke Luchtmacht drie Agusta-Bell AB-412SP helikopters voor de SAR-vlucht, tegenwoordig 303 squadron, op Leeuwarden. Deze toestellen vervingen de verouderde SAR-Alouette III, die meer dan vijfentwintig jaar is gebruikt.
De toestellen worden gebruikt voor opsporing- en reddingswerk vooral boven zee.
Daarnaast worden ze ook gebruikt voor vervoer van patiënten vanaf de Waddeneilanden en redding van drenkelingen.
De toestellen zijn geheel geel en hebben daardoor al snel de bijnaam 'Tweety' genoemd.
De toestellen zijn allen voorzien van opblaasbare drijvers op het ski-onderstel en verder is ook nog een lier aan de rechterzijde van de romp en het 'night sun' zoeklicht dat onder de neus kan worden gemonteerd.
Agusta-Bell AB-412SP R-01 tijdens Open Dag Luchtmacht, juli 1995 op vliegbasis Volkel. Let op het oorspronkelijke onderstel en drijversysteem.
Aanvankelijk hadden de AB-412s een hoog type skid, met aan elke kant een driedeling drijversysteem. Dit bleek in de praktijk problemen te geven met de lier. Dit onderstel is daarom vrij snel vervangen door een standaard type onderstel en, aan elke kant, een ééndelig drijversysteem.
Agusta-Bell AB-412SP R-03 tijdens Open Dag Luchtmacht, juli 1998 op vliegbasis Leeuwarden. Let op het nieuwe onderstel en drijversysteem.
In de neus is bovendien een weerradar ondergebracht.
In principe staat altijd één toestel 24 uur standby op de Vliehors-range. Voor civiele reddingen wordt gemiddeld 150 maal per jaar uitgerukt, doorgaans in nauwe samenwerking met de KNRM.
Agusta-Bell AB-412SP R-02 tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 2004 op vliegbasis Volkel. Let op het gemonteerde zoeklicht onder de neus.
Agusta-Bell AB-412SP R-01 tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 2008 op vliegbasis Leeuwarden.
Agusta-Bell AB-412SP R-01 tijdens Open Dag Luchtmacht, juni 2008 op vliegbasis Leeuwarden.
De toestellen zijn per 1 januari 2015 uitgefaseerd en hun (militaire) taak wordt overgenomen door de NH-90 en wat de waddenvluchten betreft door een civiele partij.
Een walk-around van de Nederlandse AB-412SP kan hier op IPMS.nl worden gevonden
Agusta-Bell AB-412SP
| Registratie | Constr.nr. | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|
| R-01 | 25630 | 04-03-1994 | 01-01-2015 | Verkocht aan Peru |
| R-02 | 25638 | 01-02-1994 | 01-01-2015 | Verkocht aan Peru |
| R-03 | 25641 | 06-05-1994 | 01-01-2015 | Verkocht aan Peru |
Schaal 1/72
Bouwpakketten
- Italeri
- Kit 084: Op de site van IPMS Nederland staat een review van dit model.
Hier vindt u een verslag van de bouw van AB-412 model door M. De Vreeze-
Bouw van de Italeri kit No.1343: 1/72nd Bell AB-212/ UH-1N.
-
- Kit 084: Op de site van IPMS Nederland staat een review van dit model.
- Revell
- Kit 04461 / 04654 : Dit is in principe dezelfde kit als die van Italeri.
Op de site van IPMS Nederland staat een review van dit model. Set 04654 betreft een AB212/UH-1N, maar de kit bevat ook nog de onderdelen voor de AB-412.-
Bouw van de Revell 1/72 Bell UH-1N (AB 212
-
- Kit 04461 / 04654 : Dit is in principe dezelfde kit als die van Italeri.
Modelling add-on
- Eduard
- Set 72-269: Detailleringsset bestemd voor de Italeri kit.
Decals
- --
- Set -: -
Schaal 1/48
Bouwpakketten
- Italeri
- Kit 2692: Een model van de AB-212/UH-1N.
Modelling add-on
- Eduard
- Set 48-235: Detailleringsset bestemd voor de Italeri kit 2692.
- Belcher Bits
- Set xx: CH146 Griffon (AB412) Conversie set (Italeri UH1N, set 2692) ook vierbladige rotor, voor Nederlandse AB412. De set bevat o.a. een nieuwe transmissie, Rescue hoist en cable cutterskit.
Decals
- --
- Set --: --
Eén rotorblad is geheel rood in verband met betere zichtbaarheid van bovenaf. Later werden de rotorbladen voorzien van rode vlakken
Aanvankelijk was de staart ook niet getooid met de basis-band van Leeuwarden, deze is pas later aangebracht, toen het onderstel en drijversysteem al vervangen was.
| Schema | Kleurnaam | FS-nummer | RAL | Humbrol | XtraColor | Vallejo Model Color | Vallejo Model Air | Revell |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Standaard #1 | Verkeersgeel | 1023 | 69 | X108 | 70.915 | 71.002 | - | |
| Verkeersrood | 3020 | 174 | X104 | 70.909 | 71.003 | 131 | ||
| Verkeersoranje | 2009 | 19 | - | - | - | 130 | ||
| Verkeersblauw | 5017 | - | X318 | - | - | - | ||
| Verkeerswit | 9016 | 130 | X141 | 70-916 | - | - | ||
| Verkeerszwart | 9017 | X104 | 70.951 | 71.001 | - |
Voor een uitgebreide conversietabel met zeer veel kleur- en verfsystemen, zie www.paint4models.com
Tot 1998 waren de toestellen uitgerust met een hoog onderstel, dat in verband met problemen met de lier in 1998 is vervangen door een standaard onderstel en een ander drijversysteem..
Literatuur.
| Camouflage en Kentekens | J.Greuter e.a. | 1997 | Uitgeverij Bonneville; Bergen | |
| Luchtvaart; 11e jaargang nummer 9: SAR-vlucht nieuw stijl | Herman Sixma & Theo van Geffen | pag. 315 - 318 | Uitgeverij Ten Brink, Meppel | |
| Koninklijke Luchtmacht; Vliegtuig- en registratieoverzicht 1945 - 2005 | Coen van de Heuvel | pag. 29 | 2004 | Flash aviation, Eindhoven |
Websites.
- Wikipedia UK: UH-1
- Wikipedia UK: BEll 412
- Airliners.Net
- Helis.com
- Warbirds.BE
- Veteranen.info
- SAR 303 squadron KLu
- Aerospace Technology
- Luchtmacht.nl
- Bell helicopters
Nederlands (nl-NL) 
English (United Kingdom)